【 နိုင်ငံတကာဆောင်းပါး 】အမေရိကန် ရဲ့ ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ မူဝါဒအပြောင်းအလဲကို ငြင်းပယ်ဖွယ်ရှိတဲ့ အိန္ဒိယ

အမေရိကန်ရဲ့ ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့် ခံစားခွင့်ရထားတဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ ကုန်သွယ်ရေး အခြေအနေကို အမေရိကန် က စောင့်ကြည့်နေပါတယ်။ အမေရိကန်ဟာ ဖွင့်ဖြိုးဆဲ နိုင်ငံတွေအတွက်ဆိုပြီး ရည်ရွယ်ပေးထားတဲ့ ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်မှာ အိန္ဒိယ နိုင်ငံက ထိုအခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်မှာ ကုန်စည်ပေါင်း ၃၅၀၀ ကို အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့် ရရှိထားပြီး အကျိူးအမြတ်ခံစားမှူအများဆုံးရရှိတဲ့နိုင်ငံ ဖြစ်ပါတယ်။ ရိုက်တာ ရဲ့ရေးသားချက်အရ အမေရိကန် ဟာ နိုင်ငံပေါင်း ၁၂၉ နိုင်ငံကို ထို အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့် ပေါ်လစီကို ခံစားခွင့်ရရှိစေရာ အိန္ဒိယ နိုင်ငံ လည်း ထိုနိုင်ငံများကြားမှတစ်ခု အပါအဝင်ဖြစ်ပြီး ဒေါ်လာ ၅.၆ ဘီလျံ တန်ဖိုးရှိ ကုန်စည်များ အတွက် အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်ရရှိထားပါတယ်။

အကယ်၍ အမေရိကန်ဟာ ထိုအခွင့်အရေးကို ဖြတ်သိမ်းလိုက်မည်ဆိုပါက ထိုအခွင့်အရေးမှ အိန္ဒိယ နိုင်ငံဟာ အနစ်နာဆုံးဖြစ်မှာပါ။နှစ် နိုင်ငံလုံးက ဒီကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အကြောင်းပြန် မကြားသေး ပါဘူး၊ ဒါပေမယ့်လည်း သေချာတာကတော့ နှစ်နိုင်ငံကြားမှာ ဆက်ဆံရေးက ကောင်းတယ်ဆိုပေ မယ့်လည်း ကုန်သွယ်ရေးနဲ့ပတ်သက်လာရင် ဖိအားများများနဲ့နိုင်ငံတွေပါ။
 
ဝါရှင်တန် နဲ့ နယူးဒေလီ ယာ နည်းစနစ်ပိုင်းဆိုင်ရာ နှစ်နိုင်ငံ ပူးပေါင်းရေးတွေဆက်တိုက် အားဖြည့် လုပ်ဆောင်ကြပြီး၊ နိုင်ငံ ရဲ့ လုံခြုံရေး နဲ့ ကာကွယ်ရေးပိုင်းမှာ အဓိကပူးပေါင်းကြတာပါ။ အမေရိကန် ကတော့ အိန္ဒိယနိုင်ငံကနေ ရေတပ်လုံခြုံရေး၊ အာဖဂန်နစ္စတန်တအရေး နှင့် တရုတ်နှင့် ဆက်ဆံရေး ဆိုင်ရာ စသည့်အပိုင်းတွေမှာ ထောက်ခံမှူတွေရရှိဖို့မျှော်လင့်ထားပါတယ်။ အမေရိကန်ဟာ အိန္ဒိယ နဲ့ နှစ်နိုငံကြားဆက်ဆံရေးကောင်းမွန်အောင်အထူးကြိုးစားလုပ်ဆောင်နေပြီး အိန္ဒိယကို လုံခြုံရေး ဆိုင်ရာ ပူပေါင်းလုပ်ဆောင်ခြင်း၊ နူးကလီယား ထောက်ပံ့ပေးရေးအဖွဲ့ နှင့် အီရန်ကိစ္စတွေမှာလည်း ထောက်ပံ့ပေးထားပါတယ်။

