【 တစ်ပတ်အတွင်း နိုင်ငံတကာသတင်း သုံးသပ်ချက် 】 ပေါက်ကွဲမှုများ၊ မုန်တိုင်းများနဲ့ ရှုပ်ထွေးတဲ့ ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲ

【 တစ်ပတ်အတွင်း နိုင်ငံတကာသတင်း သုံးသပ်ချက် 】 ပေါက်ကွဲမှုများ၊ မုန်တိုင်းများနဲ့ ရှုပ်ထွေးတဲ့ ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲ

ယခုတစ်ပတ်သတင်းတွေထဲမှာ ဆိုမာလီနိုင်ငံ မိုဂါဒစ်ရှုးမြို့တော်က  အစိုးရဝန်ကြီးရုံးကို အယ်လ်ရှာဘတ်အဖွဲ့က အသေခံကားဗုံးခွဲကာ ဝင်တိုက်ခဲ့လို့ လက်ထောက်ဝန်ကြီး အပါအဝင် ၁၅ ဦး သေဆုံးခဲ့တဲ့ သတင်း၊ မာလီနိုင်ငံမှာ ဖူလာနီမျိုးနွယ်တွေ နေတဲ့ရွာကို ဒိုဂွန်မုဆိုးတွေက ဝင်တိုက်ပြီး ကလေးတွေနဲ့ မိန်းမတွေ အပါအဝင် လူ ၁၃၀ ကျော်ကို သတ်ဖြတ်သွားခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ကာဇက်စတန်နိုင်ငံမြို့တော် အက်စတာနာကို ရာထူးကနုတ်ထွက်တဲ့ သမ္မတအမည် နာဇ်ဆူလတန် နာမည်သို့ ပြောင်းခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ဂိုလန်ကုန်းမြင့်ကို အစ္စရေးက ပိုင်ဆိုင်သင့်တယ်လို့ ထရမ့် က ပြောခဲ့လို့ အာရပ်ကမ္ဘာမှာ ဂယက်ရိုက်ခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ထရမ့် က မြောက်ကိုရီးယားကို စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှု တိုးချဲ့ပိတ်ဆို့မှာကို ဟန့်တားခဲ့တဲ့ သတင်းတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီထဲမှာ ထိုင်းမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ပထမဆုံး ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပတဲ့ သတင်း၊ မုန်တိုင်း အီဒိုင်းကြောင့် သေဆုံးသူအရေအတွက် တိုးလာတဲ့ သတင်း၊ တရုတ်မှာ ဓာတုစက်ရုံပေါက်ကွဲလို့ လူရာနဲ့ချီကာ သေဆုံးခဲ့တဲ့ သတင်းတွေက ယခုတစ်ပတ်ရဲ့ ထိပ်တန်းသတင်းအဖြစ် ကမ္ဘာ့သတင်း မီဒီယာတွေမှာ နေရာယူခဲ့ပါတယ်။

ရှုပ်ထွေးတဲ့ ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲ

၂၀၁၄ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းမှုနောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ် ကျင်းပတဲ့ ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲကို မတ် ၂၄ ရက်က ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ဒီရွေးကောက်ပွဲမှာ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင် ရှင်နာဝပ်ထရာ ကို ထောက်ခံတဲ့ ဖြူထိုင်းပါတီ၊ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာယွတ်ချန်အိုချာ ကို ဝန်ကြီးချုပ်လောင်းလျာအဖြစ် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ထားတဲ့ စစ်တပ်ထောက်ခံတဲ့ ဖလန်းပရာချာရက်ပါတီ (PPP)၊ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း အဘီဆစ်ဝေ့ချာဂျီ၀ ရဲ့ ဒီမိုကရက်အဖွဲ့နဲ့ လူငယ်ဆက်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းရှင် ဘီလျံနာတစ်ဦးဖြစ်သူ တာနာတွန်ဂျူအန်ဂရွန်ဂရန်ကစ် ရဲ့ Future Forward ပါတီသစ်တို့ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ တစ်ရက်အလိုမှာ ထိုင်းဘုရင် မဟာဝိဇယလောင်ကွန် က ကြေညာချက်တစ်ရပ် ထုတ်ပြန်ပြီး ခေါင်းဆောင်ကောင်းကို မဲပေးရွေးချယ်ဖို့ ဒွဟဖြစ်ဖွယ် ကြေငြာချက်နဲ့ ထိုင်းပြည်သူတွေကို တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။ဒီရွေးကောက်ပွဲကို ကုလသမဂ္ဂ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေက စောင့်ကြည့်ခဲ့ကြပါတယ်။

ဒီရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲပေးခွင့်ရှိသူ စုစုပေါင်းရဲ့ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းထက်မနည်း လာရောက်မဲပေးခဲ့သလို အသက် ၁၈ နဲ့ ၂၆ အကြား မဲပေးသူအရေအတွက်က ၇ သန်းရှိလို့ လူငယ်ကြိုက် အတိုက်အခံပါတီ တစ်ပါတီအနေနဲ့ အခြေအနေကောင်းနိုင်တယ်လို့ အကဲခတ်သူတွေက သုံးသပ်ထားခဲ့ကြပါတယ်။မဲပေးသူ ၅၁ သန်း ရှိရာမှာ စုစုပေါင်း မဲပေးနိုင်ခွင့်ရှိသူ စုစုပေါင်းရဲ့ ၆၆ ရာခိုင်နှုန်းသာ မဲပေးခဲ့ပြီး အခုကျင်းပခဲ့တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ပယ်မဲ ၁ ဒသမ ၇ သန်း ရှိခဲ့တယ်လို့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

မတ် ၂၄ ရက်ည ရွေးကောက်ပွဲ ကနဦးရလဒ်တွေအရတော့ လက်ရှိဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ်ချန်အိုချာ ကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တင်မြှောက်မယ်လို့ ကြေညာထားတဲ့ ပလန်းပရာချာရတ်ပါတီ (PPRP) က ထောက်ခံမဲ ၇ ဒသမ ၅ သန်းနဲ့ ဦးဆောင်နေပြီး ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင် ရှင်နာဝပ်ထရာ ထူထောင်ခဲ့တဲ့ ဖြူထိုင်းပါတီကတော့ မဲ ၇ သန်း နဲ့ ဒုတိယနေရာရှိနေတဲ့အတွက် လက်ရှိ အာဏာသိမ်းဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာယွတ်ချန်အိုချာ နဲ့ PPRP ပါတီတို့ဟာ အစိုးရသစ်ဖွဲ့နိုင်ဖို့ အလားအလာကောင်းနေပါတယ်။

ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း အဘီဆစ်ဝေ့ချာချီ၀ ကတော့ သူ့ပါတီ ဒီမိုကရက်ပါတီအနေနဲ့ အမတ် ၁၀၀ အရွေးမခံရဘူးဆိုရင် ရာထူးက နုတ်ထွက်ပေးမယ်လို့ ကြေညာခဲ့တဲ့အတိုင်း  ဒီမိုကရက်ပါတီ ခေါင်းဆောင်တာဝန်ကနေ နုတ်ထွက်ခဲ့ပါတယ်။

မတ် ၂၅ ရက် ညနေပိုင်းမှာ ထုတ်ပြန်မယ့် အတည်ပြုကြေညာချက် ထွက်လာရင် ထင်မှတ်ထားသလို မဖြစ်ခဲ့လို ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို ပြည်သူတွေ လက်ခံမလား၊ အာဏာသိမ်းခေါင်းဆောင်ကို မြန်မာမှာလိုဘဲ တစ်ဝက်တစ်ပျက် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံ ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ဆက်ရွေးချယ်တာကို အသာတကြည် လက်ခံမလားဆိုတာကို စောင့်ကြည့်ရဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။တစ်ပြန်တစ်လှည့် အသာရနေတဲ့ ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်တွေမှာ ထိုင်းအာဏာသိမ်း စစ်အစိုးရအနေနဲ့ သူလိုလားတဲ့ ရလဒ်ထွက်မလာခဲ့ရင် ဘာဖြစ်မလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရဖို့ ရှိနေပါတယ်။

ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အနေနဲ့ နောက်ဆုံးအတည်ပြုရလဒ်ကို မေ ၉ ရက် နောက်ဆုံးကြေညာရမှာဖြစ်ပြီး အဲဒီမတိုင်ခင်ကာလမှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲမသမာမှု၊ လိမ်လည်မှုတွေ ပေါ်ပေါက်ခဲ့တဲ့ နေရာတွေရှိရင် အဲဒီနေရာတွေမှာ ရွေးကောက်ပွဲ ပြန်လည်ကျင်းပပေးရမှာဖြစ်သလို ဒီကြားထဲ ကာလတွေမှာ ထိုင်းနိုင်ငံရေးအခြေအနေ ဘာတွေဖြစ်လာမလဲဆိုတာ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက ရင်မောစွာစောင့်ကြည့်ရမှာပါ။     

