【နိုင်ငံတကာဆောင်းပါး】ဒရုန်းသုံးနေသမျှ အမေရိကန်တန်ဖိုးများကို ဂုဏ်ယူနေခြင်းသည် ဟာသဖြစ်နေ

"ကျနော် ကောင်းကင်ပြာတွေကိုမချစ်တော့ဘူး။ မဲမှောင်နေတဲ့ ကောင်းကင်တွေကိုပဲပိုကြိုက်တယ်။ ကောင်းကင်တွေ မဲမှောင်နေရ ဒရုန်းပျံသန်းလို့မရဘူး။"

ထိုစကားမှာ ဇူဘဲယား အမည်ရှိ ငယ်ရွယ်သော ပါကစ္စတန် ယောင်္ကျားလေးတဦးက ၂၀၁၃ ခုနှစ် အောက် တိုဘာလတွင် ပြုလုပ်သည့် ဒရုန်းနှင့်ပတ်သက်သည့် ကွန်ဂရက်ကြားနာမှုတွင် ပြောကြားခဲ့သည့် စကားဖြစ်သည်။ ထိုကြားနာမှုကို အိုဘားမားအစိုးရနှစ်များအတွင်းပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုစဉ်က အမေရိကန် ဒရုန်းစစ်ရေးအစီ အစဉ်တခုရှိသည်ဆိုသည်ကို အစိုးရက ဝန်ခံရုံမျှသာ ရှိသေးသည်။

သို့သော် ထိုထက် ၂ နှစ်ပိုမိုစောအချိန်က နှစ်ဦးလုံး အမေရိကန် နိုင်ငံသားများဖြစ်သော မွတ်ဆလင် ဘုန်း တော်ကြီး အန်ဝါ အယ်အောလကီနှင့် သူ၏ ၁၆ နှစ်အရွယ်သား အဗ္ဗဒူရာမန်တို့သည် ယီမင်တွင် အမေရိကန် ဒရုန်း တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ရက်သတ္တပတ်အနည်ငယ်သာခြားပြီး သေဆုံးရသည်။ အဗ္ဗဒူရာမန်ကို သတ်ဖြတ်ခြင်းနှင့် ပတ် သက်ပြီး အိုဘားမားမဲဆွယ်ပွဲအဆင့်မြင့်အကြံပေး ရောဘတ်ဂစ်ဘ်ကို မှတ်ချက်တောင်းသောအခါ သူက "သူတို့ ကလေးတွေ ဘဝသာယာစိုပြေရေးကို သူတို့တကယ် စိတ်ပူတယ်ဆိုရင် ဒီထက်ပိုပြီး တာဝန်သိတဲ့ ဖခင်တဦး ရှိ သင့်တယ်လို့ပဲ ကျနော်ပြောရလိမ့်မယ်။ အယ်လ်ကိုင်ဒါ ဂျီဟတ်ဝါဒီအကြမ်းဖက်သမားဖြစ်ခြင်းဟာ လုပ်ငန်းလုပ်ဖို့ အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းလို့ ကျနော်မထင်ဘူး" ဟု ပြောသည်။

ထိုတိုက်ခိုက်မှုများသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ဒရုန်းစစ်ရေးအစီအစဉ်ကို ဆောင်ရွက်သည့် ရက် စက်ကြမ်းကြုတ်မှုလွန်စွာဆိုးရွားသည် များပြားလှစွာသော ဇာတ်လမ်းများအနက် ၂ ခုမျှသာဖြစ်သည်။ မိမိတို့ တိုက်ခိုက်ခံရသောကြောင့် ၉/၁၁ ဖြစ်ရပ်အပြီး အစိုးရကလက်စားချေခြင်းကြောင့် မိမိတို့ယခုနေထိုင်နေရသည့် အန္တရာယ်သည် မွတ်ဆလင်များကို စုပေါင်းတာဝန်ခံမှုဖြစ်စေပြီး ၎င်းတို့သေဆုံးခြင်းကို ပုံမှန်ဖြစ်ရပ်အဖြစ် ရက် စက်ကြမ်းကြုတ်သော ပယ်ချခြင်းကိုဖြစ်စေသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု၏ ဒရုန်းစစ်ရေးအစီအစဉ်သည် ၎င်း၏ တတိယ ဆယ် စုနှစ်အတွင်း ရောက်လာပြီး အဆုံးကို မမြင်နိုင်သေးပေ။ ယခုနှစ်သည် ၉/၁၁ တိုက်ခိုက်မှု ၂၂ နှစ်မြောက် နှစ်ပတ် လည် ဖြစ်သော်လည်း မူဝါဒ ချမှတ်သူများသည် ဒရုန်းစစ်ရေး၏ မအောင်မြင်မှုများပြန်လည်သုံးသပ်သည့်  သို့မ ဟုတ် ထိုအစီအစဉ်ကို မည်သို့ရပ်တန့်အောင်လုပ်မည့် အထောက်အထား မပြသသေးပေ။ ထိုသို့လုပ်မည့်အစား အဓိကအာရုံစိုက်သည့်အရာမှာ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသည့် အကြမ်းဖက်မှုစနစ်တွင် ဒရုန်းမူဝါဒကို အနည်းငယ် ပြောင်းလဲရန်သာဖြစ်နေသည်။