အမေရိကန်၊ ဂျပန်၊ အိန္ဒိယ နဲ့ သြစတြေးလျတို့ပါဝင်တဲ့ လေးနိုင်ငံဟာ မဟာမိတ်ဖွဲ့ နိုင်အောင်ကြိုး ပမ်းနေကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အမေရိကန် နဲ့ အိန္ဒိယ နိုင်ငံ ရဲ့ ကုန်သွယ်ရေးဟာ နှစ်နိုင်ငံ ကြားမှာ ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ သဘောထားကွဲလွဲမှူတွေရှိစေသလို၊ နိုင်ငံတစ်ကာရဲ့ စနစ်တစ်ကျ ကုန်သွယ်မှုကိုလည်း နစ်နာစေပါတယ်။

နှစ်နိုင်ငံကြားက ဆက်ဆံရေးကောင်းပေမယ့် စီးပွားရေးမှာ တင်းမာမှူတွေရှိနေတာတွေဟာ အကြောင်းအမျိုးမျိုးရှိပါတယ်။ ပထမကတော့ အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ အမေရိကန်ဦးစားပေး ဆိုတဲ့ မူဝါဒ က သူတို့ရဲ့ ပြည်းတွင်းမက ပြည်ပက လုံခြုံရေး တာဝန်တွေကနေ ရှောင်ရှားစေပေမယ့်လည်း ကုန်သွယ်ရေးမှာတော့ အကျိုးအမြတ် အများဆုံးချင်နေပါတယ်။ ထို့ကြောင့်သာ အမေရိကန်ဟာ အိန္ဒိယနဲ့ လုံးခြုံရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှူတွေကို တိုးပြီးလုပ်နေတာပါ။

အကယ်၍ အိန္ဒိယကသာ အမေရိကန်ရဲ့ အရိပ်အောက်ကနေ ထွက်ပြီး လွတ်လတ်စွာ ရပ်တည် ဖို့ကြိုးပမ်းလာပါက နှစ်နိုင်ငံကြား ဆက်ဆံရေးဖိအားများဖို့ရှိပါတယ်။ ထို့ကြောင့် အမေရိကန် နဲ့ အိန္ဒိယနှစ်နိုင်ငံကြားမှာ တော့ စီးပွာရေးပိုင်းမှာ အခြေအနေ အေးဖို့ဆက်ရှိပါတယ်။

(  Zawgyi  )

 အေမရိကန္ရဲ႕ ကုန္သြယ္ေရးဆိုင္ရာ အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ ခံစားခြင့္ရထားတဲ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ႕ ကုန္သြယ္ေရး အေျခအေနကို အေမရိကန္ က ေစာင့္ၾကည့္ေနပါတယ္။ အေမရိကန္ဟာ ဖြင့္ၿဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံေတြအတြက္ဆိုၿပီး ရည္႐ြယ္ေပးထားတဲ့ ကုန္သြယ္ေရးဆိုင္ရာ အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္မွာ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံက ထိုအခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္မွာ ကုန္စည္ေပါင္း ၃၅၀၀ ကို အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ ရရွိထားၿပီး အက်ိဴးအျမတ္ခံစားမႉအမ်ားဆုံးရရွိတဲ့ႏိုင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္။ ႐ိုက္တာ ရဲ႕ေရးသားခ်က္အရ အေမရိကန္ ဟာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၂၉ ႏိုင္ငံကို ထို အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ ေပၚလစီကို ခံစားခြင့္ရရွိေစရာ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံ လည္း ထိုႏိုင္ငံမ်ားၾကားမွတစ္ခု အပါအဝင္ျဖစ္ၿပီး ေဒၚလာ ၅.၆ ဘီလ်ံ တန္ဖိုးရွိ ကုန္စည္မ်ား အတြက္ အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ရရွိထားပါတယ္။

အကယ္၍ အေမရိကန္ဟာ ထိုအခြင့္အေရးကို ျဖတ္သိမ္းလိုက္မည္ဆိုပါက ထိုအခြင့္အေရးမွ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံဟာ အနစ္နာဆုံးျဖစ္မွာပါ။ႏွစ္ ႏိုင္ငံလုံးက ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေၾကာင္းျပန္ မၾကားေသး ပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္လည္း ေသခ်ာတာကေတာ့ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကားမွာ ဆက္ဆံေရးက ေကာင္းတယ္ဆိုေပ မယ့္လည္း ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ပတ္သက္လာရင္ ဖိအားမ်ားမ်ားနဲ႔ႏိုင္ငံေတြပါ။
 
