【 တစ်ပတ်အတွင်း နိုင်ငံတကာသတင်းသုံးသပ်ချက် 】 ရုရှားပြိုလဲဖို့ နေတိုး အစပျိုးနေပြီလား

ယခုရက်သတ္တပတ်အတွင်း နိုင်ငံတကာသတင်းတွေမှာ အများစုက နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲ သတင်းတွေ၊ တရုတ်နိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်မျိုးကွဲ အိုမီခရွန် ကူးစက်မှုကြောင့် လော့ခ်ဒေါင်းချထားရတဲ့ ရှန်ဟိုင်းမြို့ သတင်းတွေစတဲ့ သတင်းတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲဆိုင်ရာသတင်းတွေဆိုရင် ပါကစ္စတန်မှာ ဝန်ကြီးချုပ်ကို အယုံအကြည်မရှိအဆိုတင်သွင်းပြီး ဖြုတ်ချခဲ့သလို သီရိလင်္ကာမှာဆိုရင်လည်း အစိုးရအဖွဲ့ဝင်အားလုံးနီးပါး နုတ်ထွက်ခဲ့တာတောင် သမ္မတက နုတ်မထွက်ခဲ့တဲ့ အတွက် ဆန္ဒပြမှုတွေ ဆက်ဖြစ်နေတာတွေ၊ ပီရူးမှာ စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ လောင်စာဆီစျေးတွေ မြင့်တက်နေလို့ ဆန္ဒပြမှုတွေ ဖြစ်နေတာတွေ၊  ပြင်သစ်မှာ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ ဒုတိယအကျော့ကို ကျင်းပဖို့ ပြင်ဆင်နေတာတွေ၊ ဩစတြေးလျမှာ ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်မယ့်ရက်ကို ကြေညာလိုက်တာတွေ စတဲ့သတင်းတွေ ဒီတစ်ပတ် ဆက်တိုက်ဆိုသလို ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

၂၀၁၉ခုနှစ် တရုတ်နိုင်ငံ ၀ူဟန်မှာ စတင်ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ဟာ ယခုထိ မျိုးကွဲတွေ ဆက်ဖြစ်နေလို့ ယခုလပိုင်းမှာ ကိုဗစ်သုည မူဝါဒနဲ့ ကူးစက်မှုကို ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ကြားက တရုတ်နိုင်ငံမှာ မျိုးကွဲသစ် အိုမီခရွန် ကူးစက်မှုကြောင့် ရှန်ဟိုင်းမှာ မြို့ကို နှစ်ပိုင်းခွဲပြီး လော့ခ်ဒေါင်းချရတာတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။ ကိုဗစ်ကူးစက်မှုဟာ ကမ္ဘာတစ်ဝန်း ကပ်ရောဂါနှင့်အတူနေထိုင်ကြတဲ့ ပုံစံသစ်နဲ့ အသားကျလာနေတဲ့ အချိန်မှာ တရုတ်နဲ့ ရုရှားမှာ ကူးစက်မှု ပြင်းထန်နေတာက စိတ်ဝင်စားစရာပါဘဲ။

ယခုရက်ပိုင်းမှာ မြောက်ကိုရီးယားက တစ်စခန်းထိပြီး ခြိမ်းခြောက်ပစ်လွှတ်မှုတွေ လုပ်နေလို့ အာရှအရှေ့ပိုင်းက ဂျပန်၊တောင်ကိုရီးယားလို နိုင်ငံတွေမှာ စစ်အသုံးစရိတ်တွေ တိုးမြှင့်ဖို့ အခွင့်ကောင်းဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်ကတည်းက ရပ်ဆိုင်းထားတယ်ဆိုတဲ့ နျူ ကလီးယား စမ်းသပ်ဖောက်ခွဲမှုတွေကို ပြန်လုပ်ဖို့ မြောက်ကိုရီးယားကပြင်ဆင်နေသလို တောင်ကိုရီးယားက စတင်ရန်ပြုလာရင် နျူကလီးယားလက်နက်သုံးမယ်ဆိုပြီး ရုရှား လေသံမျိုး မြောက်ကိုရီးယားဘက်က ထွက်လာနေတာကိုတွေ့ရပါတယ်။

