【 တစ်ပတ်အတွင်း နိုင်ငံတကာသတင်း သုံးသပ်ချက် 】 ကမ္ဘာအတွက် ကိုဗစ်၊ အာဖဂန်အတွက် ပြည်တွင်းစစ်

ယခုရက်သတ္တပတ် နိုင်ငံတကာသတင်းတွေထဲမှာ စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းနေတာက အာဖဂန်သတင်းနဲ့ COVID-19 မျိုးကွဲ မျူ (Mu) ဗိုင်းရပ်စ် သတင်းတွေပါပဲ။အာဖဂန်ဆိုရင် ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်နိုင်တဲ့အခြေအနေရောက်နေသလို နိုင်ငံတကာကလည်း တာလီဘန်တွေ အာဖဂန်ကို ဘယ်လုိအုပ်ချုပ်မလဲဆိုတာ စိတ်ဝင်တစားစောင့်ကြည့်နေကြတာပါ။ဒီထဲမှာ တခြားသော အာဏာလွန်ဆွဲပွဲတွေကြောင့် အာဖဂန်အခြေအနေက အတော်လေးဆိုးလာနိုင်နေပါတယ်။တစ်ဖက်မှာ ကပ်ဘေးဖြစ်တဲ့ COVID-19 ကလည်း အရှိန်အဟုန်ကောင်းကောင်းနဲ့ ဆက်ကူးစက်နေလို့ အတော်လေးပြင်းထန်နေဆဲပါ။

ဒီသတင်းတွေအပြင် တခြားစိတ်ဝင်စားရတဲ့ ဒေသတွင်းနဲ့ နိုင်ငံတကာသတင်းတွေလည်း ရှိပါသေးတယ်။ကက်ရှ်မီးယား ခွဲထွက်ရေးခေါင်းဆောင်တစ်ဦး သေဆုံးပြီးနောက် အိန္ဒိယနှင့် ကက်ရှ်မီးယားအကြား တင်းမာမှုမြင့်တက်လာတဲ့သတင်း၊ ထိုင်းပါလီမန်၌ အယုံအကြည်မရှိ မဲခွဲဆုံးဖြတ်မှုကို ဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ်ချန်အိုချာနှင့် ဝန်ကြီးငါးဦးက အလွယ်တကူကျော်လွှားနိုင်ခဲ့တဲ့သတင်း၊ မြောက်ကိုရီးယားကို ဟန့်တားရန် ပိုမိုအားပြင်းသော ဒုံးကျည်များ တီထွင်နေကြောင်း တောင်ကိုရီးယား ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့သတင်း၊ တရုတ်ထုတ် Sinovac ကာကွယ်ဆေး သုံးသန်းနီးပါး ပေးပို့ထောက်ပံ့မှုကို မြောက်ကိုရီးယားက လက်မခံခဲ့ကြောင်း UNICEF ထုတ်ပြန်တဲ့သတင်း၊ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ်ချန်အိုချာ ရာထူးမှနုတ်ထွက်ရေးကို တောင်းဆိုသော ဆန္ဒထုတ်ဖော်မှုအတွင်း လူထောင်ပေါင်းများစွာပါဝင်ခဲ့တဲ့သတင်း၊ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၏ အာဏာရပါတီအတွင်း ပါတီဥက္ကဌရာထူးနေရာကနေ သမ္မတ ရိုဒရီဂို ဒူတာတေးအား ဖယ်ရှားရန် ကြိုးပမ်းခဲ့တဲ့သတင်းတွေကလည်း စိတ်ဝင်စားစရာပါ။

ဒီထဲကနေ လတ်တလော အာရုံစိုက်စရာ အာဖဂန် အခင်းအကျင်းနဲ့ COVID -19 ဗိုင်းရပ်စ်မျိုးကွဲသတင်းကို ဖော်ပြချင်ပါတယ်။

