【 ပြည်တွင်း 】လာမည့်နှစ်များအတွင်း ငလျင်ကြီးများ လှုပ်ခတ်လာနိုင်တယ်လို့ မြန်မာငလျင်ပညာရှင်များသတိပေး

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြီးခဲ့သည့်နှစ်များအတွင်း ငလျင်လှုပ်ခတ်မှုအကြိမ်အရေအတွက် ပုံမှန်ထက် များပြားလာတာတွေ့ ရပြီး လာမည့်နှစ်များအတွင်း အင်အားကြီးတဲ့ ငလျင်ကြီးတွေ ထပ်မံလှုပ်ခတ်လာနိုင်ခြေရှိတယ်လို့ မြေင လျင် ဆိုင်ရာ ပညာရှင်အချို့က သတိပေးပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

 

“၂၀၂၀ ကော ၂၀၁၉ ကော မှာ ငလျင်ပမာဏက ပိုပြီးတော့ကြီးလာသလို ငလျင် လှုပ် တဲ့အကြိမ်အရေအတွက် ကလည်းပိုများလာတယ်။ အဲ့တော့ သတိထားရမယ်ဆိုတဲ့အနေအထားက တော့ ဘယ်နေရာမဆို အကုန်လုံးသတိထားရမယ့်အနေအထားရှိတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြတ်ရွေ့ တွေ အများ ကြီးရှိတယ်။ နာမည်ကြီးတွေဖြစ်တဲ့ ကဘော်ပြတ်ရွေ့ ၊ စစ်ကိုင်းပြတ်ရွေ့၊ ကျောက်တန်းပြတ်ရွေ့ရှိ တယ်။ မြန်မာ ပြည်အရှေ့ဖျားဘက် ရှမ်းကုန်ပြင်မြင့်မှာလည်း ပြတ်ရွေ့တွေကအများကြီးရှိတယ်။ အဲ့တော့ ပြတ်ရွေ့တွေ လည်း အများကြီးရှိတယ်။ Subduction Zone လို့ခေါ်တဲ့ ရခိုင်ရိုးမတောင်တန်း ကြီးရဲ့အောက်ဘက်မြေအနက် ပိုင်းမှာရှိတဲ့ ဇုန်မှာလည်း ငလျင်က တောက်လျှောက်လှုပ်နေတယ်။ ဘယ်အထိလှုပ်လဲဆိုရင် ကပ္ပလီကျွန်းဆွယ် အထိကို လှုပ်နေတယ်။ အဲ့မှာလည်း ၅ ဒသမ ၀ ကျော်ကျော်မှာ လှုပ်တယ်။ အကုန်လုံးကိုခြုံကြည့်လိုက်ရင် ပိုများ များလှုပ် လာတယ်။ ပိုပြီးတော့ ငလျင်အင်အားကြီးလာတယ်ဆိုတဲ့အတွက်ကြောင့် တချိန်ချိန်မှာ ဒီထက် ကြီးတဲ့ ငလျင် လှုပ်ခဲ့ မယ်လို့ ခန့်မှန်းမိတယ်။ ဒါပေမယ့် ငလျင်ဆိုတာက ကြိုတင်ခန့်မှန်းလို့ မရတဲ့ ဖြစ်စဉ်တစ်ခုဖြစ် တယ်။ ဘယ်မှာလှုပ် မယ်ဆိုတာလည်းမသိနိုင်ဘူး။ ဘယ်လောက်နဲ့လှုပ်မယ်ဆိုတာလည်းမသိနိုင်ဘူး။” လို့ မြန်မာနိုင်ငံမြေငလျင်ကော်မတီ နာယက ဒေါ်လှလှအောင် ကဆိုပါတယ်။

 