သတင်းတွေ အကုန်လုံးကိုခြုံငုံကြည့်မယ်ဆိုရင် ကမ္ဘာဟာ စစ်မက်ဘေးကို မကျယ်ပြန့်အောင် ထိန်းနေတာထက် ကမ္ဘာ့စစ်အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေဖြစ်တဲ့ အမေရိကန်၊တရုတ်တို့က စစ်မက်ဖြစ်လာရင် ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲဆိုတာကို ပြင်ဆင်နေပြီး စည်းအလွန်မဖြစ်အောင် သတိကြီးကြီးနဲ့ စောင့်ကြည့်နေတဲ့ အနေအထားမျိုးဖြစ်နေတာကို တွေ့ရပါတယ်။သမိုင်းအစဉ်အလာအရနဲ့ လက်ရှိ ဖြစ်နေတဲ့ အခင်းအကျင်းတွေအရ ကမ္ဘာအနေနဲ့ ကြီးမားတဲ့ စစ်မက်ဘေးကနေရှောင်လွှဲဖို့ရာ ခက်ခဲနေပြီး ယူကရိန်းကိုကျူးကျော်ခဲ့တဲ့ ရုရှားအဖို့လည်း နေမထူးသေမထူး ဆိုတဲ့ နောက်ဆုံးအခြေအနေကို ရောက်လုရောက်ခင် ဖြစ်နေလို့ ကမ္ဘာကို စစ်ထဲဆွဲထည့်ဖို့ လုပ်နိုင်တဲ့ အနေအထားမျိုးတွေ့နေရပါတယ်။

ဒီတစ်ပတ်မှာတော့ ယူကရိန်းအရှေ့ဘက်ကို ကြီးမားတဲ့ စစ်ဆင်နွှဲဖို့ ပြင်နေတဲ့ ရုရှားတပ်တွေကြောင့် ပူတင်အနေနဲ့ ဒီတစ်ခါဆင်နွှဲမယ့်ထိုးစစ်မှာ မနိုင်ခဲ့ရင် ပြည်တွင်း၊ပြည်ပမှာ ပူတင်ရဲ့နိုင်ငံရေးဘ၀နဲ့ ရုရှားရဲ့ ဩဇာအာဏာဘာတွေ ဆက်ဖြစ်လာနိုင်သလဲဆိုတာ သုံးသပ်ဆွေးနွေးချင်ပါတယ်။

ပူတင်၏ ရည်မှန်းချက်အပြောင်းအလဲ

ကိယက်ဗ့်ကို ရက်ပိုင်းနဲ့ သိမ်းဖို့ ကြိုးစားခဲ့တဲ့ ပူတင်ရဲ့ စိတ်ကူးယဉ်မှုက ယူကရိန်းပြည်သူတွေရဲ့ တစ်စုတစ်စည်းတည်းခုခံမှုကြောင့် အရှက်တကွဲနဲ့ ပြန်ဆုတ်လာနေရပြီဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအတွက် သူ့ရဲ့စစ်ရေးရည်မှန်းချက်ကို အရှေ့ဘက် ဒွန်ဘက်စ်ကို အရှက်ပြေပြောင်းလဲခဲ့ပေမယ့် ကိယက်ဗ့်ကို ထိုးစစ်ဆင်နေစဉ် အနီးနားမြို့ ဖြစ်တဲ့ ဘူချာမြို့မှာ လူမဆန်စွာကျူးလွန်သတ်ဖြတ်ခဲ့တဲ့ ဖြစ်ရပ်တွေက ဗူးပေါ်သလို ပေါ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီအတွက် နိုင်ငံတကာဖိအားပေးမှုတွေနဲ့ ဖယ်ကျဉ်မှုတွေ မြင့်တက်လာနေခဲ့ပါတယ်။