ဒရုန်းစစ်ရေး၏ ပူးတွဲပါ လူမဆန်မှု

၂၀၁၃ ခုနှစ် ဖေဖေါ်ဝါရီလတွင် အိမ်ဖြူတော်ပြန်ကြားရေးအကြီးအကဲ ဂျေးကာနေက ဒရုန်းတိုက်ခိုက် မှုများ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ၏ အဓိက ကိရိယာဖြစ်ကြောင်း အောက်ပါအတိုင်းပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုသို့သောဒရုန်းများကို အသုံးပြုခြင်းကို ပိုမိုအပြင်းအထန်ထောက်ခံပြီး အစိုးရရာထူးများ ရယူထားသည့် ဂျော့တောင်းပါမောက္ခ ဒန်နီရယ် ဘိုင်မင်းက အမေရိကန်အသက်များကို ကာကွယ်ရန် ထိုသို့သော စစ်ရေးစစ်ရာ များလိုအပ်သည်ဟု အလေးထားပြောသည်။

 "ဒရုန်းတွေက သူတို့အလုပ်သူတို့ ကောင်းကောင်း လုပ်နေတယ်။ ပြီးတော့ သူတို့က ဘာဏ္ဍာရေးကုန် ကျစရိတ်နည်းပြီး အမေရိကန်တပ်တွေအတွက် အန္တရာယ် မကျရောက်ဘဲ အခြားနည်းတွေကဖြစ်စေတာထက် အရပ်သားသေဆုံးမှုနည်းတယ်" ဟု သူပြောသည်။

သို့သော် ပကတိအခြေအနေမှာ ဝါရှင်တန်၏ အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးစစ်ပွဲသည် ကမ္ဘာတဝန်းမှ လူမှု အသိုက်အဝန်းများအပေါ်အကြမ်းဖက်မှု အချိုးအစားမမျှမတ အကြီးအကျယ်ဖြစ်စေခဲ့ပြီး ထိုသို့သော အချိုးအစား မမျှတသည့် စစ်ရးသည် အမေရိကန် အသက်များနှင့် မွတ်ဆလင်အသက်များအကြား ကွာဟမှုနယ်ပယ်ကို တိုးချဲ့ သည်။ ဒရုန်းစစ်ရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် စကားများက ဖေါ်ပြနေသည့်အတိုင်း ဝါရှင်တန်သည် အသက်၏တန်ဖိုး နှင့် အသက်ကို ကာကွယ်ရန်လိုအပ်ခြင်းကို အမေရိကန်များနှင့် ၎င်းတို့မဟာမိတ်များအတွက်သာ သီးသန့် ထား သည်။

အကြမ်းဖက်ဝါဒတိုက်ဖျက်ရေးစစ်စတင်ချိန်မှစတင်ပြီး အမေရိကန်လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများကြောင်း အရပ်သား အနည်းဆုံး ၂၂၆၇၉ ဦးသေဆုံးပြီး ၄၈၃၀၈ ဦးအထိရှိနိုင်ကြောင်း လန်ဒန်အခြေစိုက် စောင့်ကြည့်ရေး အဖွဲ့ Airwars က ခန့်မှန်းသည်။ ထိုသို့သော သတ်ဖြတ်မှုများကို အများအားဖြင့် စိတ်ခံစားမှု အပြင်းအထန်မဖြစ် အောင်လုပ်ထားသည့် လူသတ်သမားများကိ ကျူးလွန်ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုသို့သော လူသတ်စက်များ၏ ပစ်မှတ်များကို လူသားမဆန်သူဟုထင်အောင်လေ့ကျင့်ပေးထားသည်။ ဝေဖန်သူ ဆာလာ ရှာရိဖ်၏ စကားများအရ "ဒရုန်းစစ်ရေး ရဲ့ စိတ်ခံစားမှုမပါဝင်တဲ့ သဘောသဘာဝက ရန်သူကို အမည်မသိသလို လူသားမဟုတ်သလိုဖြစ်နေလို့ သတ်ဖြတ် ဖို့အတွက်လိုအပ်တဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရားအတားအဆီးကို အကြီးအကျယ် လျှော့ကျစေတယ်" ဟု ပြောသည်။