ဒီထိုင်းနိုင်ငံရေးသတင်းက ယခုတစ်ပတ်ထဲဖြစ်ခဲ့တဲ့  သမ္မတအဖြစ် နှစ် ၃၀ ကြာ အုပ်ချုပ်ခဲ့တဲ့ ကာဇက်စတန်သမ္မတ ရုတ်တရက် ရာထူးကနုတ်ထွက်ခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ဥရောပသမဂ္ဂမှ ဗြိတိန်နုတ်ထွက်ရေးအတွက် ဇွန် ၃၀ ရက်အထိ အချိန်တိုးပေးလိုက်တဲ့ သတင်း၊ လန်ဒန်မှာ ဥရောပသမဂ္ဂက ဗြိတိန်ထွက်ခွာတာကို ဒုတိယအကြိမ် ဆန္ဒခံယူပွဲလုပ်ဖို့ ဆန္ဒပြတဲ့ သတင်း၊ တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖိန် အီတလီ-ပြင်သစ်နှင့် မိုနာကို နိုင်ငံတွေကို အလည်အပတ်သွားရောက်တဲ့ သတင်း၊ ကွယ်လွန်သူ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း အင်ဒီရာဂန ္ဒီ၏ မြေး ပရီယန်ကာ ဂန္ဒီဗာဒရာ အိန္ဒိယရွေးကောက်ပွဲမှာ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်မယ့် သတင်း၊ လစာအပြည့်မရရင် ဆန္ဒပြမည်လို့ အိန္ဒိယနိုင်ငံ ပုဂ္ဂလိကလေကြောင်းလိုင်း ဂျက်အဲယားဝေးမှ လေယာဉ်မှူးများ ခြိမ်းခြောက်ခဲ့တဲ့ သတင်း၊ အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၁၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၂၈ ရက်သို့ ပြောင်းရွှေ့သတ်မှတ်လိုက်တဲ့ သတင်း၊ တောင်နှင့် မြောက် ကိုရီးယားဆက်ဆံရေးရုံးမှ မြောက်ကိုရီးယား ဆက်ဆံရေးအရာရှိများကို ပြုံးယမ်းက ပြန် လည်ခေါ်ယူခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ကုလသမဂ္ဂမှ ထုတ်ပြန်သည့် ပျော်ရွှင်ချမ်းမြေ့မှုအရှိဆုံး နိုင်ငံများ၏ စာရင်းတွင် ဖင်လန်နိုင်ငံ နှစ်နှစ်ဆက်တိုက် ထိပ်ဆုံးအဆင့်မှ ရပ်တည်ခဲ့တဲ့ သတင်းတွေထဲ သတိထားစရာ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ပွဲလန့်ရင် ဖျာခင်းတတ်တဲ့ အာဒိုဂန်

အာရပ်ကမ္ဘာကနေ အမေရိကန် နောက်ပြန်လှည့်ဖို့ ကြိုးစားနေချိန်မှာ အမေရိကန်နေရာကို ဝရောသုန်းကားနေရာယူဖို့ ကြိုးစားနေတာက တူရကီပါ။တူရကီသမ္မတ အာဒိုဂန် က ရွေးကောက်ပွဲကနေ တက်လာတာဖြစ်ပေမယ့် အစ္စလာမ်အစွန်းရောက်တွေ အားကောင်းတဲ့ နိုင်ငံပီပီ  OIC လို အားကောင်းတဲ့အဖွဲ့ထဲမှာ ခေါင်းဆာင်နေရာကို ယူမှန်းမသိ ယူလာသလို ကမ္ဘာတစ်လွှား အစ္စလာမ်တွေ ခံလိုက်ရတဲ့ ဖြစ်ရပ်တွေမှာ ရှေ့ဆုံးက ရပ်ပြလေ့ရှိပါတယ်။

မကြာသေးမီက နယူးဇီလန်မှာဖြစ်ခဲ့တဲ့ ခရစ္စချာ့ချ်မြို့ အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုအပေါ် သမ္မတ အာဒိုဂန် က ဒေသဆိုင်ရာ ရွေးကောက်ပွဲ မဲဆွယ်မှုမှာ ဒါဟာ တူရကီနှင့် အစ္စလာမ်အပေါ် အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုတစ်ရပ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကို ကိုယ်စားပြုနေပြီး မွတ်စလင်ဆန့်ကျင်တဲ့ ဩစတြေးလျသားတွေအနေနဲ့ ပထမကမ္ဘာစစ် တိုက်ပွဲတစ်ပွဲဖြစ်တဲ့ ဂါလီပိုလီကျွန်းဆွယ်စစ်သားတွေ သွေးချောင်းစီးသလို တူညီတဲ့ကံကြမ္မာ ကြုံတွေ့ခံစားရမယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ဒီလို အာဒိုဂန် ရဲ့ မှတ်ချက်က သြစတြေးလျှအစိုးရအတွက် မခံမရပ်နိုင်စရာပါ။

ဒီအတွက် သမ္မတ အာဒိုဂန် ရဲ့ အလွန်ရန်လို စော်ကားတဲ့ မှတ်ချက်ကို ဖြေရှင်းဖို့ ကင်ဘာရာမြို့ရှိ တူရကီ သံအမတ်ကို ဩစတြေးလျဝန်ကြီးချုပ် က ဆင့်ခေါ်ခဲ့ပါတယ်။အာဒိုဂန် အနေနဲ့ ခရစ္စချာ့ချ်မြို့ကိစ္စကို သူ့ရွေးကောက်ပွဲအတွက် မဲဆွယ်ရာမှာ အသုံးချခဲ့ပါတယ်။မဲဆွယ်ပွဲမှာ  ခရစ္စချာ့ချ်ဗလီ သေနတ်သမား ရိုက်ကူးထားတဲ့ လူသတ်မှုဖြစ်ရပ် ဗီဒီယိုကို အသုံးချပြီး မဲဆွယ်ခဲ့သလို ဒီဖြစ်ရပ်အတွက်ပြောခဲ့တဲ့ မှတ်ချက်စကားအတွက်လည်း နယူးဇီလန်က ပြင်းထန်စွာ ပြစ်တင်ရှုတ်ချခဲ့တာကို ခံရပြီးဖြစ်ပါတယ်။

နယူးဇီလန်အနေနဲ့ ပစ်ခတ်မှုမှာ သေဆုံးခဲ့တဲ့ မွတ်ဆလင်တွေကို   မြုပ်နံှတဲ့နေ့မှာ သတ်ဖြတ်မှုဖြစ်စဉ်ကို တိုက်ရိုက်လွှင့်တာကို မတားဆီးခဲ့တဲ့ လူမှုကွန်ရက်တွေကို ဝန်ကြီးချုပ်ကိုယ်တိုင် အပြစ်တင်ခဲ့ကာ လူမှုမီဒီယာတွေက အကြမ်းဖက်မှုနှင့် အကြမ်းဖက်မှုဖြစ်စေအောင် လှုံ့ဆော်စေတဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို ဖြန့်ဝေရန် အသုံးချနေကြလို့  အတူတကွစုပေါင်း၍ ရင်ဆိုင်ရန် လိုအပ်တယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ဒါ့အပြင် ဒီရက်ပိုင်းမှာပဲ  ခရစ္စချာ့ချ်မြို့ဖြစ်စဉ်မှာ သုံးခဲ့တဲ့  တိုက်ခိုက်ရေးသုံး ရိုင်ဖယ်သေနတ်တွေ တစ်ကိုယ်ရည် ကိုင်ဆောင်ခွင့် တားမြစ်ရေး ပါဝင်တဲ့  နယူးဇီလန် သေနတ်ဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေးကို ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ဒီအပေါ် အမေရိကန် လွှတ်တော်အမတ်တွေနဲ့ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲဝင်မယ့် ဘာနီဆန်းဒါး တို့က ထောက်ခံခဲ့ပါတယ်။  

နယူးဇီလန်မှာ ဒီလိုတိုက်ခိုက်လို့ မွတ်ဆလင်တွေ သေဆုံးလို့ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက သနားစာနာကြောင်း အစ္စလာမ်တွေနဲ့ ထပ်တူရပ်တည်ပြနေစဉ်မှာ နယ်သာလန်နိုင်ငံ အူထရက်မှာ တူရကီနိုင်ငံသားတစ်ဦးက ဓာတ်ရထားပေါ် အကြမ်းဖက် သတ်ဖြတ်ပစ်ခတ်ခဲ့တဲ့အတွက် လူ ၃ ဦး သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ဒီလူကို သတ်ဖြတ်မှုအပြီး နာရီပေါင်းများစွာအကြာမှာ အခင်းဖြစ်နေရာနဲ့ နှစ်မိုင်ခန့်အကွာမှာရှိတဲ့ အဆောက်အအုံတစ်လုံးအတွင်း တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။အကြမ်းဖက်သူ တာနစ် ကို မိပြီးနောက် အူထရက်ချ်မြို့တွင် ခြိမ်းခြောက်မှုအဆင့်ကို အမြင့်ဆုံးသတ်မှတ်ခဲ့တာကို ပယ်ဖျက်ခဲ့သလို ရွှေ့ဆိုင်းဖွယ်ရှိတဲ့ ဒေသဆိုင်ရာ ရွေးကောက်ပွဲကို စီစဉ်ထားတဲ့အတိုင်း ကျင်းပမယ်လို့ နယ်သာလန် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ဆိုပါတယ်။