နီးကပ်လာသည့် အာဖဂန်ပြည်တွင်းစစ်

အာဖဂန်နစ္စတန်မှ အမေရိကန်စစ်သားများ ထွက်ခွာမှုဟာ နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကြာ စစ်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့သည့် အာဖဂန်နစ္စတန်အတွက် စာမျက်နှာသစ် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည့် အရိပ်လက္ခဏာတစ်ရပ်အဖြစ် တရုတ်ဘက်က သြ ဂုတ်လ ၃၁ ရက်မှာ ပြောခဲ့ပြီးနောက်မှာ အာဖဂန်ဟာ တိုက်ပွဲရနံ့တွေ ပြန်လည်ရလာနေပါတယ်။

အာဖဂန်ကိုသိမ်းခဲ့တဲ့ တာလီဘန်တွေဟာ ကဘူးလ်ကနေ အမေရိကန်တွေထွက်ခွာသွားတဲ့  သြဂုတ်လ ၃၁ ရက်မှာ အောင်ပွဲခံတဲ့အနေနဲ့ မြို့ထဲနဲ့ တခြားမြို့ကြီးတွေမှာ သေနတ်များပစ်ဖောက်ခဲ့ ဂုဏ်ယူခဲ့ကြပါတယ်။တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိ က “အာဖဂန်နစ္စတန်ဟာ ပြည်ပရဲ့ စစ်ရေးအရသိမ်းပိုက်မှုကနေ လွတ်မြောက်သွားခဲ့ပါပြီ” လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

တကယ်ကော အာဖဂန်က လွတ်မြောက်ပြီလားဆိုတာ နောင်မှာ သမိုင်းဆရာတွေ ပြန်ဆန်းစစ်ရမယ့်ကိစ္စဖြစ်ပြီး လက်ရှိမှာတော့ အာဖဂန်ပြည်သူတွေအတွက် မတည်ငြိမ်မှုတွေ၊ တင်းကျပ်မှုတွေနဲ့ မရေရာမှုတွေနဲ့ အသက်ဘေးအတွက် အာမခံချက်မရှိတာတွေက ငရဲတွင်းထဲထပ်ရောက်မယ့် အခြေအနေဆိုတာ ပြသနေခဲ့ပါတယ်။

အာဖဂန်ကို ရက်သတ္တပတ်ပိုင်းအတွင်း ထိုးစစ်တွေနဲ့  သိမ်းယူနိုင်ခဲ့ပေမယ့် တာလီဘန်တွေအဖို့ ယခုထိအစိုးရမဖွဲ့နိုင်သေးပါဘူး။ဒါဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ နာဘူဂျီလာအစိုးရကိုဖြုတ်ချခဲ့တဲ့ အချိန်တုန်းကလိုပဲ များပြားတဲ့ လူမျိုးစုတွေအကြား အာဏာခွဲဝေမှုက မပြီးနိုင်မစီးနိုင်ဖြစ်နေသလို နိုင်ငံအတွင်း အစဉ်အလာရန်ဘက်ဖြစ်တဲ့ ISIS-K အဖွဲ့နဲ့ ယခင်အာဖဂန်အစိုးရ ဒုတိယသမ္မတ အမ်ရူလာဆာလားနှင့် အာမက်မက်ဆောက်တို့အောက်မှ တာလီဘန်ကို ပန့်ဂျ်ရှာတွင် တိုက်ခိုက်နေသော ပြည်သူ့စစ်တွေနဲ့ တိုက်ပွဲတွေ ဆက်တွေ့နေပါတယ်။ဒါဟာ တာလီဘန်တွေအတွက် စိန်ခေါ်မှုကြီးကြီးမားမားဖြစ်ပေမယ့် တာလီဘန်တွေဘက်ကတော့‌ မကြာခင် အစိုးရသစ်အဖွဲ့ကို ဖွဲ့နိုင်မယ်လို့ အကောင်းမြင်ထားပါတယ်။

ဒေသတွင်းမှာ အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ယဉ်ပါးတဲ့  လက်နက်ကိုင် အစွန်းရောက် သတ်ဖြတ်တဲ့ အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့က အာဏာရအုပ်စိုးလာတာဟာ ပတ်ဝန်းကျင်နိုင်ငံတွေနဲ့ ဒေသတွင်းနိုင်ငံတွေအတွက်တော့ စိတ်မသက်မသာဖြစ်စရာပါပဲ။ဒီဒေသတွင်းကထွက်သွားတဲ့ အမေရိကန်ကို ဒေသတွင်းက အာဖဂန်နဲ့ထိစပ်နေတဲ့ နိုင်ငံတွေက ဝေဖန်မှု ပြုလုပ်နေပေမယ့် အမေရိကန်ကတော့ ဒီလိုဝေဖန်မှုတွေကိုဂရုမပြုပဲ သူလုပ်စရာရှိတာကို သူလုပ်သွားမယ့်ပုံစံမျိုးသာ ပြသခဲ့ပါတယ်။