သူ၏ "သတ်ဖြတ်ခြင်း - စစ်ပွဲနှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် သတ်ဖြတ်ရန်လေ့လာခြင်း၏ စိတ်ဓာတ်ရေးရာအရ ပေးဆပ်ရသောတန်ဖိုး" အမည်ရှိစာအုပ်တွင် အငြိမ်းစား ကြည်းတပ် ဒုဗိုလ်မှူးကြီး ဒေ့ဖ် ဂရော့စ်မင်းက ယခုအခါ ထုတ်လုပ်ခြင်း မရှိတော့သည့် Nintendo ဂိမ်းမှ မဖြစ်နိုင်သည့် ရုပ်သံဖန်သားပြင်မှ သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ အပူပုံရိပ် ဖေါ် ကြည့်ရှုခြင်း၊ စနိုက်ပါဖြင့် ကြည့်ရှုပစ်ခတ်ခြင်းနှင့် သတ်ဖြတ်သူက သားကောင်းကို လူသားမဟုတ်ဟု မြင်စေသည့် အခြားစက်မှုပိုင်းဆိုင်ရာကိရိယာများစသည့်တို့ကျေးဇူးကြောင့် ခေတ်သစ်စစ်ရေး၏ စက်ပိုင်းဆိုင်ရာဝေးကွာ အောင် လုပ်ခြင်းကို အဓိကအာရုံစိုက်သည်။ ပညာရှင် ဂရီဂွိုင်ရီ ချန်မာရူက ထိုအချင်းအရာကို ပိုမိုတုန်လှုပ်စရာ ကောင်းသည့် ပုံစံဖြင့် သရုပ်ဖေါ်သည်။ ဒရုန်းမောင်းသူနှင့် သားကောင်အကြားအကွာအဝေးကြောင့် "ပစ်တဲ့သူကို ရန်သူရဲ့သွေး မစွန်းထင်စေဘူး။ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စွန်းထင်းမှုမရှိခြင်းကြောင့် ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာစွန်းထင်းမှုနည်း တဲ့ သဘောဖြစ်နေတယ်။ အားလုံးထဲမှာ အဓိက အကျဆုံးကတော့ ဒရုန်းမောင်းနှင်သူက သူ့သားကောင်က သူ့ကို မမြင်နိုင်ဘူးဆိုတဲ့အချက်ပဲ" ဟု သူပြောသည်။

ထည့်ပြောရန်ပင်မလိုသောအချက်မှာ ဒရုန်းနည်းပညာသည် ဝေးကွာသောနိုင်ငံများမှ လူများကို အမျိုး သားလုံခြုံရေးအမည်သုံးပြီး ထိုအတွေ့အကြုံကို စွန့်ပစ်ရန်များစွာ ပိုမိုလွယ်ကူစေသည်။ ထိုသို့ဖြစ်ရခြင်းမှာ ထိုကဲ့ သို့သော အဝေးမှနည်းပညာဖြင့် ပစ်မှတ်ထားခြင်းသည် လူသားအဖြစ်မယူဆခြင်းကို နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း ဖြစ်စေပြီး အဝေးမှ သတ်ဖြတ်ခြင်းကို သာမန်ကိစ္စသာဖြစ်စေသည်။

အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးစစ်၏ ယခုနှစ်များတွင် ဒရုန်းစစ်ရေး၏ တရားဝင်မှုသည် လူသားစိတ်ပညာ ၏ ကံမကောင်းအကြောင်းမလှသည့် သွင်ပြင်ကို အသုံးချသည့် နည်းပညာနှင့် ပေါင်းစပ်လိုက်သောအခါ မွတ်ဆ လင် တို့ကို လူ့တန်ဖိုးမဲ့စေခြင်းဖြစ်စေပြီး ထို့ကြောင့်ပင် ၎င်းတို့ကိုအကြမ်းဖက်မှုကို ပိုမိုလွယ်ကူစေသည်။ ထို့ ကြောင့် ၎င်းတို့၏ ဒရုန်းဖြင့်သတ်ဖြတ်ခြင်းသည် များစွာပိုမိုသေချာပြီး မွတ်ဆလင်ပစ်မှတ်များ သို့မဟုတ် ပဋိပက္ခ ဇုန်များသည် မေးခွန်းထုတ်စရာမလိုသည် ရှင်းလင်းပစ်ရမည့် အကြမ်းဖက်သမားများဖြစ်ရမည်ဟု ယူဆကြသည်။ ထိုသူများသေဆုံးပြီးနောက်စစ်ဆေးသည့်အခါ အရပ်သားဖြစ်သည်ဟု သတ်မှတ်လျှင်ပင် ထိုအတိုင်းယူဆကြခြင်း ဖြစ်သည်။

တာဝန်ယူမှုသာဖြစ်သည် တာဝန်ခံမှုမဟုတ်

၂၀၁၆ ခုနှစ်က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတခုတွင် ဒရုန်းတိုက်ခိုက်မှုပိုမိုများလာခြင်းနှင့်ပတ်သက်သည့် မေးခွန်း တခုကို သမ္မတ ဘားရက်အိုဘားမားကနောက်ဆုံးတွင် ဝန်ခံတုံ့ပြန်ခဲ့သည်။

"မသတ်သင့်တဲ့အရပ်သားတွေကို သတ်မိသွားတာ သံသယဖြစ်စရာမလိုပါဘူး" ဟု သူပြောသည်။

"စစ်ပွဲအခြေအနေမှာ ခင်များတို့ သိတဲ့အတိုင်းပဲ ကျနော်တို့ဟာ သင့်တင်လျှောက်ပတ်စွာ မလုပ်တဲ့အတွက် တာဝန်ယူရမယ်" ဟု လည်း သူပြောသည်။

သို့သော်ထိုသို့သော တာဝန်ယူမှုကို ဝန်ခံခြင်းရှိသော်လည်း ထိုဝန်ခံမှုများသည် တာဝန်ခံမှုနှင့် လုံး၀ ကွဲပြားခြားနားသည်။ အိုဘားမားပြောသည့် ကိစ္စတွင် ထိုသို့ ဒရုန်းတိုက်ခိုက်မှုတွင် မသတ်သင့်သောသူများမှ ရှင်ကျန်လွတ်မြောက်သူများကို ထိုဖြစ်ရပ်ဖြစ်ခဲ့ကြောင်း ဝန်ခံခြင်းသာရှိသည်။

သမ္မတဂျော့ဒဗလျူဘုရှ်ခေတ်က အကြမ်းဖက်ဝါဒတိုက်ဖျက်ရေးစစ်ပွဲတွင် ဒရုန်းအသုံးပြုမှု စတင်သော် လည်း အိုဘားမားအောက်တွင် သိသိသာသာ အရှိန်မြင့်လာခြင်းဖြစ်သည်။ ထရမ့်သည် သမ္မတသက်တမ်း ထက် ဝက် ရှိလာသောအခါ ဒရုန်းတိုက်ခိုက်မှုသည် အိုဘားမားထက်များနေပြီဖြစ်သည်။ ဂျိုးဘိုင်း၏ သက်တမ်း ပထမ နှစ်တွင် ဒရုန်းအသုံးပြုခြင်းသည် ထရမ့်ထက်နည်းသော်လည်း မပြောင်မလဲရှိနေသည့်အချက်မှာ အရုပ်သားများကို သတ်ဖြတ်မှုအတွက် တာဝန်ခံမှုအနည်းငယ်မျှပင် မရှိခြင်းဖြစ်သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကြာအာဖဂန်စစ်ကပ်ဆိုးမှ ဖရိုဖရဲဆုတ်ခွာ နေစဉ် အမေရိကန် စစ်တပ်သည် ကဘူးပတ်ဝန်းကျင်တွင် မောင်နှင်နေသည့် ကားအဖြူတစီးကို စောင့်ကြည့် နေ သည်။ ဖေါက်ခွဲရေးပစ္စည်းများတင်ဆောင်လာသည်ဟုယူဆသောကြောင့် ထိုတိုက်ပွဲတွင် နောက်ဆုံးဒရုန်းတိုက် ခိုက်မှု ပြုလုပ်လိုက်ကာ အာဖဂန် ၁၀ ဦးကိုသေဆုံးစေသည်။ နှစ်ပတ်ကြာသောအခါ နယူးယောက်တိုင်းမ်က အ မှန်တကယ်ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည်များကို ဖေါ်ပြသောအခါ ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်က ထိုတိုက်ခိုက်မှုတွင် အရပ်သားများ သာသေဆုံးကြောင်း ၎င်းတို့အနက် ၇ ဦးသည်ကလေးများဖြစ်ကြောင်း ဝန်ခံသော်လည်း မည်သူ့ကိုမျှ အရေးယူ အပြစ်ပေးခြင်းမရှိပေ။

ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးလွိုက်အော်စတင်က ထိုသတ်ဖြတ်ခံရသူများ၏ မိသားစုများကိ နောက်ပိုင်တွင် တောင်းပန်ပြီးလျှော်ကြေးပေးရန် ကမ်းလှမ်းကာ လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၂၀ အတွင်း အာဖဂန်တွင် အမှားကျူး လွန်ခြင်းကို ဝန်ခံသည့်အမေရိကန် အရာရှိအနည်းငယ်အနက် တစ်ဦးဖြစ်လာသည်။ ထင်ထားသည့် အတိုင်းပင် အစိုးရက ထိခိုက်နစ်နာသူမိသားစုများကို လျှော်ကြေးပေးရန်ကတိကို ဖြည့်ဆည်းခြင်းမရှိပေ။ ထိုနှစ်များအတွင်း ထိုသို့သော ဒရုန်းတိုက်ခိုက်မှုများမှ ရှင်ကျန်လွတ်မြောက်လာသော အရပ်သားများအတွက် မည်သည့် တရားမျှ တမှုနှင့်တူသည့်အရာမည်သည်မျှမရှိပေ။

လွန်ခဲ့သော ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်တွင် သတင်းအချက်အလက်လွတ်လပ်ခွင့်ဥပဒေအရ တောင်း ဆိုမှုအရ ဘိုင်ဒင်အစိုးရသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်အောက်တိုဘာလက လက်မှတ်ရေးထိုးထားသည် သမ္မတ၏ မူဝါဒမှတ် တမ်း၏ ဖြတ်တောက်ထားသည့် မူကို ထုတ်ပြန်ရသည်။ ထိုမှတ်တမ်းတွင် အစိုးရ၏ ကမ္ဘာတဝန်း ဒရုန်းဆိုင်ရာ မူဝါဒကို အသေးစိတ် ဖေါ်ပြထားသည်။ သို့သော် အမည်မဖေါ်လိုသည့် အဆင့်မြင့် အစိုးရအရာရှိတဦး၏ ကျေးဇူး ကြောင့် ထိုအချက်များအနက်အချို့ကို မထုတ်ပြန်မီကပင် သိရှိပြီးဖြစ်သည်။

ဝါရှင်ပို့စ် အယ်ဒီတာအဖွဲ့သည် အခြားသူအများအပြားနှင့်အတူ ထိုမှတ်တမ်းကို ထုတ်ပြန်ခြင်းကို ကြိုဆို ပြီး ချမှတ်ထားသည့် ကန့်သတ်ချက်များ "ကောင်းမွန်သောထိတွေ့ဆက်ဆံမှုစည်းမျဉ်းများဖြစ်ပြီး ထရမ့်အစိုးရ ရက်များအတွင်း ဒရုန်းကြောင့်အရပ်သားထိခိုက်မှုကိုကန့်သတ်ရာတွင် သိသာသော တိုးတက်မှုရှိသည်ဟု ဖေါ်ပြ သည်။

 သို့သော်ဘိုင်ဒင်ကထုတ်ပြန်သည့် ထိုမှတ်တမ်းသည် နောက်ထပ် ဒရုန်းတိုက်ခိုက်မှုစစ်ရေး အိပ်မက် ဆိုးများကိုတားဆီးနိုင်ခြင်းမရှိပေ။ သို့သော် အနှစ်သာရအားဖြင့် ထိုမှတ်တမ်းသည် အိုဘားမားခေတ် အုပ်ချုပ် ရေးသို့ ပြန်သွားခြင်းဖြစ်သည်။ ဒရုန်းပစ်မှတ်သည် အကြမ်းဖက်သမားဖြစ်ကြောင်းသေချာပေါက်နီးပါး သိရှိပြီး တိုက်ခိုက်သူမဟုတ်သူများကို ထိခိုက်မှုမရှိကြောင်း သေချာပေါက်နီးပါး သိရှိရန်လိုအပ်ခြင်းလည်း ပါဝင်သည်။ ထိုမှတ်တမ်းတွင် တစုံတဦး ပစ်မှတ်ဖြစ်သည်ဟု မသတ်မှတ်မီ အနည်းဆုံး သဘောတရားအရ ဖြည့်ဆီးရမည့် စံနှုန်းများလည်း ပါဝင်သလို ထိုသူကို ဖမ်းဆီးရန် မဖြစ်နိုင်ဆိုသည့် အကဲဖြတ်ချက်လည်း လိုအပ်သည်။