ဒီလို တိုက်ခိုက်အကြမ်းဖက်မှုတွေ များနေတဲ့အချိန်မှာ အစ္စလာမ်နိုင်ငံတွေ ကြီးစိုးထားတဲ့ ICC ကနေ ဖိလစ်ပိုင်က တရားဝင်နုတ်ထွက်ခဲ့ပါတယ်။ဒါဟာ ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ ရိုဒရီဂို ဒူတာတေး ရဲ့  မူးယစ်တိုက်ဖျက်ရေး စစ်ဆင်ရေးကို ICC က စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် လုပ်ဆောင်လာလို့ဖြစ်တယ် ဆိုပါတယ်။ICC ကတော့ ဖိလစ်ပိုင် မူးယစ်စစ်ဆင်ရေးအတွက် သတ်ဖြတ်ခံရမှုတွေကို ဆက်လက်စုံစမ်း မေးမြန်းမှာဖြစ်ပြီး ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ ဒူတာတေး ကို အရေးယူနိုင်ခြေရှိတယ်လို့ ICC ရှေ့နေချုပ် ဖာတိုဘန်ဆိုဒါ က ဆိုပါတယ်။ဒါပေမယ့် ဒူတာတေး ကတော့ ဖိလစ်ပိုင်ကို ICC ရှေ့နေချုပ် ဝင်လာရင် ဆီးဖမ်းမယ်လို့ ခြိမ်းခြောက်ခဲ့ပါတယ်။ဒီအတွက်  ဒူတာတေး က ပြောတဲ့အတိုင်း လုပ်တဲ့အတွက် ICC ဘဲ ဒူတာတေး ကို ဖမ်းမလား၊ ဒူတာတေး ကပဲ ICC ကို ပြန်ဖမ်းမလား ဆိုတာကို စောင့်ကြည့်ရမှာပါ။

ဒီသတင်းက ယခုတစ်ပတ် စစ်နောက်ခံနဲ့ မှုခင်းနောက်ခံ သတင်းတွေဖြစ်တဲ့ ဘော့စနီးယား ဆာ့ဘ်ခေါင်းဆောင်ဟောင်း ရာဒိုဗန်ကာရာဇစ် ကို လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှုနှင့် စစ်ရာဇဝတ်မှုများ ကျူးလွန်ခဲ့မှုဖြင့် ထောင်ဒဏ် တစ်သက်တစ်ကျွန်း စီရင်ချက်ချမှတ်ခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ဗင်နီဇွဲလားရောက် ဂျပန်နိုင်ငံသားများအား ထောက်ပံ့ပေးခွင့်ပြုရန် ဂျပန်သံရုံးက ဗင်နီဇွဲလားအစိုးရကို ကမ်းလှမ်းခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ခရိုင်းမီးယားဒေသအား ယူကရိန်းနိုင်ငံထံမှ သိမ်းယူခြင်း ငါးနှစ်ပြည့်အထိမ်းအမှတ်ကို ရုရှားနိုင်ငံမှာ မတ် ၁၈ ရက်က ကျင်းပခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ရွေးကောက်ပွဲမှာ သေနတ်သမားတွေ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်လို့ ရွေးကောက်ပွဲတာဝန်ရှိသူ ခုနစ်ဦးသေဆုံးခဲ့ပြီး ၁၅ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ရုရှားက အမ်အိုင်-၂၈ အင်န်အမ် တိုက်ခိုက်ရေး ရဟတ်ယာဉ်များမှာ ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်သစ် တပ်ဆင်တော့မယ့် သတင်း၊ ဗင်နီဇွဲလား အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် ဂျူအန်ဂွါအီဒို ရဲ့ စစ်ဦးစီးအရာရှိချုပ်ကို အာဏာပိုင်တွေက ဖမ်းဆီးခဲ့တဲ့ သတင်းတွေထဲ ထူးထူးခြားခြား သတိထားမိတဲ့ သတင်းတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

မုန်တိုင်းတွေမွှေတဲ့ ရက်သတ္တပတ်

မိုဇမ်ဘစ်၊ မာလာဝီ၊ ဇင်ဘာဘွေ စတဲ့ အာဖရိကသုံးနိုင်ငံကို ရက်သတ္တပတ် သုံးပတ်ကြာ ဖြတ်သန်းတိုက်ခတ်ခဲ့တဲ့ ဆိုင်ကလုံးမုန်တိုင်း အူဒိုင်းကြောင့် မိုဇမ်ဘစ် တစ်နိုင်ငံလုံး ထောင်းထောင်းကြေခဲ့ရပါတယ်။မုန်တိုင်းတိုက်ခတ်မှုကြောင့် မိုဇမ်ဘစ်နှင့် အိမ်နီးချင်း ဇင်ဘာဘွေနိုင်ငံတို့မှာ သေဆုံးသူက ရာကျော်ခဲ့ပါတယ်။အထူးသဖြင့် မုန်တိုင်းနဲ့ တည့်တည့်ဆောင့်တိုးခဲ့တဲ့ မိုဇမ်ဘစ် ကမ်းရိုးတန်းမြို့ဖြစ်တဲ့ ဘီအီရာမြို့ကတော့ ရာခိုင်နူန်း ၉၀ ထိ ပျက်စီးခဲ့ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် မုန်တိုင်းကြောင့် ကြီးမားတဲ့ဆည်တစ်ခု ကျိုးခဲ့တဲ့အတွက် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးတွေ ပြတ်တောက်ကာ နေအိမ်တွေ ရေဖုံးလွှမ်းခဲ့ပါတယ်။မုန်တိုင်းဒဏ်သင့်မှု အခြေအနေက ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းပြီး အပျက်အစီးပမာဏက အလွန်ကြီးမားခဲ့ပါတယ်။ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းကြောင့် သေဆုံးသူအရေအတွက်မှာ ၁၀၀၀ ကျော်ခန့် ရှိလာနိုင်ပြီး အိမ်နီးချင်း ဇင်ဘာဘွေနိုင်ငံတွင် လူပေါင်း ၂၀၀ ကျော် ပျောက်ဆုံးခဲ့ပါတယ်။မိုဇမ်ဘစ်သမ္မတ ဖိလစ်ပီနျူဆီ က တစ်နိုင်ငံလုံးသို့ ပြောကြားသည့် မိန့်ခွန်းမှာ သေဆုံးသူ ၁၀၀၀ ကျော်ခန့် ရှိနိုင်ပြီး ရေကြီးလို့ သစ်ပင်များပေါ် တက်နေသော လူများကိုလည်း ကယ်ဆယ်နိုင်ခဲ့တယ် ဆိုပါတယ်။နောက်ဆုံးရတဲ့ စာရင်းအရ ယင်းမုန်တိုင်းကြောင့် မိုဇမ်ဘစ်မှာ သေဆုံးသူ  ၄၁၇ ဦး၊ ဇင်ဘာဘွေမှာ ၂၅၉ ဦးနဲ့ မာလာဝီမှာ မုန်တိုင်းပယောဂကြောင့် လူ ၅၆ ဦး သေဆုံးခဲ့သလို အပျက်အစီးတွေ၊ သေဆုံးသူအရေအတွက်က တိုးလာနေဆဲပါ။

အာဖရိကမှာ မုန်တိုင်းအူဒိုင်းကြောင့် ဗြောင်းဆန်နေချိန်မှာ သြစတြေးလျှမှာလည်း မုန်တိုင်းနှစ်လုံး တစ်ပြိုင်နက်ဝင်လာလို့ ဒေသခံတွေ ဘေးလွတ်ရာကို ရွှေ့ပြောင်းနေရပါတယ်။ဩစတြေးလျ မြောက်ဘက် ကာပင်တာရီယာ ပင်လယ်ကွေ့ ပို့တ်အာသာမြို့နယ်အနီး ကုန်းတွင်းကို အဖျက်စွမ်းအားကြီးမားတဲ့ တစ်နာရီ လေတိုက်နှုန်း မိုင် ၁၅၀ အထိရှိတဲ့ အဆင့် (၄) ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း ထရီဗာဟာ ကြီးမားတဲ့မုန်တိုင်း လှိုင်းလုံးကြီးတွေနဲ့ ဝင်တိုက်ခတ်ခဲ့ပါတယ်။ဩစတြေးလျ အနောက်ပြည်နယ်ဘက်က ကာရတ်သာနဲ့ ပေါ့တ်ဟက်လန်းကို ထရီဗာလိုပဲ အင်အားပြင်းတဲ့ အဆင့် (၄) ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း ဗီရိုနီကာက ဝင်ဖို့ပြင်နေပါတယ်။

သြစတြေးလျှ အာဏာပိုင်တွေက မုန်တိုင်းမဝင်ခင်ကတည်းက မုန်တိုင်းကျရောက်နိုင်တဲ့ ဒေသတွေက ဒေသခံ ထောင်ပေါင်းများစွာကို နေရပ်ရွှေ့ပြောင်းပေးခဲ့သလို မုန်တိုင်းဝင်နေချိန်မှာ ကယ်ဆယ်ရေးကို တစ်ဆက်တည်း ဆောင်ရွက်ပေးနေတာကို တွေ့ရပါတယ်။ဒီလို ပြင်းထန်တဲ့ မုန်တိုင်းတွေကို ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုနဲ့ အသေအပျောက်နည်းအောင် ကြိုးစားနေတာဟာ လူတစ်သိန်းခွဲနီးပါး သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ နာဂစ်မုန်တိုင်း မလာခင် မြန်မာအာဏာပိုင်တွေ ဘာလုပ်ခဲ့သလဲဆိုတာ နိုင်းယှဉ်တွေးစရာပါ။