ပူတင်အနေနဲ့ ယူကရိန်းမြောက်ပိုင်းမှာ ဆင်နွှဲနေတဲ့ ထိုးစစ်ဆင်နေတဲ့ ရုရှားတပ်တွေကိုဆွဲထုတ်ခဲ့ပေမယ့် မအောင်မြင်တဲ့ ကျူးကျော်စစ်ကြောင့် ယူကရိန်းမှာ ရုရှားတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ အထိနာခဲ့ပါတယ်။ အာဏာရှင်တွေရဲ့ထုံးစံအတိုင်း ကျရှုံးမှုအတွက် တရားခံရှာပြီး အပြစ်ပေးမှုတွေအဖြစ် ရုရှားထောက်လှမ်းရေးအကြီးအကဲကို နေအိမ်အကျယ်ချုပ်အဖြစ် ဖမ်းဆီးထားတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေထွက်ခဲ့ပါတယ်။

ယူကရိန်းကို တစ်ဖက်သတ်ဆင်နွှဲခဲ့တဲ့ ကျူးကျော်စစ်အတွင်း ရုရှားဘက်က ဘယ်လောက်ထိ ကျဆုံးခဲ့သလဲဆိုရင် ဗိုလ်ချုပ်အဆင့် ၅ ယောက်ထိ ကျဆုံးခဲ့တာကို ကြည့်ရင် သိနိုင်ပါတယ်။ ဒီအတွက်ကြောင့်လည်း ပူတင်အနေနဲ့ အရပ်ဘက်ပြစ်မှတ်တွေကို ပစ်ခတ်ခဲ့သလို သိမ်းပိုက်ခဲ့တဲ့ မြို့တွေက အရပ်သားတွေကို သတ်ဖြတ်မှု တွေရှိခဲ့တဲ့အတွက် ဘူချာမှာ မဖုံးနိုင်မဖိနိုင်အောင် ရက်စက်တဲ့ ကျူးလွန်မှုတွေ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပူတင်အနေနဲ့ ယူကရိန်းကနေ ဆုတ်ခွာလို့မရသလို ရှေ့တိုးလို့လည်းမရတဲ့ အခြေအနေတစ်ရပ်ကို ကြုံ နေရပြီး အမေရိကန်နဲ့ အနောက်အုပ်စုတွေရဲ့ Proxy war ကို ခံနေရပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိမှာ အမေရိကန်နဲ့ နေတိုးအဖွဲ့က ရုရှားတပ်တွေကို ခုခံဖို့ လိုအပ်သမျှ လက်နက်ကို အပြည့်အ၀ထောက်ပံ့တဲ့ အခြေအနေကို ရောက် နေသလို ကိယက်ဗ့်မြို့ကို နေတိုးအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေ၊ဗြိတိန်နဲ့ တခြားဥရောပနိုင်ငံက အကြီးအကဲတွေက ယူကရိန်းနဲ့ တစ်သားတည်းဆိုတာ ပြဖို့ ကိယက်ဗ့်ကို သွားရောက်ခဲ့ပါတယ်။

ပူတင်အနေနဲ့ လက်ရှိမှာ ယူကရိန်းကိုကျူးကျော်ဆင်နွှဲနေတဲ့ စစ်ပွဲကို နိုင်အောင်တိုက်နိုင်သည်ထားဦး  အမေရိကန်နဲ့ အနောက်အုပ်စုက ၀ိုင်းပိတ်ဆို့နေတဲ့ စီးပွားရေးစစ်ပွဲကို နိုင်အောင်တိုက်ဖို့ နေနေသာသာ အလဲလဲ အကွဲကွဲဖြစ်နေတာကို တွေ့ရပါတယ်။ ဒီထက်ပိုဆိုးတာက ရုရှားဘက်ကနေ သူ့ဆီက ယူတဲ့ သဘာ၀ဓာတ်ငွေ့ကို ရုရှားသုံးရူဘယ်ငွေနဲ့ သာပေးချေရမယ်ဆိုပြီး ပြန်တိုက်ခဲ့တဲ့အတွက် စီးပွားရေးစစ်ပွဲဟာ ပိုပြင်းထန်လာဖွယ်ရှိနေပါတယ်။စီးပွားရေးပြိုလဲရင် ရုရှားနိုင်ငံအခြေအနေပါ ပြည်တွင်းရေးပြဿနာတွေ တောက်လျှောက်တက်ပြီး ပြိုလဲသွားနိုင်လို့  ပူတင်အနေနဲ့ စစ်ရေးရည်မှန်းချက်ကို လျော့ပြီး ဒွန်ဘတ်စ်ဒေသကိုသာ အဓိကထား တိုက်မယ်ဆိုပြီး လေသံဟစ်ခဲ့တာကို တွေ့ရပါတယ်။ဒါကို ကြည့်ရင် ရုရှားအနေနဲ့ ယခင်လို စစ်ရေးအရ မစွာနိုင်တော့တာကိုမြင်ရပြီး စစ်နယ်ကျယ်လာလေ သူ့အတွက် အခွင့်အလမ်းနည်းလာနိုင်တာကို သိလာနေတဲ့အတွက် စစ်ကိုမြန်မြန်ဖြတ်ပြီး ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မှာ နာဇီတွေကို အောင်နိုင်ခဲ့မှု အခမ်းအနားမတိုင်ခင် အောင်ပွဲရဖို့ ဆန္ဒရှိနေတာကို မြင်နေရပါတယ်။