အာဖဂန်ရဲ့နောက်ဆုံးရက်တွေမှာဖြစ်ခဲ့တဲ့ ကဘူးလ်လေဆိပ်ပြင်ပမှာ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ဝင် ၁၃ ဦးကျဆုံးပြီး လူ ၁၇၀ လောက် သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ အသေခံဗုံးခွဲမှုကို လုပ်ဆောင်ခဲ့တဲ့ ISIS-K အဖွဲ့ကို အာဖဂန်ပြင်ပကနေ မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်နဲ့ဝင်ပြီး လက်စတုန်းပြတာကိုကြည့်ရင် အာဖဂန်အတွက် တာဝန်မယူတော့ပဲ သူ့နိုင်ငံသားတွေနဲ့ သူ့အကျိုးစီးပွားအတွက် နည်းပညာအားကိုးနဲ့ လက်တုံ့ပြန်ဖို့သာ အမေရိကန်ဘက်က စဉ်းစားထားတဲ့ပုံစံပါပဲ။

ဂျိုးဘိုင်ဒင် အစိုးရအဖွဲ့ကတော့ အမေရိကန်တပ်တွေ အာဖဂန်မှာမရှိပေမယ့် တန်ပြန်အကြမ်းဖက်မစ်ရှင်ကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားမှာဖြစ်သလို  ကဘူးလ်လေဆိပ်မှာ အကြမ်းဖက်ဖေါက်ခွဲမှုပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ ISIS-K အဖွဲ့အနေနဲ့ ပြန်လည်ပေးဆပ်ရမယ်လို့ ပြောခဲ့တာကိုကြည့်ရင် အမေရိကန်အနေနဲ့ ဆီးရီးယားစစ်ပွဲကနေထွက်သွားပေမယ့် ကြုံရင်ကြုံသလို လေကြောင်းကနေ တိုက်ခိုက်မှုကို လုပ်သလိုမျိုးလုပ်မယ့်အနေအထားပါ။

အာဖဂန်ကနေ အမေရိကန်တပ်တွေ ဆုတ်ခွာတာ ဗြိတိန်လို မဟာမိတ်အရင်းအချာကတောင် အမေရိကန်ဟာ စူပါပါ၀ါနိုင်ငံမဟုတ်တော့ဘူးလို့ ပြောခဲ့တာကို တွေ့ရပါတယ်။

ဗြိတိန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဘင်ဝဲလေ့စ်ဟာ Spectator မဂ္ဂဇင်းနှင့် ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ အင်တာဗျူးမှာ ဒီလိုပြောခဲ့တာဖြစ်ပြီးအာဖဂန်မှ အမေရိကန်တပ်များ ရုပ်သိမ်းမှုကို ယခင်ကတည်းက ဝေဖန်ခဲ့သူဖြစ်လို့ ဒါဟာ သိပ်တော့ဆန်းလှတဲ့ ကိစ္စမဟုတ်ပါဘူး။

အမေရိကန်နဲ့ မဟာမိတ်တွေအတွက် အာဖဂန်ဟာ ငွေကုန်ကြေးကျများတဲ့ ကစားပွဲတစ်ခုဖြစ်ပြီး ဒီကစားပွဲကနေ ပြန်ထွက်သွားတာ ဒေသတွင်းနိုင်ငံတွေအတွက်တော့ ပြဿနာပေါင်းစုံကျန်ခဲ့ပါတယ်။ဒါတောင် အမေရိကန်တပ်တွေဟာ အာဖဂန်ကနေထွက်ခွာချိန်မှာ သယ်ဆောင်ယူ၍မရသော ဒေါ်လာ ဘီလီယံချီ တန်ဖိုးရှိသော စစ်တပ်အသုံးအဆောင်များကို မီးရှို့ဖျက်စီးပစ်ခဲ့လို့  ဆိုးဝါးတဲ့ခြိမ်းခြောက်မှုကို မခံခဲ့ရတာပါ။ဒီထဲတွင် ယာဉ်ပေါင်း ၇၅၀၀၀ စင်း၊ လေယာဉ်နှင့် ရဟတ်ယာဉ်ပေါင်း အစင်း ၂၀၀ နှင့် အသေးစားနှင့် အပေါ့စား လက်နက်ပေါင်း ၆၀၀၀၀၀ ခန့် ပါဝင်ပါတယ်။