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၀ ခုနှစ်အတွင်းက မြန်မာနိုင်ငံမှာ အင်အားအသင့်အတင့်နှင့် အင်အား အနည်းငယ်ရှိ ငလျင် ၂၁၈ ကြိမ် လှုပ်ခတ်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ အဆိုပါငလျင်များထဲမှာ မေလအတွင်း လှုပ်ခတ်ခဲ့သည့် အကြိမ်ရေမှာ ၂၈ ကြိမ်အထိဖြစ်ခဲ့ပြီး အများဆုံးဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ လှုပ်ခတ်ခဲ့တဲ့ မြေငလျင်တွေဟာ အင်အား ၃ ဒသမ ဝ ရစ်ချ်တာစကေးရှိသည့် မြေငလျင်ငယ်များနှင့် ၄ ဒသမ ဝ ရစ်ခ်ျတာစကေး ရှိ အင်အားနည်း ငလျင်ငယ်များဖြစ်ပြီး အင်အား ၅ ဒသမ ဝ ရှိငလျင်ကြီး အနည်းငယ်ဖြစ်ပွားခဲ့တယ်လို့လည်း မှတ်တမ်းများအရ သိရပါတယ်။

“၂၀၂၀- ၂၀၁၉ ကာလမှာ စစ်ကိုင်းပြတ်ရွေ့တစ်လျှောက် ငလျင်လေးတွေက လှုပ်နေတာတွေ့ရတယ်။ တောင် ဘက်ပိုင်းက စပြောမယ်ဆိုရင် ၁၉၃၀ ပဲခူးငလျင်တို့ ဆွာငလျင်တို့ နောက်တစ်ခါ ၁၉၂၉ ဖြူးငလျင်တို့ စသည်ဖြင့် အဲ့ဒီသုံးခုလှုပ်ခဲ့တဲ့အပိုင်းမှာလည်း အခုနောက်ပိုင်းမှာ နည်းနည်းသေးသေးလေးတွေတွေ့လာတယ်။ နေပြည် တော်၊ ပျဉ်းမနား ပတ်ချာလည်ဆိုရင်လည်း ငလျင်သေးသေးလေးတွေလှုပ်လာတယ်။ နောက်တစ်ခု မြောက် ဘက်ခြမ်းမှာလည်း အခုလို ငလျင်သေးသေးလေးတွေလှုပ်နေတယ်ဆိုတဲ့အခါကျတော့ ဒီနေရာတွေက တော့ အင်အား ၇ ပတ်ချာလည်နဲ့အထက်ကတော့ လှုပ်ဖို့ပိုများလာတဲ့သဘောဆောင်လာတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အရှေ့ ဘက်ခြမ်း ရှမ်းကုန်ပြင်မြင့်ဒေသမှာဆိုရင် နောက်ဆုံးလှုပ်ခဲ့တာက ၂၀၁၁ တာလေငလျင်ပေါ့ ၆ဒသမ၈ရှိတဲ့ နမ္မားပြတ်ရွေ့ကနေလှုပ်ခဲ့တာပေါ့။ ကျန်တဲ့ပြတ်ရွေ့တွေကလည်း မလှုပ်တာတော်တော်ကြာပြီဆိုတော့ သူ လည်းပဲ လှုပ်နိုင်ခြေရှိတာပဲ။”လို့ မြန်မာနိုင်ငံမြေငလျင်ကော်မတီ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာမျိုးသန့် ကဆိုပါတယ်။

 

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် အတွင်းဖြစ်ပွားခဲ့သည့် အင်အားပြင်း ငလျင်များတွင် ဖလမ်းမြို့နယ်၊ရေဦးမြို့နယ်၊ ဂန့်ဂေါမြို့နယ် တို့နှင့် မြစ် ကြီးနား ဖားကန့်မြို့တို့၌ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် ငလျင်များမှာ အသိသာဆုံးဖြစ်ခဲ့တယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။ 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၁၆ ခုနှစ်အတွင် ငလျင်လှုပ်ခတ်ခဲ့မှု ၄၂ ကြိမ်၊ ၂၀၁၇ တွင် ၆၉ ကြိမ်၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ၁၆ဝ ကျော်နှင့် ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင်အကြိမ်ရေ ၂၁၈ ကြိမ် လှုပ်ခတ်ခဲ့ပြီး နှစ်စဉ် လှုပ်ခတ်မှုအကြိမ်ရေလည်း တိုးမြင့် လာသည်ကို တွေ့ရတယ်လို့လည်း မှတ်တမ်းများအရ သိရပါတယ်။

 

 

မင်းသုတ၊ စိုးမင်းအောင်

ရန်ကုန်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၈

 

(  Zawgyi   )