စစ်ရာဇဝတ်မှုနှင့် ဂုဏ်သိက္ခာမရှိတော့သည့် ပူတင်

ဥရောပကော်မရှင် ဥက္ကဋ္ဌ အာဆူလာ ဗွန်ဒါလီယန်နှင့် ဥရောပသမဂ္ဂ မူဝါဒအကြီးအကဲဂျိုးဆက် ဘော်ရဲလ် တို့ မကြာခင်က ဘူချာမြို့ကို သွားခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ ဘူချာမှာ ရုရှားတပ်တွေ ဘယ်လောက်ထိ စည်းလွတ်ဝါးလွတ် သတ်ခဲ့တယ်ဆိုတာ အာဆူလာ ဗွန်ဒါလီယန်က “လူတွေကို အကြမ်းဖက်တဲ့ ပူတင်စစ်တပ်ရဲ့အကျည်းတန်တဲ့ ဘူချာမြို့က တုန်လှုပ်ဖွယ်မြင်ကွင်းတွေအတွက် ပြောစရာ စကားလုံးတွေ မရှိပါဘူး" လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ နိုင်ငံတကာအနေနဲ့ ရုရှားဘက်က ငြင်းဆိုမှုတွေဟာ အလိမ်အညာတွေဆိုတာ ပြောလိုက်သလိုပါဘဲ ။ဆိုးဝါးတဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှုကို နိုင်ငံတကာက လက်မခံသလို အရပ်သားတွေကို ပစ်မှတ်ထားတဲ့ ရုရှားတပ်ဖွဲ့တွေရဲ့အောက်တန်းကျတဲ့ စိတ်ဓာတ်ကလည်း ရုရှားနိုင်ငံသားတွေကို အရှက်ရစေခဲ့ပါတယ်။ ဘူချာဖြစ်ရပ်မှာ အရပ်သား ၃၀၀ ကျော်လောက် သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရပြီးနောက်မှာ ဥရောပနဲ့ အမေရိကန်အကြား စည်းလုံးမှုဟာ ပိုပြီးသိသာလာခဲ့ ပါတယ်။

