ေသြးတြင္းအဆီဓာတ္ မ်ားျခင္း

သွေးတွင်းအဆီဓာတ် များခြင်း

 

မြန်မာနိုင်ငံမှာ အဆီစားသုံးမှု မြင့်တက်လာတာနဲ့အမျှ အဆီဓာတ်တမျိုးဖြစ်တဲ့ ကိုလက်စတော အကြောင်းသိဖို့ လိုလာပါတယ်။ ကိုလက်စတောဆိုတာ လူတိုင်းနီးပါး ကြားဖူးကြမယ်။

ကိုလက်စတော များရင် မကောင်းတာလည်း  သိကြတယ်။ ဒါပေမယ့် မြန်မာလူမျိုးတွေ နေ့စဉ်စားတဲ့အစားအသောက်လေ့လာကြည့်ရင် အဆီနဲ့ကင်းတာ မရှိပါ။ သူများနိုင်ငံတွေမှာ စားတာထက် သုံးဆလောက်ပိုများလိမ့်တယ်။

ပိုဆိုးတာက သုံးတဲ့ဆီတွေ ဖြစိပါတယ်။ ဆိုင်တွေမှာ အများဆုံးသုံးတာက စားအုန်းဆီတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲလိုဆီတွေက လူကို အကြီးအကျယ်ဒုက္ခပေးတယ်။ ဒါတင်မက ပြန်ကြော်ဆီတွေက

ကျန်းမာရေးအတွက် မီးလောင်ရာလေပင့် ပိုဆိုးလာစေတယ်။ 

 

 

ကိုလက်စတောဆိုတာ သွေးကြောထဲမှာ လှည့်လည်သွားနေတယ်။ အဲလိုသွားလာနိုင်ဖို့ lipoprotein ပုံစံပြောင်းလဲရတယ်။ lipoprotein ဆိုတာ အတွင်းမှာ ကိုလက်စတောအဆီကို

အပြင်က ပရိုတင်းလွှာဖုံးအုပ်ထားတဲ့ အခဲလေးတွေကိုခေါ်တာ။ ဒါမှ သွေးကြောကနေ ဆဲလ်တွေထဲ အလွယ်တကူ ဝင်ရောက်သွားလာနိုင်မှာပါ။lipoprotein တခုရဲ့ အရွယ်အစားက အလွန်သေးငယ်တယ်။

10-1000 nm လောက်သာရှိတယ်။ဒါဟာ  သွေးနီဥတလုံးရဲ့ ၁၀ ပုံ တပုံ ခန့်သာရှိတဲ့သဘောပါ။ 

 

ကိုလက်စတောထဲမှာ LDL နဲ့ HDL ဆိုပြီး နှစ်မျိုးရှိပါတယ်။  LDL ဆိုတာ မကောင်းတဲ့ အဆီကိုပြောတာ။ ဒီအဆီများတာ ခန္ဓာကိုယ်အတွက် မကောင်းဘူး။ ကြာလာရင်

သွေးကြောထဲမှာ အနည်ထိုင်တယ်။ နောက်ဆုံး သွေးကြောပိတ်မယ်၊ ဒါ့ကြောင့် မကောင်းတာ ဖြစ်ပါတယ်။ HDL(high-density lipoproteins) ဆိုတာကတော့ ကောင်းတဲ့အဆီ။

ဒီအဆီများရင် ခန္ဓာကိုယ်အတွက်ကောင်းတယ်။ ဘယ်လိုကောင်းလဲဆိုတော့ သူက မလိုအပ်တဲ့ အဆီပိုတွေကို အသည်းရောက်အောင် ပို့ဆောင်တယ်။ အသည်းက အဆီကို ချေဖျက်ပစ်မယ်။

ပိုလျှံတာတွေကို သည်းခြေရည်အဖြစ်ပြောင်းလဲလိုက်တယ်။ ဒါ့ကြောင့် HDL ကိုလက်စတော များရင် ကောင်းတယ်လို့ပြောတာပါ။   

 

ကိုလက်စတော အကြောင်းပြောပြီး triglyceride အကြောင်းနည်းနည်းရှင်းပါရစေ။ နှစ်ခုလုံးက အဆီတော့ အဆီချည်းပါပဲ။ဒါပေမယ့် မတူပါ။ ကိုလက်စတောဆိုတာ သွေးကြောထဲမှာ လှည့်ပတ်သွားလာနေတဲ့ပုံစံကို ခေါ်တာ။

triglyceride ကျတော့ ခန္ဓာကိုယ်ထဲ သိမ်းဆည်းထားတဲ့ အဆီပုံစံတမျိုးဖြစ်တယ်။ သူကစွမ်းအင်ကို သိုလှောင်နိုင်တယ်။ ခန္ဓာကိုယ်အတွက် ပိုလျှံတဲ့အဆီမှန်သမျှကို triglyceride အနေနဲ့သိမ်းဆည်းတယ်။

ဒါ့ကြောင့် ဗိုက်ခေါက်ထူ၊အဆီပိုစုသူအများစုမှာ triglycerideစစ်ကြည့်ရင် များနေတာ ဖြစ်တယ်။ 

 

ဆရာဝန်လုပ်သူတွေကို သွေးတွင်းကိုလက်စတောကို ဘာ့ကြောင့် ဂရုစိုက်ကြပါသလဲ။ကိုလက်စတောများတာ ဘာဖြစ်မှာမို့လဲ မေးကြတယ်။ သွေးတွင်းအဆီများလာသလို