ဝါရွင္တန္ နဲ႔ နယူးေဒလီ ယာ နည္းစနစ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ပူးေပါင္းေရးေတြဆက္တိုက္ အားျဖည့္ လုပ္ေဆာင္ၾကၿပီး၊ ႏိုင္ငံ ရဲ႕ လုံၿခဳံေရး နဲ႔ ကာကြယ္ေရးပိုင္းမွာ အဓိကပူးေပါင္းၾကတာပါ။ အေမရိကန္ ကေတာ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံကေန ေရတပ္လုံၿခဳံေရး၊ အာဖဂန္နစၥတန္တအေရး ႏွင့္ တ႐ုတ္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရး ဆိုင္ရာ စသည့္အပိုင္းေတြမွာ ေထာက္ခံမႉေတြရရွိဖို႔ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။ အေမရိကန္ဟာ အိႏၵိယ နဲ႔ ႏွစ္ႏိုငံၾကားဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္ေအာင္အထူးႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ေနၿပီး အိႏၵိယကို လုံၿခဳံေရး ဆိုင္ရာ ပူေပါင္းလုပ္ေဆာင္ျခင္း၊ ႏူးကလီယား ေထာက္ပံ့ေပးေရးအဖြဲ႕ ႏွင့္ အီရန္ကိစၥေတြမွာလည္း ေထာက္ပံ့ေပးထားပါတယ္။

အေမရိကန္၊ ဂ်ပန္၊ အိႏၵိယ နဲ႔ ၾသစေၾတးလ်တို႔ပါဝင္တဲ့ ေလးႏိုင္ငံဟာ မဟာမိတ္ဖြဲ႕ ႏိုင္ေအာင္ႀကိဳး ပမ္းေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း အေမရိကန္ နဲ႔ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံ ရဲ႕ ကုန္သြယ္ေရးဟာ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ၾကားမွာ ကုန္သြယ္ေရးဆိုင္ရာ သေဘာထားကြဲလြဲမႉေတြရွိေစသလို၊ ႏိုင္ငံတစ္ကာရဲ႕ စနစ္တစ္က် ကုန္သြယ္မႈကိုလည္း နစ္နာေစပါတယ္။

ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကားက ဆက္ဆံေရးေကာင္းေပမယ့္ စီးပြားေရးမွာ တင္းမာမႉေတြရွိေနတာေတြဟာ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ ပထမကေတာ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ အေမရိကန္ဦးစားေပး ဆိုတဲ့ မူဝါဒ က သူတို႔ရဲ႕ ျပည္းတြင္းမက ျပည္ပက လုံၿခဳံေရး တာဝန္ေတြကေန ေရွာင္ရွားေစေပမယ့္လည္း ကုန္သြယ္ေရးမွာေတာ့ အက်ိဳးအျမတ္ အမ်ားဆုံးခ်င္ေနပါတယ္။ ထို႔ေၾကာင့္သာ အေမရိကန္ဟာ အိႏၵိယနဲ႔ လုံးၿခဳံေရးဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႉေတြကို တိုးၿပီးလုပ္ေနတာပါ။

အကယ္၍ အိႏၵိယကသာ အေမရိကန္ရဲ႕ အရိပ္ေအာက္ကေန ထြက္ၿပီး လြတ္လတ္စြာ ရပ္တည္ ဖို႔ႀကိဳးပမ္းလာပါက ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား ဆက္ဆံေရးဖိအားမ်ားဖို႔ရွိပါတယ္။ ထို႔ေၾကာင့္ အေမရိကန္ နဲ႔ အိႏၵိယႏွစ္ႏိုင္ငံၾကားမွာ ေတာ့ စီးပြာေရးပိုင္းမွာ အေျခအေန ေအးဖို႔ဆက္ရွိပါတယ္။