ဘူချာဖြစ်ရပ်ကြောင့် အစောပိုင်းက ရုရှားရေနံနဲ့ သဘာ၀ဓာတ်ငွေ့ကို ရူဘယ်နဲ့သာပေးချေဖို့ အမိန့်ထုတ်ခဲ့လို့ ဝေဝါးခဲ့တဲ့ ဥရောပနဲ့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေအဖို့  ရုရှားသာ အင်အားကြီးနိုင်ငံအဖြစ် ဆက်ရှိနေရင် ဖြစ်လာမယ့် အကျိုးဆက်တွေကို တွေးမိပြီး သံတမန်ရေးရာတွေ ၊ စီးပွားရေးမှာတွေ ရုရှားကို ဖယ်ကျဉ်ပိတ်ဆို့မှုက ပိုပြီးများလာပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ အင်္ဂါနေ့အထိဆိုရင် EU ဥရောပသမဂ္ဂနိုင်ငံတွေကနေ နှင်ထုတ်ခံရတဲ့ ရုရှားသံတမန်အရေအတွက်က  ၂၀၀ ကျော် ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒီထဲမှာ ဂျာမဏီနဲ့ ပြင်သစ် ၂နိုင်ငံက ရုရှားသံတမန် ၇၅ ယောက် နဲ့ အီတလီက ၃၀၊ ဆလိုဗီးနီးယားက ၃၃ ယောက်၊ စပိန်က ၂၅ ယောက်၊ အက်စတိုးနီးယားက ၁၄ ယောက်၊ ရိုမေးနီးယား နဲ့ ပေါ်တူဂီက ၁၀ ယောက်စီပါဝင်ပါတယ်။ သာမန်အတိုင်းဆိုရင် ရုရှားသံတမန်ကို အက်စတိုးနီးယား၊ ရိုမေးနီးယား လို နိုင်ငံတွေက နှင်ထုတ်ဖို့ဆိုတာ ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အကျိုးဆက်ကြောင့် အတော်လေး ရှေ့နောက်ဆင်ခြင်ပြီး မှ လုပ်လေ့ရှိတာပါ။ အခုကတော့ ရုရှားက ကမ္ဘာအတွက် အန္တရာယ်ရှိနေတာကို သိမြင်နေပြီး ယူကရိန်းပြီးရင် ကိုယ့်နိုင်ငံအလှည့်ဖြစ်လာနိုင်တဲ့အတွက် ဒီကိစ္စမှာ ပြတ်ပြတ်သာသား ရုရှားကို ပြန်ကန်နေကြသလို ရုရှားနဲ့ နယ်မြေဆက်နေတဲ့  ဖင်လန်တို့ ဆွီဒင်တို့နိုင်ငံတွေဆို ဒီနွေမှာ နေတိုးအဖွဲ့ထဲဝင်ဖို့ အလောသုံးဆယ်အထိဖြစ်လာ ခဲ့ပါတယ်။

ဒါဟာ ရုရှားလိုချင်တဲ့ အလှည့်အပြောင်းမဟုတ်ပါဘူး။ ပူတင်အနေနဲ့ ယူကရိန်းကို သိမ်းပြနိုင်ရင် ၊ရက် စက်ပြနိုင်ရင် ပတ်ဝန်းကျင်နိုင်ငံတွေအကုန်လုံး နေတိုး၊အမေရိကန်တို့နဲ့ဆက်ဆံရေးမှာ ရှေ့ဆက်တိုးနေတာတွေ တန့်ပြီး ဒီနိုင်ငံတွေအပေါ် သူဩဇာအာဏာပိုညောင်းလာနိုင်မယ်ဆိုပြီး တွက်ဆခဲ့ပုံရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ပူတင် ယူဆချက်လွဲပြီး ယူကရိန်းမှာ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်ပြခဲ့တာတွေက နေတိုးအဖွဲ့နဲ့ အမေရိကန်ကို ပိုပြီးဩဇာခံဖို့ ဖြစ်လာသလို ပိုပြီးအင်အားကောင်းဖို့ ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။

ဒီရက်ပိုင်းသတင်းတွေကိုကြည့်ရင် ပူတင်က ယူကရိန်းအရှေ့ဘက်က ခွဲထွက်ဒွန်ဘတ်စစ်ကိုထိုးစစ်ဆင်ဖို့ အတွက် တိုက်ရိုက်ကွပ်ကဲဖို့ဆိုပြီး စစ်ဗိုလ်ချုပ်အသစ်တစ်ဦး ပူတင်အားချင်းခန့်ခဲ့တယ်ဆိုပါတယ်။ အမေရိကန် ထောက်လှမ်းရေးသတင်းတွေအရဆိုရင် ဆီးရီးယားစစ်မြေပြင်မှာ ၂၀၁၅ခုနှစ်က ရုရှားက ပထမဆုံးစေလွှတ်ခဲ့တဲ့ တပ်မှူးပြီး ရက်ရက်စက်စက်သတ်ဖြတ်မှုတွေနဲ့ နာမည်ရခဲ့တဲ့  ရုရှားတောင်ပိုင်း တိုင်းစစ်ဦးစီးချုပ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အလက်ဇန်းဒါးဒဗိုနီကော့ဗ်ကို တာဝန်ပေးခဲ့တယ်ဆိုပါတယ်။ ဒီစစ်ဗိုလ်ချုပ်က ဆီးရီးယားမှာ လူနေထူထပ်တဲ့ အလက်ပိုအရှေ့ပိုင်းက အရပ်သားရပ်ကွက်တွေကို ဗုံးကြဲခဲ့တဲ့အတွက် အရပ်သားအများအပြား သေဆုံးဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့ပါတယ်။ဒါကြောင့် ဥရောပတာဝန်ရှိသူတွေက ဘူချာတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များအား စွပ်စွဲချက် များအတိုင်း ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများ ထပ်မံကျူးလွန်ရန် အလားအလာ ပိုများလာနိုင်ဖွယ်လည်းရှိနေတယ်လို့ သတိပေးမှုတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။

