အစာအိမ်ကို ဒုက္ခပေးတတ်သော H.Polyri အစာအိမ်ပိုးအကြောင်း

အစာအိမ်ကို ဒုက္ခပေးတတ်သော H.Polyri အစာအိမ်ပိုးအကြောင်း

 

H.pylori ဟုခေါ်သောအစာအိမ်ပိုးသည် အခြားသောဘတ်တီးရီးယားပိုးများနှင့်မတူညီသည့်အချက်မှာအစာအိမ်မှထုတ်သောအက်စစ်ထဲတွင်ရှင်သန်နိုင်ပြီး အစာအိမ်ကိုဒုက္ခပေးနိုင်သောကြောင့်ဖြစ်ပါသည်။

H.pylori ပိုးသည် အစားအသောက်မှတစ်ဆင့်ကူးစက်နေတတ်သောကြောင့် အလွယ်တကူကူးစက်နိုင်ပြီး အစာအိမ်ထဲတွင် လက္ခဏာထူးထူးခြားခြားမပေးဘဲနှစ်ပေါင်းများစွာရှိနေနိုင်ပါသည်။ 

 

အစာအိမ်ပိုးဖြစ်ပွားနှုန်း

 

အစာအိမ်ပိုးဟုခေါ်သော H.pylori သည် ကမ္ဘာပေါ်ရှိလူထက်ဝက်ကျော်ခန့်၏အစာအိမ်ထဲတွင် ကူးစက်ခံထားရပြီးပေါက်ဖွားနေပြီး ပိုးရှိသူအားလုံးတွင်တော့ရောဂါလက္ခဏာမပြတတ်ပေ။

သို့သော် အစာအိမ်လေနာခြင်း၊ ဗိုက်အောင့်ခြင်းကိုဖြစ်စေတတ်သောရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်သည့် အူသိမ်အနာရှိသူအားလုံး နှင့် အစာအိမ်အနာရှိသူ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် တွင်အစာအိမ်ပိုးကူးစက်နေကြောင်းတွေ့ရှိရပါသည်။

H.pylori ပိုးရှိလျှင်လည်းအစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်နှုန်းသည် ပိုးမရှိသူထက် ၆ဆပို၍ များကြောင်းတွေ့ရှိရပါသည်။

 

အစာအိမ်ကင်ဆာရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်သည့် gastric mucosa associated lymphoma ( MALT) ရောဂါဆိုလျှင် ရှားပါးသော်လည်း H.pylori နှင့်များစွာသက်ဆိုင်မှုရှိပြီး H.pylori ပိုးသတ်ဆေးသောက်ခြင်းဖြင့်

အဆိုပါကင်ဆာရှိသူ၏၇၅ရာခိုင်နှုန်းသည် ရောဂါသက်သာသွားကြောင်းတွေ့ရှိရပါသည်။

 

H. pylori ပိုးရှိနေခြင်း၏ရောဂါလက္ခဏာများ

 

H.pylori ရှိနေခြင်းသည်လက္ခဏာမပြဘဲရှိတတ်သကဲ့သို့ 

၁။ အစာမကြေခြင်း၊

၂။  ဗိုက်ကြီးတင်းနေခြင်း၊ 

၃။ အစာစားချင်စိတ်မရှိဘဲ နည်းနည်းစားရုံဖြင့် ဗိုက်ပြည့်နေသလိုဖြစ်ခြင်း၊ 

၄။ ပျို့ချင်၊အန်ချင်ခြင်း

၅။ ဗိုက်အောင့်ခြင်း

၆။ ရင်ပူခြင်း

၇။ ပါးစပ်မှအနံ့နံခြင်း

၈။ မနက်စောစော တွင် ဆာလောင်ခြင်းစသည့် လက္ခဏာများလည်းရှိနိုင်ပါသည်။

 

H.pylori  သည် မည်သို့အစာအိမ်ကိုဒုက္ခပေးသနည်း။

 

H.pylori သည် အစာအိမ်ကိုရေရှည်အစာအိမ်ရောင်ခြင်းကို ဖြစ်စေပြီးထိုမှတစ်ဆင့်အူသိမ်အနာ၊ အစာအိမ်အနာများနှင့် နောက်ပိုင်းတွင် အစာအိမ်ကင်ဆာ၊ MALToma ကင်ဆာတို့ကိုဖြစ်စေပါသည်။

ရေရှည်အစာအိမ်ရောင်ခြင်းဖြစ်ပေါ်ပုံမှာ H.pylori ပိုးသည် တိုက်ရိုက်အစာအိမ်နံရံကိုတိုက်ခိုက် ဝင်ရောက်ခြင်းမျိုးမဟုတ်ဘဲ H.pylori ပိုးနှင့်ထိတွေ့သောအစာအိမ်နံရံရှိ ဆဲလ် များသည် ရောင်ရမ်းဓာတ်များထုတ်လုပ်ပြီး

အစာအိမ်နံရံရောင်ခြင်းဖြစ်ပေါ်ပါသည်။

 

ALARMS signs အရေးကြီးသောလက္ခဏာ များ

(အစာအိမ်မှန်ပြောင်းမဖြစ်မနေကြည့်ရမည့် အချက်များ)

 

၁။ အသက် ၅၅ နှစ်ကျော်

၂။ ကိုယ်အလေးချိန်ကျသွားခြင်း၊ ပိန်သွားခြင်း

၃။ သွေးအားနည်းခြင်း(ဖြုဖျော့ခြင်း၊ မောပန်းလွယ်ခြင်း)