အာဖဂန်နစ္စတန်ရှိ အမေရိကန်၏ အဓိကအခြေစိုက်စခန်းဖြစ်သော ဘာဂရမ်လေတပ်စခန်းဟာ တစ်ညတည်း လက်နက်တွေ မီးရှို့မှုကြောင့် အကြီးဆုံးအမှိုက်ပုံကြီး ဖြစ်သွားခဲ့တဲ့အထိပါပဲ။

ဒီလိုနောက်ဆုံးပေါ်လက်နက်တွေနဲ့ အာဖဂန်ကို တာလီဘန်တွေလက်ထဲထားခဲ့တာ ဘယ်လောက်ထိ အန္တရာယ်များသလဲဆိုတာ ဒေသတွင်းနိုင်ငံတွေ စိုးရိမ်နေတဲ့ကိစ္စပါ။ဒါ့အပြင် ကုလလို နိုင်ငံတကာအဖွဲ့တွေကလည်း တာလီဘန်တွေ ထင်သလိုရမ်းကားရင် ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ ဒုက္ခသည်တွေကို လက်ခံပေးဖို့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေကို ပန်ကြားတာကြည့်ရင် အားလုံးက တာလီဘန်တွေကို နိုင်ငံတစ်ခုကို ဦးဆောင်ရလောက်အောင် တန်းမဝင်ဘူးဆိုတာ သတ်မှတ်ထားပုံရပါတယ်။

ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ကတော့ တာလီဘန်တွေအနေနဲ့ နိုင်ငံတကာကိုပေးထားတဲ့ ကတိကဝတ်ကို လိုက်နာလိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်ပြီး  တာလီဘန်တို့အနေနဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ ယဉ်ကျေးစွာ ပြုမူဆောင်ရွက်လိမ့်မည်လို့ မျှော်လင့်ထားတယ်လို့ စက်တင်ဘာလ ၃ ရက်ကပြောခဲ့သလို ဒီလိုလုပ်မှ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းအနေဖြင့် အာဖဂန်နှင့် သံတမန်ဆက်ဆံရေးများကို ထိန်းသိမ်းနိုင်မည်ဆိုပြီး ပြောခဲ့ပါတယ်။

ရုရှားနိုင်ငံ အရှေ့ဖျားဒေသရှိ ဗလာဒီဗော့စ်တော့မြို့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အရှေ့တိုင်းစီးပွားရေးဖိုရမ်၏ မျက်နှာစုံညီအစည်းအဝေးမှာ ပူတင် က “တာလီဘန်တွေအနေနဲ့ ယဉ်ကျေးတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲကို မြန်မြန်ဝင်ရောက်မှသာ ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုတွေပြုလုပ်ဖို့ ပိုပြီးလွယ်ကူလာစေပါလိမ့်မယ်” လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

အာဖဂန်နဲ့ နယ်စပ်ချင်းစပ်နေတဲ့ တရုတ်နဲ့ ရုရှားအဖို့ အာဖဂန်က တာလီဘန်တွေကို လက်မခံချင်လည်း လက်ခံရတော့မယ့်အနေအထား ဖြစ်လာတဲ့အတွက် တာလီဘန်တွေကို နိုင်ငံတကာအစိုးရတစ်ရပ်ပုံစံ ဖြစ်လာဖို့ ဆန္ဒပြင်းပြနေတာ သိသာထင်ရှားနေပါတယ်။လက်ရှိမှာ တရုတ်သံရုံးတစ်ခုသာ ကဘူးလ်မှာရှိပေမယ့် တာလီဘန်တွေကို ဘယ်နိုင်ငံကမှ အသိအမှတ်မပြုရသေးပါဘူး။ရုရှားကလည်း ခြွင်းချက်နဲ့ ဆက်ဆံနေသလို တရုတ်ဘက်ကလည်းစောင်ံ့ကြည့်နေတဲ့ အနေအထားသာ ရှိပါသေးတယ်။

