【တစ်ပတ်အတွင်း နိုင်ငံတကာသတင်းသုံးသပ်ချက်】 နိုင်ငံပြိုလဲမှုများ လာလေပြီလား

【တစ်ပတ်အတွင်း နိုင်ငံတကာသတင်းသုံးသပ်ချက်】 နိုင်ငံပြိုလဲမှုများ လာလေပြီလား

ယခုတစ်ပတ်နိုင်ငံတကာသတင်းတွေထဲ သီရိလင်္ကာနိုင်ငံမှာ ၀ရုန်းသုန်းကားဖြစ်ရတဲ့အထိ အစိုးရတစ်ခုရဲ့ အာဏာလက်လွတ်ရတဲ့ ဖြစ်စဉ်ဟာ နိုင်ငံတကာဖြစ်ရပ်များစွာအပေါ် ဖုံးလွှမ်းသွားခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ အာဏာကို သေတဲ့အထိဆုပ်ကိုင်ချင်ကြတဲ့ အာဏာရှင်တွေအတွက် ထိတ်လန့်ဖွယ်နိဂုံးတစ်ခုအဖြစ် မြင်ရသလိုပါဘဲ။ သီရိလင်္ကာ ဖြစ်ရပ်မတိုင်ခင် ဗြိတိန်မှာ ဝန်ကြီးချုပ် ဘောရစ်ဂျွန်ဆင် ပါတီခေါင်းဆောင်နေရာကနေ နုတ်ထွက်ပေးရပြီး ရက်ပိုင်းအတွင်း ဝန်ကြီးချုပ်နေရာကနေ ဖယ်ပေးရတော့မယ့် ဖြစ်ရပ်ကလည်း ဖြစ်ခဲ့တဲ့အတွက် ဒီတစ်ပတ်ဟာ အစိုးရအဖွဲ့တွေ ပြိုလဲတဲ့ ရက်သတ္တပတ်လို့ အမည်တပ်ရမလိုပါဘဲ။

ဒီလို ဖြစ်ရပ်တွေက ဖုံးနေခဲ့လို့ တခြားသော သတိပြုဖွယ်သတင်းတွေ ဖြစ်ခဲ့တာဟာ မထင်မရှား ဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။ ဒီထဲမှာ အိန္ဒိယထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ကတ်ရှ်မီးယားဒေသက ဟိန္ဒူဘာသာဝင်ဘုရားဖူးတွေလာရောက်တဲ့လှိုဏ် ဂူအနီးမှာ ရုတ်တရက်မိုးသည်းထန်စွာရွာပြီး ရေကြီးရေလျှံလို့ အနည်း ဆုံး လူ ၁၆ ဦးသေဆုံးခဲ့တာ၊ ရုရှားကိုအားပေးထောက်ခံလို့ဆိုပြီး အမေရိကန်က တရုတ်ကို သတိပေးခဲ့တာ၊ ဂျပန်မှာ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ရှင်ဇိုအာဘေးလုပ်ကြံခံရလို့ သေဆုံးသွားတာ၊ လူမှုကွန်ရက်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ တွစ်တာကို ဝယ်ဖို့ သဘောတူညီချက်ကို အီလွန်မတ်ခ် ဘက်ကဖျက်လိုက်လို့ တွစ်တာဘက်က တရားစွဲမယ်လို့ ထုတ်ပြန်လိုက်တာ၊ အာဏာရှင်အစိုးရလက်ထက် ပြည်သူတွေကို ရက်စက်ခဲ့တဲ့ အာဂျင်တီးနားစစ်တပ်အရာရှိဟောင်း ၁၉ ဦးကို နှစ်ရှည်ထောင်ဒဏ်တွေ ချမှတ်ခဲ့တာ၊ အမေရိကန်လွတ်လပ်ရေးနေ့မှာ ပစ်ခတ်မှုကျူးလွန်ခဲ့တဲ့သူဖြစ်တဲ့ ရောဘတ်စီမီရိုကို ပထမဆုံးရုံးထုတ်ခဲ့တာ၊ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမျောက်ကျောက်ရောဂါကူးစက်ခံရသူ ၆၀၀၀ ကျော်ရှိလာတာ၊ တောင်ကိုရီးယားမှ နှစ်၂၀ ကျော်အတွင်း အဆိုးဆုံးငွေကြေးဖောင်းပွမှုနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတာ စတဲ့ သတင်းတွေလို သတိထားစရာသတင်းတွေ ဖြစ်ခဲ့တာ ရှိပါတယ်။