အန်ဝါ အယ်လ် အောလကီအမှုတွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက သူ့ကိုဖမ်းဆီးရန် မဖြစ်နိုင်ဟု ဆိုသော် လည်း သူ့မိသားစုက ထိုအချက်ကို အငြင်းပွားသည်။ Democracy Now တွေ့ဆုံမေးမြန်းမှုတခုတွင် သူ၏ဦးလေး ဆာလာဘင် ဖာရက်က "ကျနော်နဲ့ ကျနော့်မိသားစုက သူ့ကိုလွှဲပြောင်းပေးနိုင်တယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့က အဲဒီလို လုပ်ဖို့ ဘယ်တုန်းကမှ မပြောခဲ့ဘူး" ဟု ပြောသည်။ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု မရှိခြင်းကြောင့် ထိုသို့သော စံနှုန်းများ ကိုလိုက်နာခြင်းရှိမရှိ သိရန်မလွယ်ကြောင်း ပြောရန်မလိုသလို စံနှုန်းများမမီပါက တာဝန်ခံမည့် နည်းလမ်းလည်း မရှိပေ။

ဘိုင်ဒင်အစိုးရ၏မှတ်တမ်းတွင် အကြမ်းဖက်မှုတွင် ပါဝင်နိုင်သည်ဟု ဖေါ်ပြနေသည့် အပြုအမူကို အ ခြေခံပြီး အမည်မသိ ပစ်မှတ်များကို ဒရုန်းဖြင့်တိုက်ခိုက်ခြင်းကို တာမြစ်ထားသည်။ အတိတ်က ဒရုန်းတိုက်ခိုက်မှု အမှားများသည် ထိုအစီအစဉ်တွင် စစ်မှန်သည့် ပြင်ဆင်မှုများဖြစ်မလာသောကြောင့်  မိမိတို့အနေဖြင့် အနည်းငယ် ပိုမို ကောင်းမွန်သော မူဝါဒများသည် အမှန်တကယ် တရားဝင်၊ ကျင့်ဝတ်ညီသည့် မူဝါဒများအဖြစ် အထင်မမှား သင့်ပေ။

အရပ်သားသေဆုံးမှုအနည်းဆုံးလျှော့ချခြင်း

၉/၁၁ တိုက်ခိုက်မှုအပြီး ၉ ရက်အကြာ ၂၀၀၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် သမ္မတ ဂျော့ ဒဗ လျူဘုရှ် သည် အထက်နှင့်အောက်လွှတ်တော် ၂ ရပ် ပူးတွဲအစည်းအဝေးတွင် မိန့်ခွန်းပြောပြီး အကြမ်းဖက်ဝါဒ တိုက်ဖျက်ရေးစစ်ပွဲဆိုသည့် စကားလုံးကို ပထမဆုံးပြောပြီး ပြည်တွင်းပြည်ပတွင်နယ်ခြားမဲ့ အချိန်အကန့်အ သတ်မဲ့ တိုက်မည်ဟု ကြေညာသည်။ နောင်နှစ်ပေါင်းများစွာတွင် ထာဝရစစ်ပွဲဟု သိလာသော ထိုစစ်ကို ကြိုတင် သုံးသပ်ပြီး သူက ၎င်းတို့သည် စစ်ပွဲတခုတည်းကိုသာမမျှော်လင့်သင့်ဘဲ ယခင်က ၎င်းတို့ ကြုံဖူးသည့် မည်သည် စစ်ထက်မဆို ပိုမိုရှည်ကြာမည်ဖြစ်ကြောင်းပြောသည်။ ထိုတိုက်ပွဲတွင် ရုပ်သံမှ ကြည့်နိုင်သည့် တိုက်ခိုက်မှုများနှင့် အောင်မြင်ပြီးဆုံးသည့်အခါတွင်ပင် လှို့ဝှက်ထားမည့် စစ်ဆင်ရေးများလည်း ပါဝင်ကြောင်းပြောသည်။