လက်ရှိမှာ တာလီဘန်တွေအဖို့ ယခင်က ထိုးစစ်နေရာကနေ ခံစစ်နေရာကိုပြန်ရောက်မယ့် အခြေအနေပြောင်းလဲမှုမဖြစ်အောင် သတိထားထိန်းနေရတဲ့ ပုံစံဖြစ်နေပါတယ်။အာဏာခွဲဝေမှုသာမညီညွတ်ခဲ့ရင် အိုင်အက်စ်တွေကို လိုလားတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေကို ထိန်းဖို့ခက်မှာဖြစ်သလို တာလီဘန်တေွ အားကောင်းနေစဉ်ကတည်းက တာလီဘန်တွေကို တိုက်ခိုက်နေတဲ့ ပန့်ဂျ်ရှာတောင်ကြားဒေသက ပြည်သူ့စစ်တွေ ပြဿနာကလည်း ကြီးထွားလာမှာ သေချာနေပါတယ်။ဒီဒေသမှာ ယခင် အဂါနီအစိုးရအဖွဲ့က ဒုသမ္မတက အခြေစိုက်ဦးဆောင်နေလို့ တာလီဘန်တွေအတွက် အကြီးအကျယ်စိန်ခေါ်မှုပါပဲ။

အမေရိကန် ထိပ်တန်း စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေကတော့ တာလီဘန်တို့အနေဖြင့် အာဏာကို ခိုင်မာစွာတည်ဆောက်နိုင်ခြင်းမရှိရင် အာဖဂန်မှာ ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်ပွားနိုင်တယ်ဆိုပြီး သတိပေးထားပါတယ်။

လတ်တလောမှာလည်း ပန့်ဂျ်ရှာတောင်ကြားဒေသကို တာလီဘန်တွေ ထိုးစစ်ဆင်နေပေမယ့် တိုက်ပွဲတွေသာ အပြင်းအထန်ဖြစ်နေပြီး အသာစီးမရသေးပါဘူး။သတင်းတွေမှာတော့ ခါဝက်လမ်းတွင် ထောင်နှင့်ချီသော တာလီဘန်များကို ဝိုင်းထားတယ်ဆိုသလို ဒီအခြေအနေတွေက အာဖဂန်ကို  ပြည်တွင်းစစ်ထဲကိုတွန်းပို့နိုင်တဲ့ အလားအလာမျိုး ရှိနေတဲ့အတွက် အာဖဂန်စစ်မိီးဟုန်းဟုန်းတောက်ဖို့ အလားအလာများနေပြီလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။

မျူ (Mu) သို့မဟုတ် ကမ္ဘာအတွက် ကိုဗစ်နောက်တစ်လှိုင်း

ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံမှု ထင်သလောက်မမြင့်မားတဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကပ်ရောဂါကြောင့် ၂၀၂၀ ခုနှစ်  ဇွန်လကတည်းက ပိတ်ထားခဲ့ရတဲ့ တောင်အာဖရိက နိုင်ငံက ကျောင်းတွေဟာ ယခုလထဲမှာပြန်ဖွင့်ဖို့ စီစဉ်နေပေမယ့် ကာကွယ်ဆေးအရှိန်အဟုန်နဲ့ ထိုးနှံနေတဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ‌တော့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ဒယ်လ်တာမျိုးကွဲကြောင့် ကူးစက်ခံရသူအသစ်များ မြင့်တက်လာခဲ့သလို ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် သေဆုံးသူငါးပုံတစ်ပုံအထိ မြင့်တက်ခဲ့ပါတယ်။အထူးသဖြင့် ကလေးငယ်တွေမှာပါ ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရသလို မစိုးရိမ်ရပေမယ့် အရေအတွက်က မြင့်တက်လာနေပါတယ်။