ပူတင်အနေနဲ့ ဒွန်ဘတ်စ်မှာ ဆက်ပြီး သတ်ဖြတ်မှုတွေလုပ်လာနိုင်တဲ့အတွက် ရုရှားဘက်က ထိုးစစ် မစခင် အရပ်သားတွေကို ဘေးလွတ်ရာ ပြေးခိုင်းမှုတွေ ရှိလာနေပါတယ်။ လူဟန့်စ် ဒေသ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဆာဟေးဂိုင်ဒိုင် ကဆိုရင် ရုရှားက ထိုးစစ်ဆင်ဖို့ တပ်ဖွဲ့တွေကို စုဝေးနေပြီး လက်နက်ကြီးနဲ့ ပစ်တာတွေ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်တာတွေ ပိုများလာနေလို့ လူဟန့်စ်မှာ  ကျန်နေသူတွေ ချက်ချင်းထွက်ခွာကြဖို့ ဆော်ဩရတဲ့ အထိပါဘဲ။ ယူကရိန်း ခေါင်းဆောင်တွေကလည်း ရှရှား ရဲ့တိုက်ခိုက်မှုတွေ ပိုပြီး ပြင်းထန် လာဖို့ရှိနေတဲ့အတွက် နိုင်ငံအရှေ့ပိုင်းမှာနေထိုင်တဲ့ အရပ်သားတွေ ဘေးလွတ်ရာကိုအမြန်ဆုံး ရှောင်တိမ်းကြဖို့ သတိပေးခဲ့ပါတယ်။