ကင်မရွန်း နိုင်ငံရေးသဘောတရားဆရာ အာချိလိ အမ်ဘမ်ဘီ၏ သေမင်းနိုင်ငံရေး သဘောတရားသည် ဘုရှ်က သေရေးရှင်ရေးတိုက်ပွဲအဖြစ် စတင်ခဲ့သည့် အကြမ်းဖက်ဝါဒ တိုက်ဖျက်ရေးစစ်ပွဲ၏ အနှစ်သာရ ပင်ဖြစ် သည်။ မည်သူကအရေးပါသည် မည်သူကအရေးမပါသည်နှင့် မည်သူ့ကိုစွန့်ပစ်နိုင်သည် မည်သူ့ကို မစွန့်ပစ်နိုင် သည်နှင့်ပတ်သက်သည့် စွမ်းရည်ပင်ဖြစ်သည်။ အာဖဂန်နစ္စတန်ကို ကျူးကျော်ခြင်းနှင့် ကမ္ဘာမှ မွတ်ဆလင် အများ စု ဒေသများကို ရန်သူအဖြစ်သတ်မှတ်ခြင်းဖြင့် ဘုရှ်အစိုးရသည် အမေရိကန်များကို ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရန် မွတ် ဆလင်များကို သတ်ဖြတ်ရန်လိုသည်ဟု မြင်သည့် စစ်ပွဲကို စတင်ခဲ့သည်။ ထိုလုပ်ရပ်သည် အမေရိကန်များ လုံခြုံ ရေးနှင့် အမိမြေ လုံခြုံရေးကို ကာကွယ်ရာတွင် မွတ်ဆလင်များကို သတ်ဖြတ်သည့် အသက်တန်ဖိုးကို သတ်မှတ် သည့် စံနှုန်းကို သတ်မှတ်ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုနောက်နှစ်ပေါင်း ၂၂ နှစ်ကြာသောအခါ ဒရုန်းများသည် အရပ်သားများကို သတ်ဖြတ်သည့် ကိရိယာ ဖြစ်နေသေးပြီး ထိုသို့သောသတ်ဖြတ်မှုများကို အစိုးရအဆက်ဆက်ကပြောသောစကားသည် ဖြစ်ရပ်မှန် အချက် အလက်များကို ဖယ်ရှားပစ်ရန်သာ လုပ်ဆောင်သည်။ ၎င်းတို့၏ ပစ်မှတ်(သို့မဟုတ်)အရပ်သားထိခိုက်သေဆုံးမှု ဆိုသည့် စကားကို အသုံးပြုပုံသည် လူသားများသတ်ဖြတ်ခံနေရသည့်ပကတိအခြေအနေကို သေးသိမ်အောင်လုပ် နေခြင်းဖြစ်သည်။ မွတ်ဆလင်များကို တုန်လှုပ်စရာ မကောင်းဆိုးရွား၊ ရာဇဝတ်သား လုပ်သည့် အကြမ်းဖက် ဝါဒ တိုက်ဖျက်ရေး စစ်ပွဲများ လုပ်ဇာတ်နှင့်ပေါင်းစပ်လိုက်သောအခါ ရလဒ်မှာ အပြစ်ရှိမှု၊ နောင်တ၊ တာဝန်ရှိမှု မည် သည်ကိုမျှမဖြစ်စေသည့် အလောင်းများကို ထုတ်လုပ်ခြင်းဖြစ်လာသည်။

၂၀၁၄ ခုနှစ်နိုင်ငံတော်အခြေပြမိန့်ခွန်းတွင် သမ္မတ အိုဘားမားက သူသည် ဒရုန်းစစ်ရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး မည်သည့်အတွက် အသိဥဏ်ရှိသော ကန့်သတ်မှုများ လုပ်ရကြောင်းပြောပြီး "မိမိတို့သည် နိုင်ငံအများအပြားတွင် အကျိုးဆက်များကို စဉ်းစားဘဲ တိုက်ခိုက်နေသည်ဟု ပြည်ပပြည်သူများ ယုံကြည်နေပါက အမေရိကန် နိုင်ငံသား များသည် ပိုမိုလုံခြုံမည်မဟုတ်ကြောင်းပြောသည်။ ထိုပြောကြားချက်သည် မည်မျှမှန်ကန်သနည်း။