ဒီသတင်းတွေထဲကနေ ဆက်စပ်နေတဲ့ သတင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး ယခုတစ်ပတ်ကမ္ဘာတစ်ဝန်းကို ရိုက်ခတ်ခဲ့တဲ့ သီရိလင်္ကာအရေးနဲ့ ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းအသတ်ခံရမှု၊ ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးကနေ ဆင်းပေးရမယ့် အကြောင်းအရာတွေက ယခုတစ်ပတ်မှာ သတိထားသင့်တဲ့ လှိုင်းလုံးတစ်ရပ်လို့ ဖြစ်လာမလားဆိုတာ  တွေးဆဖွယ်ဖြစ်ပါတယ်။

ရုရှား ကျူးကျော်စစ်ဂယက်တွေ

ယခုတစ်ပတ်မှာ ရုရှားသမ္မတပူတင်က ပါလီမန်မှာ အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံတွေကို စိန်ခေါ်ခဲ့ပါတယ်။ သူက ယူကရိန်းကို တိုက်နေတာဟာ အခုမှ အရှိန်ရလာတာဖြစ်ပြီး စစ်မြေပြင်မှာ ရုရှားကိုအနိုင်ယူကြည့်ဖို့ အနောက်နိုင်ငံတွေကိုစိန်ခေါ်ကြောင်း ကြာသပတေးနေ့က ရုရှားပါလီမန်မှာ ပြောခဲ့တာပါ။ ဒါဟာ ယူကရိန်းအရှေ့ပိုင်းမှာ မြို့အချို့ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ပြီးနောက် လူဟန်နပ်ခ်ဒေသတွေကို အောင်နိုင်ကြောင်း ဖော်ပြအပြီးမှာ ဒီလို အမေရိကန် ဦးဆောင်တဲ့ အနောက်နိုင်ငံတွေကို စိန်ခေါ်ခဲ့တာပါ။ ရုရှားခေါင်းဆောင်ရဲ့ ဒီလို စိန်ခေါ်မှုဟာ ဒီဘက်နှစ်ပိုင်းမှာ အတော်လေးကို ထူးထူးခြားခြား ဖြစ်ရပ်တစ်ခုပါဘဲ။ ပူတင်အနေနဲ့ ယူကရိန်းကို အင်အားသာလွန်မှုနဲ့ ကျူးကျော် နိုင်တာကို ဂုဏ်ယူနေတဲ့ အနေအထားဟာ အန္တရာယ်ရှိလာတဲ့ အနေအထားထိရောက်လာတဲ့ အခြေအနေပါ။

ဒီလိုပြောဆိုမှုဟာ ပူတင်အနေနဲ့ ယူကရိန်းစစ်မှာ တစ်ဆင့်ခံတိုက်ခိုက်ရာမှာ အထိအခိုက်များလာလို့ တိုက်ရိုက်ဆင်နွှဲဖို့ စကားခေါ်နေတာလား ဆိုတာလည်း တွေးတောဆင်ခြင်စရာပါ။ ပူတင်အနေနဲ့ ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို ထင်သလို အနိုင်မတိုက်နိုင်တာဟာ အနောက်နိုင်ငံတွေက လက်နက်နဲ့ စစ်ရေးအကူအညီတွေကြောင့်လို့ ရှုမြင်ထားသလို  အနောက်အုပ်စုရဲ့ ကန့်သတ်စစ်ပွဲကြောင့် ယခုလို စစ်ပွဲမြန်မြန်လက်စသပ်လို့မရနိုင်တာလို့လည်း ယုံကြည်ထားပုံရပါတယ်။  

ဒီရက်ပိုင်း ယူကရိန်းစစ်ပွဲတွေကို ကြည့်ရင် စစ်ပွဲက ပြင်းထန်လာနေတာကိုတွေ့ရပါတယ်။ ယူကရိန်း အရှေ့ပိုင်း  Chasiv Yar မြို့ (၅) ထပ် အဆောက်အအုံတစ်ခုဆိုရင် တနင်္ဂနွေနေ့က ဒုံးကျည်နဲ့ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခံရလို့ သေဆုံးမှုတွေရှိခဲ့ပါတယ်။ ရုရှားအနေနဲ့ ဒွန်ဘတ်စ်ဒေသတစ်ခုလုံးသိမ်းယူဖို့ ကြိုးစားနေတာကိုတွေ့ရပြီး ဗြိတိန် ဆိုင်ရာ ရုရှားသံအမတ်က ဒီတစ်ပတ်ထဲ ရိုက်တာနဲ့ တွေ့ဆုံမေးမြန်းမှုမှာ ပြောခဲ့တာဆိုရင် ယူကရိန်းတောင်ပိုင်း ကမ်းရိုးတန်းဒေသမှာ ရုရှားတပ်ဖွဲတွေကို ရုပ်သိမ်းမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ပြောခဲ့တာကိုတွေ့ရပြီး ဒွန်ဘတ်စ်ဒေသ တစ် ခုလုံးကို သိမ်းယူကာ ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့တွေကို တိုက်ထုတ်သွားမယ်ဆိုပြီး ပြောခဲ့တာကိုတွေ့ရပါတယ်။