ကမ္ဘာတဝန်းတွင် နေ့အလိုက် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရသူသစ်ဦးရေသည် ယခုသီတင်းပတ် အတွင်း ၆၃၉,၃၁၅ ဦးအထိ သုံးရာခိုင်နှုန်း သိသိသာသာလျော့ကျခဲ့ချိန်မှာ အလွန်ကူးစက်မြန် ဒယ်လ်တာမျိုးကွဲကြောင့် အမေရိကန်နှင့် ကနေဒါနိုင်ငံများမှာ ကူးစက်မှုနှုန်း ရှစ်ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်ခဲ့ပြီး သမုဒ္ဒရာပိုင်းဒေသမှာ  ကူးစက်မှုနှုန်း ၂၃ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်ခဲ့ပါတယ်။

COVID -19 ကူးစက်မှုက အာဖရိကဒေသမှာ ကူးစက်မှုနှုန်း ၂၆ ရာခိုင်နှုန်း၊ လက်တင်အမေရိကမှာကူးစက်မှုနှုန်း ၁၇ ရာခိုင်နှုန်း၊ အာရှနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှာ ၂ ရာခိုင်နှုန်းစီနဲ့ ဥရောပတွင် ကူးစက်မှုနှုန်း ၃ ရာခိုင်နှုန်း သိသိသာသာကျဆင်းလာခဲ့ချိန်မှာ ကနေဒါ၊ အမေရိကန်နဲ့ ရုရှားမှာ ကူးစက်မှုမြင့်တာ၊ သေဆုံးမှုမြင့်တက်နေခဲ့တာကိုကြည့်ရင် COVID -19 မျိုးကွဲ ဒယ်လ်တာရဲ့ ပြင်းထန်မှုနှုန်းကို သိနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

အိန္ဒိယမှာ စတင်တွေ့ခဲ့တဲ့ ဒယ်လ်တာကြောင့် အိန္ဒိယမှာ သေဆုံးခဲ့ရသူ သိန်းချီရှိခဲ့ပြီး ယခုထိလဲ နေ့စဉ် ကူးစက်မှုနှုန်းနဲ့ သေဆုံးမှုက အခြားနိုင်ငံများထက် ဆိုးရွားနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။စက်တင်ဘာ ၂ ရက် စာရင်းအရဆိုရင် အိန္ဒိယမှာ နေ့အလိုက် ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရသူ ၄၂,၇၇၂ ဦးနှင့် ၂၇ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ကူးစက်မှုပြန်တက်နေပါတယ်။

COVID -19 ကူးစက်မှုကြောင့် ကမ္ဘာတဝန်း ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် နေ့အလိုက်သေဆုံးသူဦးရေသည် ၁၀,၀၀၀ အောက် လျော့ကျနေချိန်မှာ ဒယ်လ်တာဗိုင်းရပ်စ်မျိုးကွဲကြောင့် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင် ကူးစက်မှုနှုန်း တဖန်ပြန်လည်မြင့်တက်လာလို့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO)က သတိပေးနေရပါတယ်။အထူးသဖြင့် လူစုလူဝေးနဲ့ ပွဲတွေပြန်ကျင်းပနေတဲ့ ဥရောပမှာ ကူးစက်မှုတွေ ဆိုးလာနိုင်တာကို ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) က သြဂုတ် ၃၀ ရက်က သတိပေးခဲ့သလို နိုင်ငံပေါင်း ၁၇၀ တွင် ကူးစက်ပျံ့နှံ့နေသည့် ဒယ်လ်တာမျိုးကွဲနှင့် နိုင်ငံပေါင်း ၁၉၃ နိုင်ငံ၌ ကူးစက်ပျံ့နှံ့နေသည့် အယ်လ်ဖာမျိုးကွဲတို့ အန္တရာယ်ကိုလည်း သတိပေးခဲ့ပါတယ်။

သြဂုတ် ၃၁ ရက်မှာ‌တော့ မပြီးနိုင်မစီးနိုင်ဖြစ်နေတဲ့ COVID-19 ရဲ့ နောက်ထပ် အန္တရာယ်ရှိတဲ့ မျိုးကွဲတစ်ခုကို WHO က ကမ္ဘာကို အသိပေခဲ့ပါတယ်။