သို့သော် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ကမ္ဘာတဝှမ်း အရပ်သားသောင်းချီ သေဆုံးမှုအတွက် မည်သည့် အကျိုးဆက်မျှဖြစ်မလာသေးဘဲ အိုဘားမား၏ ကြေညာချက်တွင် ဖေါ်ပြထားသည့်အတိုင်း အမေရိကန် အရာရှိ များကို အမှန်တကယ် ပူပန်စေသည့် ကိစ္စမှာ ထိုကဲ့သို့သော သတ်ဖြတ်မှုအများအပြားသည်နောက်ဆုံး တွင်အမေရိ ကန်များကို ထိခိုက်စေနိုင်မည်လား ဆိုသော ကိစ္စဖြစ်သည်။

ယီမင်နိုင်ငံဆာနာအာတွင် ဂရက်ဖက်တီရေးဆွဲထားသည့် နံရံတခုတွင် အမေရိကန် ဒရုန်းတစီးအောက် တွင် တစုံတဦးက သွေးဖြင့် "မင်းတို့ငါ့မိသားစုကို ဘာကြောင်သတ်တာလဲ" ဟု အင်္ဂလိပ်နှင့် အာရေဗီဘာသာများ ဖြင့် ရေးသားသည်။ အညှာတာကင်းမဲ့သော အမေရိကန် ဒရုန်းစစ်ဆင်ရေးသည် မွတ်ဆလင်အများစုနိုင်ငံများတွင် အရပ်သားအများစုက ထိုမေးခွန်းကို မေးစေခဲ့သည်။

သို့သော် အမေရိကန်မိသားစုများသည် ၎င်းတို့သည် အကြမ်းဖက်သမားများ ဟုတ်မဟုတ် သေချာလုနီး ဖြစ်သောကြောင့် အခြားအစိုးရများက ဒရုန်းဖြင့် ပုံမှန်တိုက်ခိုက်သတ်ဖြတ် ခံနေရသောအခါ  အမေရိကန်များက မည်သို့ပြောမည်ကို စဉ်းစားကြည့်ပါ။ ၉/၁၁ တိုက်ခိုက်မှုအပေါ် တုံ့ပြန်မှုကြောင့်  အဖြေကိုသင်သိသည်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် သမိုင်းဝင်ကပ်ဆိုက်သည့် စစ်ပွဲကို စတင်ခဲ့သည်ကို သံသယဖြစ်စရာမလို သည်သာမက သမိုင်းဝင်ကပ်ဆိုက်မည့် အဆုံးမရှိသည့် စစ်ပွဲကိုလိုအပ်နေသည်။ တဘက်တွင် အမေရိကန်ဒရုန်း များက ပစ်မှတ်ထားခံရသော မွတ်ဆလင်များသည် ၎င်းတို့အချစ်ဆုံးသူများ၏ ခန္ဓာကိုယ် အစိတ်အပိုင်းငယ်များကို လိုက်လံကောက်ယူနေ့စဉ် ဒုတိယအကြိမ်နှင့် တတိယအကြိမ် လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုများတွင် ဒုတိယအကြိမ် မြောက် တတိယအကြိမ်မြောက် သတ်ဖြတ်ခံရမည့် အန္တရယ်ကို ရင်ဆိုင်ရသည်။ ထိုအကြမ်းဖက်မှုသည် မည်သည့် အခါမျှ မှန်ကန်ုသည်ဟု သက်သေမပြနိုင်သည့် အကြမ်းဖက်မှုဖြစ်သည်။

မွတ်ဆလင်များအပါအဝင်မည်သူမျှ အမေရိကန်ကကျူးလွန်နေသည့် မွတ်ဆလင်များကို သတ်ဖြတ်မှုများ ကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကကျူးလွန်နေစဉ် မည်သူမျှ တမ်းတငိုကြွေးခွင့်မရသောကြောင့် အမေရိကန် ပြည် ထောင်စုသည် ၎င်းတို့ကို ယခုတိုင်ပစ်မှတ်ထားနေခြင်းဖြစ်သည်။ မွတ်ဆလင်အသက်များတွင် မွေးရာပါ တန်ဖိုး များရှိသောကြောင့် ၎င်းတို့သေဆုံးခြင်းကို နာကျဉ်၊ တမ်းတ၊ ပူဆွေးရန် ထိုက်တန်သည်။ ထိုအချက်ကို ဒရုန်းစစ် ရေးက မည်သည့်အခါမျှ ပြောင်းလဲနိုင်မည်မဟုတ်ပေ။

Linko

Ref: Thenation |As Long as We Use Drones, Celebrating “American Values” Is a Farce