ဒီလို ရုရှားဘက်က ယူကရိန်းစစ်ကို အာရုံစိုက်နေသလို  အနောက်အုပ်စုဘက်ကလည်း ရုရှားအထိနာ နိုင်တဲ့ ပိတ်ဆို့မှုတွေကို ထိရောက်အောင်လုပ်နေသလို ဒီတစ်ပတ် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံဘာလီကျွန်းမှာ ပြုလုပ်တဲ့ G-20 အစည်းအဝေးမှာ ရုရှားကို နိုင်ငံရေးအရ ဖိအားတွေ ၀ိုင်းပေးခဲ့လို့  ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အစည်းအဝေးက နေပြန်သွားခဲ့ရတဲ့အထိ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ တရားမဝင်သတင်းတွေအရဆိုရင် G-20 အစည်းအဝေးပွဲမှာ ရုရှားနိုင်ငံ ခြားရေးဝန်ကြီးနဲ့ ဓာတ်ပုံတွဲ ရိုက်ဖို့ တခြားG-20 နိုင်ငံတွေက ငြင်းဆန်လို့ ပြန်သွားခဲ့ရတာဆိုပေမယ် သတင်း တွေမှာတော့ ဒီပလိုမေစီ ဆန်ဆန် ဖော်ပြရာမှာ ယူကရိန်းကျူးကျော်မှုကို ရပ်ဆိုင်းဖို့ ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကို G-20 အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတွေက တောင်းဆိုလို့ ပြန်ခဲ့ရတဲ့မျိုးဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

ရုရှားကနေ ပူတင် အစိုးရပြုတ်ကျဖို့နဲ့ မပြုတ်ကျရင်  ရုရှားစီးပွားရေးနာလံမထူနိုင်အောင် အနောက်နိုင်ငံ တွေက ရုရှားရဲ့ နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ အဓိကရတဲ့ စွမ်းအင်ကဏ္ဍကို ဥရောပမှာ စျေးကွက်မရှိတော့အောင်အထိ စနစ်တ ကျပြင်ဆင်နေတာကိုတွေ့ရပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ကာဗွန်ရုပ်ကြွင်းလောင်စာကို ပစ်ပယ်ပြီး ရေ၊လေနဲ့ နေရောင် ခြည်ကနေ ရတဲ့ စွမ်းအင်တွေကို အစားထိုးသုံးဖို့တက်သုတ်ရိုက်လုပ်ဆောင်နေတာကိုတွေ့နေရပါတယ်။ ဒါဟာ ရုရှားသာမက ရေနံထုတ်လုပ်တဲ့ နိုင်ငံတွေရဲ့ နိဂုံးတောင် ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း လောင်စာစွမ်းအင် လက်နက်ကို အိုပက်နိုင်ငံတွေက ကိုင်ပြီး ရေနံစျေးနူန်းထိုးတက်အောင်ထုတ်လုပ်မှုထိန်းထားတဲ့အတွက် လာမယ့် လတွေမှာ  ရေနံတစ်စည်ကို ဒေါ်လာ နှစ်ရာ သုံးရာအထိ မြင့်တက်လာနိုင်တယ်လို့ နိုင်ငံတကာရေနံစျေးကွက် ကျွမ်းကျင်သူတွေ ခန့်မှန်းထားတာ ရှိပါတယ်။ လက်ရှိရေနံစျေးမှာတောင် ကမ္ဘာ့အနှံ လောင်စာစျေးတက်မှုကို မထိန်းနိုင်လို့ နိုင်ငံအချို့မှာ စွမ်းအင်နဲ့ ဆက်စပ်ပြီး နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုတွေကို မြင်တွေ့လာနေရပါတယ်။