ဒါက ကိုလံဘီယာမှာ ဧပြီလကနေ ဇွန်လအထိ နေ့စဉ် လူ ၇၀၀ နီးပါးသေဆုံးစေခဲ့တဲ့ COVID-19 မျိုးကွဲ မျူ (Mu) ရဲ့  ကူးစက်မှုကိုဖြစ်ပြီး ဒီမျိုးကွဲကို ဇန်နဝါရီလမှာ ကိုလံဘီယာနိုင်ငံမှာ ပထမဆုံးတွေ့ရှိခဲ့လို့ စောင်ကြည့်ခဲ့ရာမှာ ယင်းမျိုးကွဲဟာ ကာကွယ်ဆေးများရဲ့ ထိရောက်မှုကို ခံနိုင်ရည်ရှိ နေတဲ့ အန္တရာယ်ရှိနေတာကို ထုတ်ပြန်သတိပေးခဲ့ပါတယ်။

ကိုလံဘီယာမှာ မျူ (Mu) ဗိုင်းရပ်စ်မျိုးကွဲ တွေ့ရှိခဲ့ပြီးနောက်မှာ အခြားတောင်အမေရိကနိုင်ငံများနဲ့ ဥရောပမှာ ယင်းမျိုးကွဲကူးစက်ခံရသူများကို တွေ့ရှိခဲ့တယ် ဆိုပါတယ်။

လက်ရှိ ကမ္ဘာတဝန်းမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရသူ ၂၁၈ သန်းရှိပြီး သေဆုံးသူက  ၄.၅၂ သန်းရှိနေတဲ့အတွက် ကပ်ဘေးကနေလွတ်ဖို့ဆိုရင် ကာကွယ်ဆေးက အရေးကြီးနေပါတယ်။

၂၀၂၁ ခုနှစ် အစောပိုင်းမှာ ကာကွယ်ဆေးလုံလောက်မှုကြောင့် COVID-19 ကပ်ရောဂါကို မကြာမီလျင်မြန်မြန်ပြီးဆုံးသွားလိမ့်မယ်ဆိုတဲ့ မျှော်လင့်ချက်တွေဟာ COVID-19  မျိုးကွဲတွေကြောင့် မေ့ထားလိုက်ရပြီး ခုခံကာကွယ်မှုတွေကိုသာလုပ်နေရတဲ့ အနေအထားပါ။လက်ရှိမှာ ဒယ်လ်တာအပါအဝင် စိုးရိမ်ရ ဗိုင်းရပ်စ်မျိုးကွဲလေးခုရှိပြီး စောင့်ကြည့်နေရတဲ့ မျိုးကွဲဟာ မျူ (Mu) မျိုးကွဲအပါအဝင် ငါးခုထိရှိလို့ လာမည့် ဒီဇင်ဘာမတိုင်မီ ဥရောပမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့်လူ ၂၃၆,၀၀၀ ကျော် သေဆုံးနိုင်ခြေရှိနေတယ်လို ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) က သတိပေးခဲ့သလို ဆေးထိုးဖို့ လက်လှမ်းမမီတဲ့ ဒေသတွေနဲ့ အာရှ၊ အာဖရိကမှာလည်း စိုးရိမ်စရာဖြစ်နေလို့ ချမ်းသာတဲ့ နိုင်ငံတွေရဲ့ ကာကွယ်ဆေးထပ်ဆောင်းထိုးနှံမှုကို ရပ်ဆိုင်းပေးဖို့ WHO က မေတ္တာရပ်ခံထားရတဲ့အထိပါပဲ။

ဒယ်လ်တာကြောင့် ကမ္ဘာတဝန်းကူးစက်မှုမြင့်တက်ပြီး အရှိန်ပြန်ကျလာချိန်မှာ မျူ (Mu) ထွက်လာတာ သတိထားရမယ့် အရေးပါပဲ။လူသားတွေ COVID-19 ကပ်ရောဂါကို နိုင်အောင်တိုက်နိုင်တော့ပါ့မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။

မင်းထက်
စက်တင်ဘာ - ၆