ဒီသတင်းက ယခုတစ်ပတ်ထဲဖြစ်ခဲ့တဲ့ ဝေလငါး အသေတစ်ကောင် ဝမ်းဗိုက်ထဲက ပလတ်စတစ် ၄၀ ကီလိုဂရမ် တွေ့ရှိခဲ့တဲ့ သတင်း၊ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ ဆူလာဝေစီကျွန်းအနီး ရစ်ချ်တာစကေး ၆ ဒသမ ၁ အဆင့်ရှိ ငလျင်လှုပ်ခတ်လို့ ဆူနာမီသတိပေးချက် ထုတ်ပြန်ထားရတဲ့ သတင်း၊ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ ကိပ်တောင်းမြို့အနီး ဗဟိုပြုကာ ရသ်ချ်တာစကေး ၄ ဒသမ ၃ အဆင့်ရှိ ငလျင်တစ်ခု လှုပ်ခတ်ခဲ့တဲ့ သတင်း၊ နော်ဝေကမ်းလွန်မှာ ခရီးသည်တင် ဇိမ်ခံသင်္ဘော စက်ပျက်ခဲ့လို့ ခရီးသည်တစ်ထောင်ကျော်ကို ကယ်ထုတ်ခဲ့ရတဲ့ သတင်း၊ အော်ရင်အူတန် မျောက်ဝံတစ်ကောင်ကို အိပ်ဆေးတွေတိုက်ပြီး ခိုးထုတ်တဲ့ ရုရှားနိုင်ငံသားတစ်ဦးကို ဘာလီကျွန်းလေဆိပ်မှာ ဖမ်းမိတဲ့ သတင်းထူးတွေထဲမှာ သတင်းစာမျက်နှာပေါ် ရက်အတော်ကြာနေရာယူခဲ့တဲ့ အနိဋ္ဌာရုံသတင်း ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ဆက်တိုက်ပေါက်ကွဲနေတဲ့ ဓာတုစက်ရုံတွေ

ယခုရက်သတ္တပတ်ထဲ လူအသေအပျောက်များတဲ့ ဖြစ်ရပ်နှစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။တစ်ခုက တရုတ်က ဓါတုစက်ရုံ ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပြီး နောက်တစ်ခုကတော့ အီရတ်က ကူးတို့ယာဉ် တိမ်းမှောက်မှုပါဘဲ။မတ်၂၁ ရက်က တရုတ်နိုင်ငံ ကျန်းစုပြည်နယ် ယန်ချန်းမြို့ အရှေ့ပိုင်းရှိ ဓာတုဗေဒစက်ရုံ ပေါက်ကွဲလို့ ၄၇ ဦး သေဆုံးကာ ရာနှင့်ချီ၍ ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပါတယ်။ဒီဖြစ်ရပ်ကြောင့် အီတလီနိုင်ငံကို သမိုင်းဝင် ခရီးသွားရောက်နေတဲ့ တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖိန် က  ပိတ်မိနေသူများကို အမြန်ဆုံး ကယ်ဆယ်ဖို့နဲ့  ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပေါ်ရတဲ့အကြောင်းကို အမြန်ဆုံးဖော်ထုတ်ရန် ညွှန်ကြားခဲ့ရတဲ့အထိ ပြင်းအားကြီးခဲ့ပါတယ်။

မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း တရုတ်နိုင်ငံမှာ  ဓာတုစက်ရုံပေါက်ကွဲမှုတွေ ဖြစ်ခဲ့တာမှာ လူအသေအပျောက်များခဲ့တာ သတိထားစရာပါ။တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖိန် ကတော့  စက်ရုံအတွင်း ဘေးအ္တရာယ်များ မဖြစ်ပွားစေရေးကို ဂရုစိုက်ဖို့ ပြည်နယ်အစိုးရတွေကို အမိန့်ပေးခဲ့ပါတယ်။ဒီပေါက်ကွဲမှုမှာ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတဲ့သူက များခဲ့ကာ ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပွားရာနေရာမှ လူပေါင်း ၄၀၀၀ ခန့်ကို ကယ်တင်ခဲ့ရတဲ့ အထိပါဘဲ။    

နောက်ဖြစ်ရပ်တစ်ခုကတော့  ကူးတို့လှေမှောက်တာပါ။မတ် ၂၁ ရက်က အီရတ်နိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းရှိ မိုလ်ဆူးမြို့အနီးရှိ တီဂရစ်မြစ်အတွင်း ခရီးသည် ၁၀ဝ ကျော် တင်ဆောင်လာတဲ့ ကူးတို့လှေတစ်စင်း တိမ်းမှောက်လို့  ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်တွေ အပါအဝင် လူ ၉၃ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့တယ် ဆိုပါတယ်။ဒီလှေမှောက်မှုမှာလည်း ထုံးစံအတိုင်း  လူ ၃၀ သာတင်လို့ရတဲ့ လှေပေါ်ကို လူတစ်ရာကျော်တင်လို့ မှောက်ခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။လူလုပ်ဘေးနဲ့ သဘာဝဘေးမှာ တစ်တခါတလေ လူလုပ်ဘေးကြောင့် သေဆုံးရတဲ့ အရေအတွက်က ပိုများသလို မဖြစ်သင့်ပဲ ပေါဆမှုကြောင့်ဖြစ်ရတဲ့ ဖြစ်ရပ်တွေက ဒုနဲ့ဒေးမို့လိုဖြစ်တဲ့ နိုင်ငံက အာဏာပိုင်တွေက ဘယ်လိုကိုင်တွယ်အရေးယူလဲဆိုတာ နောင်ဖြစ်ပေါ်တဲ့ အလားတူဖြစ်ရပ်တွေ ထပ်မံဖြစ်ပွားမှု ရှိ/မရှိပေါ် မူတည်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီသတင်းက ယခုတစ်ပတ် မှုခင်းနောက်ခံသတင်းဖြစ်တဲ့ ဗီယက်နမ်မှာ မူးယစ်ဆေးဝါးရောင်းဝယ်သူ သုံးဦးကို သေဒဏ်ပေးခဲ့တဲ့ သတင်း၊ အိန္ဒိယမှာ ဆောက်လက်စ အဆောက်အအုံ ပြိုကျလို့ လူနှစ်ဦးသေဆုံးပြီး အများအပြားပိတ်မိ ဒဏ်ရာရခဲ့တဲ့ သတင်း၊ အီတလီမှာ ကျောင်းကားမောင်းတဲ့ ဆီနီဂေါအခြေချသူတစ်ဦးက ကျောင်းကားကို ပြန်ပေးဆွဲကာ မီးရှို့ခဲ့တဲ့ သတင်း၊ လျှို့ဝှက်ကင်မရာမှ အတင်းအကျပ် လိင်ဆက်ဆံတာတွေ ရိုက်ကူးပြီး ဖြန့်ဝေသူ တောင်ကိုရီးယားကြယ်ပွင့် ဂျန်ဂျွန်ယောင်း ကို ဖမ်းဆီးခဲ့တဲ့ သတင်း၊ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုနဲ့ ဘရာဇီး သမ္မတဟောင်း မစ်ချယ်တီမာ ကို ဘရာဇီးရဲတပ်ဖွဲ့က ဖမ်းဆီးခဲ့တဲ့ သတင်း၊ အင်ဒိုနီးရှား အမျိုးသားလေကြောင်းလိုင်း ဂါရူဒါက ဘိုးရင်း ၇၃၇-အမ်အေအိပ်စ် ၈ အမျိုးအစား လေယာဉ် ၄၉ စင်းကို ဝယ်ယူရန် မှာကြားထားမှုကို ဖျက်သိမ်းလိုက်တဲ့ သတင်းတွေထဲ စောင့်ကြည့်ရဦးမယ့် သတင်းဖြစ်ခဲ့တယ်ဆိုတာ တင်ပြရင်း ယခုတစ်ပတ် သတင်းသုံးသပ်ချက်ကို ဒီမှာဘဲ ရပ်လိုက်ချင်ပါတယ်။

မင်းထက်
မတ် - ၂၅

( Zawgyi )