၄။ ရင်ခေါင်းတောင့်ခြင်း၊ မအီမသာဖြစ်ခြင်း သည် အရင် နှင့် မတူဘဲ ပိုဆိုးလာခြင်း

၅။ ရင်ခေါင်းတောင့်ခြင်း၊ မအီမသာဖြစ်ခြင်း သည် တစ်ခါမှမဖြစ်ဖူးပဲ ခုမှစဖြစ်လာခြင်း

၆။ ဝမ်းမဲမဲသွားခြင်းသို့မဟုတ် ဝမ်းထဲတွင်သွေးပါခြင်း

၇။ အစာမျိုရခက်ခဲခြင်း၊ နင်ခြင်း

၈။ သွေးအန်ခြင်း

 

အထက်ပါလက္ခဏာများသည် သာမန်အစာအိမ်လေနာခြင်းထက်ပို၍ဆိုးသောကင်ဆာလက္ခဏာ၏ရှေ့ပြေးနိမိတ်များဖြစ်သောကြောင့် အထက်ပါလက္ခဏာတစ်မျိုးမျိုးရှိနေပါကအစာအိမ်နှင့်

အူလမ်းကြောင်းအထူးကုသမားတော် နှင့် အမြန်ပြ၍ လိုအပ်ပါက 

အစာအိမ်မှန်ပြောင်းချက်ချင်းကြည့်ရန်လမ်းညွှန်ထားပါသည်။

 

အစာအိမ်မှန်ပြောင်းကြည့်ခြင်းသည်အစာအိမ်ထဲသို့ကင်မရာဖြင့်ရိုက်ကူးခြင်းဖြစ်ပြီး အစာအိမ်ထဲတွင် အလုံးအကြိတ်များရှိနေခြင်း၊ အနာများရှိနေခြင်း၊ရောင်ရမ်းခြင်းများရှိနေခြင်း၊ အစာအိမ်ထွက်ပေါက်မှတစ်ဆင့်

အူသိမ်ဦးပိုင်းအထိကြည့်ရှုနိုင်သဖြင့် အူသိမ်ဦးပိုင်း အနာများကိုတွေ့နိုင်ရုံသာမက အစာအိမ်နံရံမှအသားစယူစစ်ဆေးပြီး ကင်ဆာဆဲလ်များပြောင်းနေမပြောင်းနေကြည့်ရှုခြင်းအပြင် အစာအိမ်ပိုး H.pylori ကို

အသားစမှစစ်ဆေးခြင်းသည်အတိကျဆုံးဖြစ်သဖြင့် အစာအိမ်ပိုးပါစစ်ဆေးပြီး ပိုးရှိပါက ပိုးသတ်ဆေးကို  ၂ ပတ် သောက်ရပါသည်။ 

 

H.pylori ပိုးအားရှာဖွေခြင်းနည်းလမ်းများ

 

၁။ ဝမ်းထဲတွင် H.pylori  ပိုးပါမပါစစ်ဆေးခြင်း (H.pylori fecal antigen)

၂။ လေမှုတ်၍ စစ်ဆေးခြင်း

  အစာအိမ်ပိုးသည် အစာအိမ်တွင်းတွင် urease ဟုခေါ်သောအင်ဇိုင်းတစ်မျိုးကိုထုတ်လုပ်သဖြင့် ထိုအင်ဇိုင်းဓာတ်ပြုချေဖျက်ရာမှထွက်လာသော carbon  သည် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းမှတစ်ဆင့်

ရှူထုတ်သောလေထဲတွင် ပါလာသည်။ ထို Carbon ကို စစ်ဆေးခြင်းဖြင့် H.pylori  ပိုးကူးစက်ခံထားမထားသိနိုင်ပါသည်။

၃။ သွေးဖောက်စစ်ဆေးခြင်း( H.pylori serology)

၄။ အစာအိမ်မှန်ပြောင်းကြည့်ရှုပြီး အသားစယူစစ်ဆေးခြင်း

ရောဂါအဆင့်သတ်မှတ်ခြင်း

အစာအိမ်တွင်ပြောင်းလဲမှုအဆင့်ဆင့်မှအစာအိမ်ကင်ဆာထိပြောင်းလဲသွားနိုင်သောအဆင့်များရှိပါသည်။ 

 

၁။ နာတာရှည်အစာအိမ်ရောင်ခြင်း( Chronic gastritis)

၂။ နံရံပါးလာသော အစာအိမ်ရောင်ခြင်း အဆင့် ( Atrophic gastritis)

၃။ ဆဲလ်ပြောင်းလဲလာသောအဆင့် ( Metaplsia to dysplasia)

၄။ ကင်ဆာအဆင့် 

H.pylori ပိုးကုသခြင်း

 H.pylori ပိုးကို ကုသရန်မှာ အများအားဖြင့်ပိုးသတ်ဆေးနှစ်မျိုးနှင့် အစာအိမ်ဆေးကိုတွဲဖက်သောက်သုံးရလေ့ ရှိပြီး ၂ ပတ်သောက်ရန်လိုအပ်ပါသည်။ပိုးရှိနေရုံသက်သက်ဖြင့်  ခွဲစိတ်ကုသရန်မလိုအပ်ပေ။ 

 

သက်ရှည်ကျန်းမာကြပါစေ။

(Zawgyi font)