ဘာနဲ့ ရုရှားပြိုလဲသွားနိုင်သလဲ

ဒီရက်ပိုင်းမှာ အမေရိကန်သမ္မတဘိုင်ဒင်က ရုရှားဆီက ရေနံကို အောက်စျေးနဲ့ဝယ်နေတဲ့ အိန္ဒိယကို သတိပေးဖို့ ဖုန်းနဲ့ စကားပြောမယ်ဆိုပါတယ်။ အမေရိကန်အနေနဲ့ QUADအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်တဲ့ အိန္ဒိယကို သတိပေး မှုတွေ ဆက်တိုက်ရှိနေပြီး ရုရှားနဲ့ပေါင်းရင် တန်ဖိုးကြီးကြီးမားမားပေးရမယ်ဆိုပြီး သတိပေးမှုတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဥရောပကလည်း တရုတ်ကို ရုရှားရဲ့ ပိတ်ဆို့မှုကနေ ရှောင်ကွင်းတာမှု မကူညီဖို့ ဆွေးနွေးခဲ့တာရှိသလို ရုရှားကနေ ရေနံ၊သဘာ၀ဓာတ်ငွေ့ တင်သွင်းနေရတာတွေကို ဖြတ်ချဖို့ အားချင်းလုပ်နေကြတာကိုတွေ့ရပါတယ်။ ဗြိတိန်ဆိုရင် အငြင်းပွားကန့်ကွက်မှုရှိခဲ့တဲ့ နျူကလီးယားဓာတ်အားကို ပြန်လုပ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့သလို တခြားဥရောပနိုင်ငံတွေကလည်း တခြားသော အစားထိုးစွမ်းအင်တွေကို စနေကြပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ရုရှားအပေါ် ချမှတ်တဲ့ကန့်သတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေကို ရုရှားက စွမ်းအင်နဲ့ လက်နက်အားကိုးခြိမ်းခြောက်မှုတွေနဲ့ ခုခံနေပေမယ့် ဘူချာဖြစ်ရပ်နောက်ပိုင်းမှာ ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂၄ ရက်မတိုင်ခင်အထိ ငွေကြေးတန်ဖိုး ပြန်တက်လာမှုဟာ ပြန်ကျဆင်းသွားခဲ့ပါတယ်။ ရုရှားဆီကနေ ထုတ်ကုန်မှန်သမျှ မဝယ်သလို မရောင်းချဖို့လည်း လုပ်နေကြပြီး ကမ္ဘာအနှံ့ ရုရှားအစိုးရနဲ့ ဆက်နွယ်တဲ့ သူတွေ ပိုင်တဲ့ ဥစ္စာဓနတွေကို ထိန်းချုပ်နေတဲ့အတွက် ကြာလေ ရုရှားအတွက် ပြည်တွင်းစီးပွားရေးကျပ်တည်းမှုက သိသာလာနေမှာဖြစ်ပြီး ပြည်တွင်းက ပူတင်ကို အတိုက်အခံ လုပ်နေတဲ့သူတွေ၊ အတွင်းစည်းထဲက ပူတင်ကို ဖယ်ရှားနေချင်တဲ့သူတွေအတွက် အားကောင်းလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရုရှားအနေနဲ့ ဒွန်ဘတ်စ်ကို သိမ်းဖို့ အပြင်းအထန် လုပ်ဆောင်ဖို့ စနေသလို အနောက်အုပ်စုနဲ့ နေတိုးကလည်း လိုအပ်သမျှ လက်နက်အသစ်အဆန်းတွေပါ ယူကရိန်းကို ထောက်ပံ့ပေးနေတဲ့အတွက် ထင်သလို သိမ်းနိုင်ပါ့မလားဆိုတာ မေးခွန်းထုတ်စရာပါ။ တကယ်လို့ နှစ်ဘက်စလုံးက ပြင်ဆင်မှုကောင်းနေတဲ့ ဒွန်ဘတ်စ်ကို ရုရှားမသိမ်းနိုင်ခဲ့ရင် ဘာတွေ ဆက်ဖြစ်လာမလဲဆိုတာ စိတ်ဝင်စားစရာအခြေအနေပါ။ ရုရှားအနေနဲ့ နေတိုးအဖွဲ့ထဲ ဝင်မယ် ဖင်လန်ဘက်ကို စစ်ဦးလှည့်မလား၊ နျူကလီးယားလက်နက်ကို စသုံးမလားဆိုတာအထိပါ တွေးရတော့မယ်အနေအထားပါ။

နိုင်ငံတကာသုံးသပ်သူတွေကတော့ ယူကရိန်းစစ်ဟာ ပူတင်ရဲ့ ခေတ်ကို အဆုံးသတ်တာလို့ သုံးသပ်ကြပေမယ့် ပူတင်သာ ရှုံးခဲ့ရင်  ရုရှားနိုင်ငံတွင်း အပြောင်းအလဲထက် ကမ္ဘာကြီးအပြောင်းအလဲဖြစ်သွားဖို့က ပိုများနေပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆို ပူတင်က အရှုံးကို လက်မခံတဲ့သူဖြစ်ပြီး သူတစ်ယောက်တည်း အရှုံးအစား နှစ်ဘက်စလုံး ရှုံးတဲ့နည်းကို ရွေးချယ်သွားနိုင်လို့ပါဘဲ။ ပူတင်အာဏာရလာခဲ့တဲ့ လမ်းကြောင်းကို ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင် သတ်ဖြတ်တာတွေကို ထမင်းစားရေသောက် လုပ်လာခဲ့တဲ့ နေရာကနေ တက်လာခဲ့တာကို တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့လူသားတွေအကျိုးအတွက် ငဲ့ညှာမှုကို လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ရေးသမားတစ်ယောက်ဆီကနေ လိုနေတယ်ဆိုရင် ဒါဟာ မျှော်လင့်နေတဲ့သူအတွက် အရူးထခြင်းတစ်မျိုးသာဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။  

မင်းထက်