ယခုတစ္ပတ္သတင္းေတြထဲမွာ ဆိုမာလီႏိုင္ငံ မိုဂါဒစ္ရႈးၿမိဳ႕ေတာ္က  အစိုးရဝန္ႀကီး႐ုံးကို အယ္လ္ရွာဘတ္အဖြဲ႕က အေသခံကားဗုံးခြဲကာ ဝင္တိုက္ခဲ့လို႔ လက္ေထာက္ဝန္ႀကီး အပါအဝင္ ၁၅ ဦး ေသဆုံးခဲ့တဲ့ သတင္း၊ မာလီႏိုင္ငံမွာ ဖူလာနီမ်ိဳးႏြယ္ေတြ ေနတဲ့႐ြာကို ဒိုဂြန္မုဆိုးေတြက ဝင္တိုက္ၿပီး ကေလးေတြနဲ႔ မိန္းမေတြ အပါအဝင္ လူ ၁၃၀ ေက်ာ္ကို သတ္ျဖတ္သြားခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ကာဇက္စတန္ႏိုင္ငံၿမိဳ႕ေတာ္ အက္စတာနာကို ရာထူးကႏုတ္ထြက္တဲ့ သမၼတအမည္ နာဇ္ဆူလတန္ နာမည္သို႔ ေျပာင္းခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ဂိုလန္ကုန္းျမင့္ကို အစၥေရးက ပိုင္ဆိုင္သင့္တယ္လို႔ ထရမ့္ က ေျပာခဲ့လို႔ အာရပ္ကမာၻမွာ ဂယက္႐ိုက္ခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ထရမ့္ က ေျမာက္ကိုရီးယားကို စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈ တိုးခ်ဲ႕ပိတ္ဆို႔မွာကို ဟန႔္တားခဲ့တဲ့ သတင္းေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီထဲမွာ ထိုင္းမွာ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ ပထမဆုံး ေ႐ြးေကာက္ပြဲက်င္းပတဲ့ သတင္း၊ မုန္တိုင္း အီဒိုင္းေၾကာင့္ ေသဆုံးသူအေရအတြက္ တိုးလာတဲ့ သတင္း၊ တ႐ုတ္မွာ ဓာတုစက္႐ုံေပါက္ကြဲလို႔ လူရာနဲ႔ခ်ီကာ ေသဆုံးခဲ့တဲ့ သတင္းေတြက ယခုတစ္ပတ္ရဲ႕ ထိပ္တန္းသတင္းအျဖစ္ ကမာၻ႔သတင္း မီဒီယာေတြမွာ ေနရာယူခဲ့ပါတယ္။

ရႈပ္ေထြးတဲ့ ထိုင္းေ႐ြးေကာက္ပြဲ

၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္းမႈေနာက္ပိုင္း ပထမဆုံးအႀကိမ္ က်င္းပတဲ့ ထိုင္းေ႐ြးေကာက္ပြဲကို မတ္ ၂၄ ရက္က က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ဒီေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း သက္ဆင္ ရွင္နာဝပ္ထရာ ကို ေထာက္ခံတဲ့ ျဖဴထိုင္းပါတီ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ပရာယြတ္ခ်န္အိုခ်ာ ကို ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေလာင္းလ်ာအျဖစ္ ေ႐ြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ထားတဲ့ စစ္တပ္ေထာက္ခံတဲ့ ဖလန္းပရာခ်ာရက္ပါတီ (PPP)၊ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း အဘီဆစ္ေဝ့ခ်ာဂ်ီ၀ ရဲ႕ ဒီမိုကရက္အဖြဲ႕နဲ႔ လူငယ္ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းရွင္ ဘီလ်ံနာတစ္ဦးျဖစ္သူ တာနာတြန္ဂ်ဴအန္ဂ႐ြန္ဂရန္ကစ္ ရဲ႕ Future Forward ပါတီသစ္တို႔ ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ပါတယ္။

ေ႐ြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ တစ္ရက္အလိုမွာ ထိုင္းဘုရင္ မဟာဝိဇယေလာင္ကြန္ က ေၾကညာခ်က္တစ္ရပ္ ထုတ္ျပန္ၿပီး ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းကို မဲေပးေ႐ြးခ်ယ္ဖို႔ ဒြဟျဖစ္ဖြယ္ ေၾကျငာခ်က္နဲ႔ ထိုင္းျပည္သူေတြကို တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ဒီေ႐ြးေကာက္ပြဲကို ကုလသမဂၢ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြက ေစာင့္ၾကည့္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ဒီေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ မဲေပးခြင့္ရွိသူ စုစုေပါင္းရဲ႕ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းထက္မနည္း လာေရာက္မဲေပးခဲ့သလို အသက္ ၁၈ နဲ႔ ၂၆ အၾကား မဲေပးသူအေရအတြက္က ၇ သန္းရွိလို႔ လူငယ္ႀကိဳက္ အတိုက္အခံပါတီ တစ္ပါတီအေနနဲ႔ အေျခအေနေကာင္းႏိုင္တယ္လို႔ အကဲခတ္သူေတြက သုံးသပ္ထားခဲ့ၾကပါတယ္။မဲေပးသူ ၅၁ သန္း ရွိရာမွာ စုစုေပါင္း မဲေပးႏိုင္ခြင့္ရွိသူ စုစုေပါင္းရဲ႕ ၆၆ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ မဲေပးခဲ့ၿပီး အခုက်င္းပခဲ့တဲ့ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ပယ္မဲ ၁ ဒသမ ၇ သန္း ရွိခဲ့တယ္လို႔ ေ႐ြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

မတ္ ၂၄ ရက္ည ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ကနဦးရလဒ္ေတြအရေတာ့ လက္ရွိဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ပရာယြတ္ခ်န္အိုခ်ာ ကို ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ တင္ေျမႇာက္မယ္လို႔ ေၾကညာထားတဲ့ ပလန္းပရာခ်ာရတ္ပါတီ (PPRP) က ေထာက္ခံမဲ ၇ ဒသမ ၅ သန္းနဲ႔ ဦးေဆာင္ေနၿပီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း သက္ဆင္ ရွင္နာဝပ္ထရာ ထူေထာင္ခဲ့တဲ့ ျဖဴထိုင္းပါတီကေတာ့ မဲ ၇ သန္း နဲ႔ ဒုတိယေနရာရွိေနတဲ့အတြက္ လက္ရွိ အာဏာသိမ္းဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ပရာယြတ္ခ်န္အိုခ်ာ နဲ႔ PPRP ပါတီတို႔ဟာ အစိုးရသစ္ဖြဲ႕ႏိုင္ဖို႔ အလားအလာေကာင္းေနပါတယ္။

ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း အဘီဆစ္ေဝ့ခ်ာခ်ီ၀ ကေတာ့ သူ႔ပါတီ ဒီမိုကရက္ပါတီအေနနဲ႔ အမတ္ ၁၀၀ အေ႐ြးမခံရဘူးဆိုရင္ ရာထူးက ႏုတ္ထြက္ေပးမယ္လို႔ ေၾကညာခဲ့တဲ့အတိုင္း  ဒီမိုကရက္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္တာဝန္ကေန ႏုတ္ထြက္ခဲ့ပါတယ္။

မတ္ ၂၅ ရက္ ညေနပိုင္းမွာ ထုတ္ျပန္မယ့္ အတည္ျပဳေၾကညာခ်က္ ထြက္လာရင္ ထင္မွတ္ထားသလို မျဖစ္ခဲ့လို ထိုင္းေ႐ြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို ျပည္သူေတြ လက္ခံမလား၊ အာဏာသိမ္းေခါင္းေဆာင္ကို ျမန္မာမွာလိုဘဲ တစ္ဝက္တစ္ပ်က္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ဆက္ေ႐ြးခ်ယ္တာကို အသာတၾကည္ လက္ခံမလားဆိုတာကို ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။တစ္ျပန္တစ္လွည့္ အသာရေနတဲ့ ထိုင္းေ႐ြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ေတြမွာ ထိုင္းအာဏာသိမ္း စစ္အစိုးရအေနနဲ႔ သူလိုလားတဲ့ ရလဒ္ထြက္မလာခဲ့ရင္ ဘာျဖစ္မလဲဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ရဖို႔ ရွိေနပါတယ္။

ေ႐ြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ေနာက္ဆုံးအတည္ျပဳရလဒ္ကို ေမ ၉ ရက္ ေနာက္ဆုံးေၾကညာရမွာျဖစ္ၿပီး အဲဒီမတိုင္ခင္ကာလမွာေတာ့ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမသမာမႈ၊ လိမ္လည္မႈေတြ ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ ေနရာေတြရွိရင္ အဲဒီေနရာေတြမွာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ျပန္လည္က်င္းပေပးရမွာျဖစ္သလို ဒီၾကားထဲ ကာလေတြမွာ ထိုင္းႏိုင္ငံေရးအေျခအေန ဘာေတြျဖစ္လာမလဲဆိုတာ ကမာၻတစ္ဝန္းက ရင္ေမာစြာေစာင့္ၾကည့္ရမွာပါ။     