သွေးကြောထဲမှာ အနည်ထိုင်တာမျိုး ရှိတယ်။ အဆီပိုတွေက သွေးကြောက ပိတ်တတ်တယ်။ အထူးသဖြင့် နှလုံးသွေးကြောဆိုတာ အရမ်းသေးတယ်။ ထိခိုက်လွယ်တယ်။

နှလုံးမှာ သွေးကြော ပိတ်ရင် ရုတ်တရက် နှလုံးအမောဖောက်တာမျိုး ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အဲလိုဖြစ်တာကို coronary artery disease (ischaemic heart disease)လို့ခေါ်ပါတယ်။ 

 

သွေးကြောထဲမှာကိုလက်စတောပမာဏ မြှင့်တက်နေပေမယ့် ဘာလက္ခဏာမှမပြလို့ တော်ရုံမသိကြတာများတယ်၊အဲဒါကြောင့်ပဲ အသက်(၄၀)ကျော်တာနဲ့ နှစ်စဉ် သွေးစစ်သင့်တာဖြစ်ပါတယ်။ 

 

သွေးတွင်းအဆီစစ်တာကို fasting lipid profile ခေါ်တယ်။  စစ်တဲ့အခါ အနည်းဆုံး ၉-၁၂နာရီ အစာမစားပဲစစ်ရတယ်။ ည ၁၀နာရီနောက်ပိုင်း ဘာမှမစားပဲ မနက်စောစော စစ်ရတယ်။

စစ်တဲ့အခါ အဆီအမျိုးအစားလေးမျိုးကို စစ်ပါတယ်။ total cholesterol , LDL , HDL , triglyceride စတဲ့ အဆီတွေ ပါဝင်တယ်။ အဆီပမာဏပေါ်မူတည်ပြီး ဆေးပေးလေ့ရှိပါတယ်။

သိပ်မဆိုးတဲ့သူတွေမှာ နေထိုင်စားသာက်ပုံပြောင်းလဲရုံနဲ့ရတယ်။

1. LDL Cholesterol (ကိုလက်စထော) အဆိုး

• Less than 100 mg/dL = အကောင်းဆုံး၊ 

• 130 – 159 mg/dL = အကောင်း-အဆိုးကြား၊ 

• 160 – 189 mg/dL = မြင့်နေ၊ 

• 190 mg/dL and above = အတော်မြင့်နေ။

 

2. HDL Cholesterol (ကိုလက်စထော) အကောင်း

• 60 mg/dLနဲ့ အထက် ရှိသင့်တယ်၊ 

• ယောက်ျားတွေမှာ 40 mg/dLထက်နည်းပြီး၊ 

• မိန်မတွေမှာ 50 mg/dL ထက်နည်းနေရင် နှလုံးရောဂါဖြစ်လာမှာစိုးရတယ်၊ 

• 60mg/dL ထက်များရင် နှလုံးရောဂါကိုကာကွယ်ရာကျတယ်။

 

3.Triglycerides (ထရွိုင်-ဂလစ်စထွိုက်စ်) 

• 150 mg/dL ထက်နည်းတာပုံမှန်၊ 

• 150 – 199 mg/dL နည်းနည်းများတယ်၊ 

• 200 – 499 mg/dL များတယ်၊ 

• 500 mg/dL or higher အလွန်များတယ်။

 

4. Total Cholesterol (ကိုလက်စထော) စုစုပေါင်း

• 200 mg/dL ထက်နည်းနေတာကောင်းတယ်၊ 

• 200 – 239 mg/dL နည်းနည်းများတယ်၊ 

• 240 mg/dL နဲ့အထက် များတယ်။

 

 

သွေးတွင်းအဆီဓာတ်များလာရင် ဘာလုပ်မလဲ? 

၁။ နေထိုင်မှုပုံစံပြောင်းလဲခြင်း 

 တရက်ကိုအနည်းဆုံးနာရီဝက်ခန့်လမ်းလျှောက်ခြင်း၊နီတဲ့အသား၊ကလီစာ၊ထောပတ်၊စားအုန်းဆီ ၊ပြန်ကြောဆီလျှော့စားခြင်း၊အစိမ်းရောင်ရှိသောဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊အမျှင်များသောသစ်သီးဝလံများစားသုံးပေးခြင်းနှင့်ဆေးလိပ်၊အရက်၊

ဘီယာဖြတ်ခြင်းတို့ပြုလုပ်သင့်ပါတယ်။

၂။ အဆီကျဆေးသောက်ခြင်း 

       Statins ဆေးကိုအများဆုံးသုံးတယ်။ ဆေးကြောင့် ဗိုက်နာ၊ လေပွ၊ ဗိုက်နာ၊ ဗိုက်အောင့်၊ ဝမ်းချုပ်၊ အသည်းထိခိုက်၊ ကြွက်သားတွေနာ၊ အားယုတ်တာတွေ ဖြစ်စေနိုင်တယ်။

      Fibrates ဆေးက Triglyceride ကျစေတယ်။ ဒီဆေးကြောင့် ဝမ်းပျက်၊ ဗိုက်နာ၊ သည်းခြေကျောက်တည်၊ သွေးအားနည်း၊ သွေးကျဲဆေးတွေကိုပိုအားပေးတာတွေ ဖြစ်စေနိုင်တယ်။

       သက်ရှည်ကျန်းမာကြပါစေ။

 

(zawgyi)