ဒီထိုင္းႏိုင္ငံေရးသတင္းက ယခုတစ္ပတ္ထဲျဖစ္ခဲ့တဲ့  သမၼတအျဖစ္ ႏွစ္ ၃၀ ၾကာ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ ကာဇက္စတန္သမၼတ ႐ုတ္တရက္ ရာထူးကႏုတ္ထြက္ခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ဥေရာပသမဂၢမွ ၿဗိတိန္ႏုတ္ထြက္ေရးအတြက္ ဇြန္ ၃၀ ရက္အထိ အခ်ိန္တိုးေပးလိုက္တဲ့ သတင္း၊ လန္ဒန္မွာ ဥေရာပသမဂၢက ၿဗိတိန္ထြက္ခြာတာကို ဒုတိယအႀကိမ္ ဆႏၵခံယူပြဲလုပ္ဖို႔ ဆႏၵျပတဲ့ သတင္း၊ တ႐ုတ္သမၼတ ရွီက်င့္ဖိန္ အီတလီ-ျပင္သစ္ႏွင့္ မိုနာကို ႏိုင္ငံေတြကို အလည္အပတ္သြားေရာက္တဲ့ သတင္း၊ ကြယ္လြန္သူ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း အင္ဒီရာဂန ၵီ၏ ေျမး ပရီယန္ကာ ဂႏၵီဗာဒရာ အိႏၵိယေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ သတင္း၊ လစာအျပည့္မရရင္ ဆႏၵျပမည္လို႔ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ပုဂၢလိကေလေၾကာင္းလိုင္း ဂ်က္အဲယားေဝးမွ ေလယာဥ္မႉးမ်ား ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့တဲ့ သတင္း၊ အာဖဂန္နစၥတန္ႏိုင္ငံ သမၼတေ႐ြးေကာက္ပြဲကို ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၂၈ ရက္သို႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕သတ္မွတ္လိုက္တဲ့ သတင္း၊ ေတာင္ႏွင့္ ေျမာက္ ကိုရီးယားဆက္ဆံေရး႐ုံးမွ ေျမာက္ကိုရီးယား ဆက္ဆံေရးအရာရွိမ်ားကို ၿပဳံးယမ္းက ျပန္ လည္ေခၚယူခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ကုလသမဂၢမွ ထုတ္ျပန္သည့္ ေပ်ာ္႐ႊင္ခ်မ္းေျမ့မႈအရွိဆုံး ႏိုင္ငံမ်ား၏ စာရင္းတြင္ ဖင္လန္ႏိုင္ငံ ႏွစ္ႏွစ္ဆက္တိုက္ ထိပ္ဆုံးအဆင့္မွ ရပ္တည္ခဲ့တဲ့ သတင္းေတြထဲ သတိထားစရာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ပြဲလန႔္ရင္ ဖ်ာခင္းတတ္တဲ့ အာဒိုဂန္

အာရပ္ကမာၻကေန အေမရိကန္ ေနာက္ျပန္လွည့္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ေနရာကို ဝေရာသုန္းကားေနရာယူဖို႔ ႀကိဳးစားေနတာက တူရကီပါ။တူရကီသမၼတ အာဒိုဂန္ က ေ႐ြးေကာက္ပြဲကေန တက္လာတာျဖစ္ေပမယ့္ အစၥလာမ္အစြန္းေရာက္ေတြ အားေကာင္းတဲ့ ႏိုင္ငံပီပီ  OIC လို အားေကာင္းတဲ့အဖြဲ႕ထဲမွာ ေခါင္းဆာင္ေနရာကို ယူမွန္းမသိ ယူလာသလို ကမာၻတစ္လႊား အစၥလာမ္ေတြ ခံလိုက္ရတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြမွာ ေရွ႕ဆုံးက ရပ္ျပေလ့ရွိပါတယ္။

မၾကာေသးမီက နယူးဇီလန္မွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ ခရစၥခ်ာ့ခ်္ၿမိဳ႕ အစုလိုက္အၿပဳံလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈအေပၚ သမၼတ အာဒိုဂန္ က ေဒသဆိုင္ရာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္မႈမွာ ဒါဟာ တူရကီႏွင့္ အစၥလာမ္အေပၚ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈတစ္ရပ္၏ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းကို ကိုယ္စားျပဳေနၿပီး မြတ္စလင္ဆန႔္က်င္တဲ့ ဩစေၾတးလ်သားေတြအေနနဲ႔ ပထမကမာၻစစ္ တိုက္ပြဲတစ္ပြဲျဖစ္တဲ့ ဂါလီပိုလီကြၽန္းဆြယ္စစ္သားေတြ ေသြးေခ်ာင္းစီးသလို တူညီတဲ့ကံၾကမၼာ ႀကဳံေတြ႕ခံစားရမယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ဒီလို အာဒိုဂန္ ရဲ႕ မွတ္ခ်က္က ၾသစေၾတးလွ်အစိုးရအတြက္ မခံမရပ္ႏိုင္စရာပါ။

ဒီအတြက္ သမၼတ အာဒိုဂန္ ရဲ႕ အလြန္ရန္လို ေစာ္ကားတဲ့ မွတ္ခ်က္ကို ေျဖရွင္းဖို႔ ကင္ဘာရာၿမိဳ႕ရွိ တူရကီ သံအမတ္ကို ဩစေၾတးလ်ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ က ဆင့္ေခၚခဲ့ပါတယ္။အာဒိုဂန္ အေနနဲ႔ ခရစၥခ်ာ့ခ်္ၿမိဳ႕ကိစၥကို သူ႔ေ႐ြးေကာက္ပြဲအတြက္ မဲဆြယ္ရာမွာ အသုံးခ်ခဲ့ပါတယ္။မဲဆြယ္ပြဲမွာ  ခရစၥခ်ာ့ခ်္ဗလီ ေသနတ္သမား ႐ိုက္ကူးထားတဲ့ လူသတ္မႈျဖစ္ရပ္ ဗီဒီယိုကို အသုံးခ်ၿပီး မဲဆြယ္ခဲ့သလို ဒီျဖစ္ရပ္အတြက္ေျပာခဲ့တဲ့ မွတ္ခ်က္စကားအတြက္လည္း နယူးဇီလန္က ျပင္းထန္စြာ ျပစ္တင္ရႈတ္ခ်ခဲ့တာကို ခံရၿပီးျဖစ္ပါတယ္။

နယူးဇီလန္အေနနဲ႔ ပစ္ခတ္မႈမွာ ေသဆုံးခဲ့တဲ့ မြတ္ဆလင္ေတြကို   ျမဳပ္နံွတဲ့ေန႔မွာ သတ္ျဖတ္မႈျဖစ္စဥ္ကို တိုက္႐ိုက္လႊင့္တာကို မတားဆီးခဲ့တဲ့ လူမႈကြန္ရက္ေတြကို ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုယ္တိုင္ အျပစ္တင္ခဲ့ကာ လူမႈမီဒီယာေတြက အၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ေစေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို ျဖန႔္ေဝရန္ အသုံးခ်ေနၾကလို႔  အတူတကြစုေပါင္း၍ ရင္ဆိုင္ရန္ လိုအပ္တယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ဒါ့အျပင္ ဒီရက္ပိုင္းမွာပဲ  ခရစၥခ်ာ့ခ်္ၿမိဳ႕ျဖစ္စဥ္မွာ သုံးခဲ့တဲ့  တိုက္ခိုက္ေရးသုံး ႐ိုင္ဖယ္ေသနတ္ေတြ တစ္ကိုယ္ရည္ ကိုင္ေဆာင္ခြင့္ တားျမစ္ေရး ပါဝင္တဲ့  နယူးဇီလန္ ေသနတ္ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးကို ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ဒီအေပၚ အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြနဲ႔ သမၼတေ႐ြးေကာက္ပြဲဝင္မယ့္ ဘာနီဆန္းဒါး တို႔က ေထာက္ခံခဲ့ပါတယ္။  

နယူးဇီလန္မွာ ဒီလိုတိုက္ခိုက္လို႔ မြတ္ဆလင္ေတြ ေသဆုံးလို႔ ကမာၻတစ္ဝန္းက သနားစာနာေၾကာင္း အစၥလာမ္ေတြနဲ႔ ထပ္တူရပ္တည္ျပေနစဥ္မွာ နယ္သာလန္ႏိုင္ငံ အူထရက္မွာ တူရကီႏိုင္ငံသားတစ္ဦးက ဓာတ္ရထားေပၚ အၾကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္ပစ္ခတ္ခဲ့တဲ့အတြက္ လူ ၃ ဦး ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။ဒီလူကို သတ္ျဖတ္မႈအၿပီး နာရီေပါင္းမ်ားစြာအၾကာမွာ အခင္းျဖစ္ေနရာနဲ႔ ႏွစ္မိုင္ခန႔္အကြာမွာရွိတဲ့ အေဆာက္အအုံတစ္လုံးအတြင္း ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။အၾကမ္းဖက္သူ တာနစ္ ကို မိၿပီးေနာက္ အူထရက္ခ်္ၿမိဳ႕တြင္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈအဆင့္ကို အျမင့္ဆုံးသတ္မွတ္ခဲ့တာကို ပယ္ဖ်က္ခဲ့သလို ေ႐ႊ႕ဆိုင္းဖြယ္ရွိတဲ့ ေဒသဆိုင္ရာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို စီစဥ္ထားတဲ့အတိုင္း က်င္းပမယ္လို႔ နယ္သာလန္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ဆိုပါတယ္။

ဒီလို တိုက္ခိုက္အၾကမ္းဖက္မႈေတြ မ်ားေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အစၥလာမ္ႏိုင္ငံေတြ ႀကီးစိုးထားတဲ့ ICC ကေန ဖိလစ္ပိုင္က တရားဝင္ႏုတ္ထြက္ခဲ့ပါတယ္။ဒါဟာ ဖိလစ္ပိုင္သမၼတ ႐ိုဒရီဂို ဒူတာေတး ရဲ႕  မူးယစ္တိုက္ဖ်က္ေရး စစ္ဆင္ေရးကို ICC က စုံစမ္းစစ္ေဆးရန္ လုပ္ေဆာင္လာလို႔ျဖစ္တယ္ ဆိုပါတယ္။ICC ကေတာ့ ဖိလစ္ပိုင္ မူးယစ္စစ္ဆင္ေရးအတြက္ သတ္ျဖတ္ခံရမႈေတြကို ဆက္လက္စုံစမ္း ေမးျမန္းမွာျဖစ္ၿပီး ဖိလစ္ပိုင္သမၼတ ဒူတာေတး ကို အေရးယူႏိုင္ေျခရွိတယ္လို႔ ICC ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ဖာတိုဘန္ဆိုဒါ က ဆိုပါတယ္။ဒါေပမယ့္ ဒူတာေတး ကေတာ့ ဖိလစ္ပိုင္ကို ICC ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ဝင္လာရင္ ဆီးဖမ္းမယ္လို႔ ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့ပါတယ္။ဒီအတြက္  ဒူတာေတး က ေျပာတဲ့အတိုင္း လုပ္တဲ့အတြက္ ICC ဘဲ ဒူတာေတး ကို ဖမ္းမလား၊ ဒူတာေတး ကပဲ ICC ကို ျပန္ဖမ္းမလား ဆိုတာကို ေစာင့္ၾကည့္ရမွာပါ။

ဒီသတင္းက ယခုတစ္ပတ္ စစ္ေနာက္ခံနဲ႔ မႈခင္းေနာက္ခံ သတင္းေတြျဖစ္တဲ့ ေဘာ့စနီးယား ဆာ့ဘ္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း ရာဒိုဗန္ကာရာဇစ္ ကို လူမ်ိဳးသုဥ္း သတ္ျဖတ္မႈႏွင့္ စစ္ရာဇဝတ္မႈမ်ား က်ဴးလြန္ခဲ့မႈျဖင့္ ေထာင္ဒဏ္ တစ္သက္တစ္ကြၽန္း စီရင္ခ်က္ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ဗင္နီဇြဲလားေရာက္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသားမ်ားအား ေထာက္ပံ့ေပးခြင့္ျပဳရန္ ဂ်ပန္သံ႐ုံးက ဗင္နီဇြဲလားအစိုးရကို ကမ္းလွမ္းခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ခ႐ိုင္းမီးယားေဒသအား ယူကရိန္းႏိုင္ငံထံမွ သိမ္းယူျခင္း ငါးႏွစ္ျပည့္အထိမ္းအမွတ္ကို ႐ုရွားႏိုင္ငံမွာ မတ္ ၁၈ ရက္က က်င္းပခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ေသနတ္သမားေတြ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္လို႔ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတာဝန္ရွိသူ ခုနစ္ဦးေသဆုံးခဲ့ၿပီး ၁၅ ဦး ထိခိုက္ဒဏ္ရာရခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ႐ုရွားက အမ္အိုင္-၂၈ အင္န္အမ္ တိုက္ခိုက္ေရး ရဟတ္ယာဥ္မ်ားမွာ ပဲ့ထိန္းဒုံးက်ည္သစ္ တပ္ဆင္ေတာ့မယ့္ သတင္း၊ ဗင္နီဇြဲလား အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ဂ်ဴအန္ဂြါအီဒို ရဲ႕ စစ္ဦးစီးအရာရွိခ်ဳပ္ကို အာဏာပိုင္ေတြက ဖမ္းဆီးခဲ့တဲ့ သတင္းေတြထဲ ထူးထူးျခားျခား သတိထားမိတဲ့ သတင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

မုန္တိုင္းေတြေမႊတဲ့ ရက္သတၱပတ္

မိုဇမ္ဘစ္၊ မာလာဝီ၊ ဇင္ဘာေဘြ စတဲ့ အာဖရိကသုံးႏိုင္ငံကို ရက္သတၱပတ္ သုံးပတ္ၾကာ ျဖတ္သန္းတိုက္ခတ္ခဲ့တဲ့ ဆိုင္ကလုံးမုန္တိုင္း အူဒိုင္းေၾကာင့္ မိုဇမ္ဘစ္ တစ္ႏိုင္ငံလုံး ေထာင္းေထာင္းေၾကခဲ့ရပါတယ္။မုန္တိုင္းတိုက္ခတ္မႈေၾကာင့္ မိုဇမ္ဘစ္ႏွင့္ အိမ္နီးခ်င္း ဇင္ဘာေဘြႏိုင္ငံတို႔မွာ ေသဆုံးသူက ရာေက်ာ္ခဲ့ပါတယ္။အထူးသျဖင့္ မုန္တိုင္းနဲ႔ တည့္တည့္ေဆာင့္တိုးခဲ့တဲ့ မိုဇမ္ဘစ္ ကမ္း႐ိုးတန္းၿမိဳ႕ျဖစ္တဲ့ ဘီအီရာၿမိဳ႕ကေတာ့ ရာခိုင္ႏူန္း ၉၀ ထိ ပ်က္စီးခဲ့ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ႀကီးမားတဲ့ဆည္တစ္ခု က်ိဳးခဲ့တဲ့အတြက္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးေတြ ျပတ္ေတာက္ကာ ေနအိမ္ေတြ ေရဖုံးလႊမ္းခဲ့ပါတယ္။မုန္တိုင္းဒဏ္သင့္မႈ အေျခအေနက ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းၿပီး အပ်က္အစီးပမာဏက အလြန္ႀကီးမားခဲ့ပါတယ္။ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္းေၾကာင့္ ေသဆုံးသူအေရအတြက္မွာ ၁၀၀၀ ေက်ာ္ခန႔္ ရွိလာႏိုင္ၿပီး အိမ္နီးခ်င္း ဇင္ဘာေဘြႏိုင္ငံတြင္ လူေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္ ေပ်ာက္ဆုံးခဲ့ပါတယ္။မိုဇမ္ဘစ္သမၼတ ဖိလစ္ပီန်ဴဆီ က တစ္ႏိုင္ငံလုံးသို႔ ေျပာၾကားသည့္ မိန႔္ခြန္းမွာ ေသဆုံးသူ ၁၀၀၀ ေက်ာ္ခန႔္ ရွိႏိုင္ၿပီး ေရႀကီးလို႔ သစ္ပင္မ်ားေပၚ တက္ေနေသာ လူမ်ားကိုလည္း ကယ္ဆယ္ႏိုင္ခဲ့တယ္ ဆိုပါတယ္။ေနာက္ဆုံးရတဲ့ စာရင္းအရ ယင္းမုန္တိုင္းေၾကာင့္ မိုဇမ္ဘစ္မွာ ေသဆုံးသူ  ၄၁၇ ဦး၊ ဇင္ဘာေဘြမွာ ၂၅၉ ဦးနဲ႔ မာလာဝီမွာ မုန္တိုင္းပေယာဂေၾကာင့္ လူ ၅၆ ဦး ေသဆုံးခဲ့သလို အပ်က္အစီးေတြ၊ ေသဆုံးသူအေရအတြက္က တိုးလာေနဆဲပါ။

အာဖရိကမွာ မုန္တိုင္းအူဒိုင္းေၾကာင့္ ေျဗာင္းဆန္ေနခ်ိန္မွာ ၾသစေၾတးလွ်မွာလည္း မုန္တိုင္းႏွစ္လုံး တစ္ၿပိဳင္နက္ဝင္လာလို႔ ေဒသခံေတြ ေဘးလြတ္ရာကို ေ႐ႊ႕ေျပာင္းေနရပါတယ္။ဩစေၾတးလ် ေျမာက္ဘက္ ကာပင္တာရီယာ ပင္လယ္ေကြ႕ ပို႔တ္အာသာၿမိဳ႕နယ္အနီး ကုန္းတြင္းကို အဖ်က္စြမ္းအားႀကီးမားတဲ့ တစ္နာရီ ေလတိုက္ႏႈန္း မိုင္ ၁၅၀ အထိရွိတဲ့ အဆင့္ (၄) ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္း ထရီဗာဟာ ႀကီးမားတဲ့မုန္တိုင္း လႈိင္းလုံးႀကီးေတြနဲ႔ ဝင္တိုက္ခတ္ခဲ့ပါတယ္။ဩစေၾတးလ် အေနာက္ျပည္နယ္ဘက္က ကာရတ္သာနဲ႔ ေပါ့တ္ဟက္လန္းကို ထရီဗာလိုပဲ အင္အားျပင္းတဲ့ အဆင့္ (၄) ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္း ဗီ႐ိုနီကာက ဝင္ဖို႔ျပင္ေနပါတယ္။

ၾသစေၾတးလွ် အာဏာပိုင္ေတြက မုန္တိုင္းမဝင္ခင္ကတည္းက မုန္တိုင္းက်ေရာက္ႏိုင္တဲ့ ေဒသေတြက ေဒသခံ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကို ေနရပ္ေ႐ႊ႕ေျပာင္းေပးခဲ့သလို မုန္တိုင္းဝင္ေနခ်ိန္မွာ ကယ္ဆယ္ေရးကို တစ္ဆက္တည္း ေဆာင္႐ြက္ေပးေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ဒီလို ျပင္းထန္တဲ့ မုန္တိုင္းေတြကို ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈနဲ႔ အေသအေပ်ာက္နည္းေအာင္ ႀကိဳးစားေနတာဟာ လူတစ္သိန္းခြဲနီးပါး ေသဆုံးခဲ့ရတဲ့ နာဂစ္မုန္တိုင္း မလာခင္ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြ ဘာလုပ္ခဲ့သလဲဆိုတာ ႏိုင္းယွဥ္ေတြးစရာပါ။

ဒီသတင္းက ယခုတစ္ပတ္ထဲျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေဝလငါး အေသတစ္ေကာင္ ဝမ္းဗိုက္ထဲက ပလတ္စတစ္ ၄၀ ကီလိုဂရမ္ ေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့ သတင္း၊ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ ဆူလာေဝစီကြၽန္းအနီး ရစ္ခ်္တာစေကး ၆ ဒသမ ၁ အဆင့္ရွိ ငလ်င္လႈပ္ခတ္လို႔ ဆူနာမီသတိေပးခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားရတဲ့ သတင္း၊ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံ ကိပ္ေတာင္းၿမိဳ႕အနီး ဗဟိုျပဳကာ ရသ္ခ်္တာစေကး ၄ ဒသမ ၃ အဆင့္ရွိ ငလ်င္တစ္ခု လႈပ္ခတ္ခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ေနာ္ေဝကမ္းလြန္မွာ ခရီးသည္တင္ ဇိမ္ခံသေဘၤာ စက္ပ်က္ခဲ့လို႔ ခရီးသည္တစ္ေထာင္ေက်ာ္ကို ကယ္ထုတ္ခဲ့ရတဲ့ သတင္း၊ ေအာ္ရင္အူတန္ ေမ်ာက္ဝံတစ္ေကာင္ကို အိပ္ေဆးေတြတိုက္ၿပီး ခိုးထုတ္တဲ့ ႐ုရွားႏိုင္ငံသားတစ္ဦးကို ဘာလီကြၽန္းေလဆိပ္မွာ ဖမ္းမိတဲ့ သတင္းထူးေတြထဲမွာ သတင္းစာမ်က္ႏွာေပၚ ရက္အေတာ္ၾကာေနရာယူခဲ့တဲ့ အနိ႒ာ႐ုံသတင္း ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ဆက္တိုက္ေပါက္ကြဲေနတဲ့ ဓာတုစက္႐ုံေတြ

ယခုရက္သတၱပတ္ထဲ လူအေသအေပ်ာက္မ်ားတဲ့ ျဖစ္ရပ္ႏွစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။တစ္ခုက တ႐ုတ္က ဓါတုစက္႐ုံ ေပါက္ကြဲမႈျဖစ္ၿပီး ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ အီရတ္က ကူးတို႔ယာဥ္ တိမ္းေမွာက္မႈပါဘဲ။မတ္၂၁ ရက္က တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ က်န္းစုျပည္နယ္ ယန္ခ်န္းၿမိဳ႕ အေရွ႕ပိုင္းရွိ ဓာတုေဗဒစက္႐ုံ ေပါက္ကြဲလို႔ ၄၇ ဦး ေသဆုံးကာ ရာႏွင့္ခ်ီ၍ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ပါတယ္။ဒီျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ အီတလီႏိုင္ငံကို သမိုင္းဝင္ ခရီးသြားေရာက္ေနတဲ့ တ႐ုတ္သမၼတ ရွီက်င့္ဖိန္ က  ပိတ္မိေနသူမ်ားကို အျမန္ဆုံး ကယ္ဆယ္ဖို႔နဲ႔  ေပါက္ကြဲမႈျဖစ္ေပၚရတဲ့အေၾကာင္းကို အျမန္ဆုံးေဖာ္ထုတ္ရန္ ၫႊန္ၾကားခဲ့ရတဲ့အထိ ျပင္းအားႀကီးခဲ့ပါတယ္။

မၾကာေသးမီႏွစ္မ်ားအတြင္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ  ဓာတုစက္႐ုံေပါက္ကြဲမႈေတြ ျဖစ္ခဲ့တာမွာ လူအေသအေပ်ာက္မ်ားခဲ့တာ သတိထားစရာပါ။တ႐ုတ္သမၼတ ရွီက်င့္ဖိန္ ကေတာ့  စက္႐ုံအတြင္း ေဘးအၱရာယ္မ်ား မျဖစ္ပြားေစေရးကို ဂ႐ုစိုက္ဖို႔ ျပည္နယ္အစိုးရေတြကို အမိန႔္ေပးခဲ့ပါတယ္။ဒီေပါက္ကြဲမႈမွာ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရတဲ့သူက မ်ားခဲ့ကာ ေပါက္ကြဲမႈျဖစ္ပြားရာေနရာမွ လူေပါင္း ၄၀၀၀ ခန႔္ကို ကယ္တင္ခဲ့ရတဲ့ အထိပါဘဲ။    

ေနာက္ျဖစ္ရပ္တစ္ခုကေတာ့  ကူးတို႔ေလွေမွာက္တာပါ။မတ္ ၂၁ ရက္က အီရတ္ႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းရွိ မိုလ္ဆူးၿမိဳ႕အနီးရွိ တီဂရစ္ျမစ္အတြင္း ခရီးသည္ ၁၀ဝ ေက်ာ္ တင္ေဆာင္လာတဲ့ ကူးတို႔ေလွတစ္စင္း တိမ္းေမွာက္လို႔  ကမာၻလွည့္ခရီးသည္ေတြ အပါအဝင္ လူ ၉၃ ဦးထက္မနည္း ေသဆုံးခဲ့တယ္ ဆိုပါတယ္။ဒီေလွေမွာက္မႈမွာလည္း ထုံးစံအတိုင္း  လူ ၃၀ သာတင္လို႔ရတဲ့ ေလွေပၚကို လူတစ္ရာေက်ာ္တင္လို႔ ေမွာက္ခဲ့တာလို႔ ဆိုပါတယ္။လူလုပ္ေဘးနဲ႔ သဘာဝေဘးမွာ တစ္တခါတေလ လူလုပ္ေဘးေၾကာင့္ ေသဆုံးရတဲ့ အေရအတြက္က ပိုမ်ားသလို မျဖစ္သင့္ပဲ ေပါဆမႈေၾကာင့္ျဖစ္ရတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြက ဒုနဲ႔ေဒးမို႔လိုျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံက အာဏာပိုင္ေတြက ဘယ္လိုကိုင္တြယ္အေရးယူလဲဆိုတာ ေနာင္ျဖစ္ေပၚတဲ့ အလားတူျဖစ္ရပ္ေတြ ထပ္မံျဖစ္ပြားမႈ ရွိ/မရွိေပၚ မူတည္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီသတင္းက ယခုတစ္ပတ္ မႈခင္းေနာက္ခံသတင္းျဖစ္တဲ့ ဗီယက္နမ္မွာ မူးယစ္ေဆးဝါးေရာင္းဝယ္သူ သုံးဦးကို ေသဒဏ္ေပးခဲ့တဲ့ သတင္း၊ အိႏၵိယမွာ ေဆာက္လက္စ အေဆာက္အအုံ ၿပိဳက်လို႔ လူႏွစ္ဦးေသဆုံးၿပီး အမ်ားအျပားပိတ္မိ ဒဏ္ရာရခဲ့တဲ့ သတင္း၊ အီတလီမွာ ေက်ာင္းကားေမာင္းတဲ့ ဆီနီေဂါအေျခခ်သူတစ္ဦးက ေက်ာင္းကားကို ျပန္ေပးဆြဲကာ မီးရႈိ႕ခဲ့တဲ့ သတင္း၊ လွ်ိဳ႕ဝွက္ကင္မရာမွ အတင္းအက်ပ္ လိင္ဆက္ဆံတာေတြ ႐ိုက္ကူးၿပီး ျဖန႔္ေဝသူ ေတာင္ကိုရီးယားၾကယ္ပြင့္ ဂ်န္ဂြၽန္ေယာင္း ကို ဖမ္းဆီးခဲ့တဲ့ သတင္း၊ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈနဲ႔ ဘရာဇီး သမၼတေဟာင္း မစ္ခ်ယ္တီမာ ကို ဘရာဇီးရဲတပ္ဖြဲ႕က ဖမ္းဆီးခဲ့တဲ့ သတင္း၊ အင္ဒိုနီးရွား အမ်ိဳးသားေလေၾကာင္းလိုင္း ဂါ႐ူဒါက ဘိုးရင္း ၇၃၇-အမ္ေအအိပ္စ္ ၈ အမ်ိဳးအစား ေလယာဥ္ ၄၉ စင္းကို ဝယ္ယူရန္ မွာၾကားထားမႈကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္တဲ့ သတင္းေတြထဲ ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမယ့္ သတင္းျဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုတာ တင္ျပရင္း ယခုတစ္ပတ္ သတင္းသုံးသပ္ခ်က္ကို ဒီမွာဘဲ ရပ္လိုက္ခ်င္ပါတယ္။

မင္းထက္
မတ္ - ၂၅