လက်ရှိဖြစ်နေတဲ့ သီရိလင်္ကာအစိုးရနူတ်ထွက်ရတာ၊ ဥရောပမှာ စွမ်းအင်အခက်အခဲကြောင့် အခက်အ ခဲတွေ ဖြစ်ပေါ်နေတာ စတာတွေဟာ ရုရှားရဲ့ ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်မှုကြောင့် ဖြစ်လာရတဲ့ ဂယက်တွေလို ယူ ဆမှုတွေ ရှိနေပါတယ်။ ရုရှားက ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်မှုဟာ ကမ္ဘာ့လောင်စာစျေးကွက်နဲ့ စားနပ်ရိက္ခာစျေး ကွက်ကို အတော်လေးထိခိုက်စေခဲ့ပါတယ်။ ဒီအတွက် အာရှနဲ့ အာဖရိကနိုင်ငံတွေ ထိခိုက်တာက အဆိုးဝါးဆုံး ပါဘဲ။

နိုင်ငံများရဲ့ အစိုးရအပြောင်းအလဲ

ရုရှားက ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်မှုက လေးလကျော် ငါးလထဲရောက်လာတဲ့အခါ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးနဲ့နိုင်ငံ ရေးကို ရိုက်ခတ်မှုအတိုင်းအတာက တစတစပြင်းထန်လာခဲ့ပါတယ်။ အခုရက်ပိုင်း နိုငံတကာဖြစ်ရပ်တွေဟာ ဒီ ဖြစ်ရပ်နဲ့ တနည်းမဟုတ် တနည်းဆက်နွယ်မှုရှိနေတာကို တွေ့ရပါတယ်။ အစောပိုင်း ဖြစ်ခဲ့တာ ဗြိတိန်ဝန်ကြီး ချုပ် ဘောရစ်ဂျွန်ဆင်ရဲ့ ဖြစ်ရပ်ပါ။ ဒီဖြစ်ရပ်က ကိုဗဟ်ကာလအတွင်း စည်းကမ်းဖောက်ပြီး ပါတီပွဲကျင်းပခဲ့ တာပါ။ ဒီလိုစည်းကမ်းဖောက်ဖျက်တဲ့အတွက် ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ်သမိုင်းမှာ ပထမဆုံး စည်းကမ်းဖောက်တဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ပြောစရာဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဇွန်လမှာ အယုံအကြည်မရှိအဆိုတင်သွင်းခံရပေမယ့် ကျော်လွှား နိုင်ခဲ့တဲ့ ဘောရစ်ဂျွန်ဆင်ဟာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ မတော်မတရားလုပ်ဖူးတယ်လို့ စွပ်စွဲမှုတွေရှိနေတဲ့ လွှတ်တော် အမတ်တစ်ယောက်ကို အာဏာရကွန် ဆာဗေးတစ်ပါတီရေးရာကိစ္စတွေကို ကြီးကြပ်တဲ့နေရာကို ပေးခဲ့မိရာကနေ ဗြိတိန်အစိုးရအဖွဲ့ဝင်တွေ နူတ် ထွက်ခဲ့ကြလို့ နောက်ဆုံးမှာ အာဏာရ ပါတီခေါင်းဆောင်နေရာကနေ နုတ်ထွက် ပေးလိုက်ရပြီး ဝန်ကြီးချုပ် အဖြစ်ကနေ ဖယ်ရှားပေးလိုက်ရတာပါ။ဒီအတွက် ရုရှားဘက်က လူပျက်တစ် ယောက် တော့ သွားပြီဆိုပြီး အောင်ပွဲခံခဲ့ပါတယ်။

ဒုတိယဖြစ်ရပ်က  ဂျပန်မှာ ။ တင်းကျပ်တဲ့ လက်နက်ကိုင်ဆောင်ခွင့်ဥပဒေရှိပြီး ဝန်ကြီးချုပ်အဆင့် လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှု ၁၉၃၀ နောက်ပိုင်းဖြစ်တာမရှိခဲ့တဲ့ ဂျပန်မှာ ဇူလိုင် ၈ ရက်မနက်ပိုင်းက ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ရှင်ဇိုအာဘေး ရုတ်တရက်လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခံလိုက်ရလို့ ကမ္ဘာကို အငိုက်မိသွားစေခဲ့သလို ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်စရာဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

လုပ်ကြံသူက အသက် ၄၁နှစ်အရွယ် ဂျပန်အမျိုးသားရေကြောင်းကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(MSDF)ဝင်ဟောင်းတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ တက်ဆုယာ ယာမာဂါမိဟာ နာယာမြို့ခံဖြစ်ပါတယ်။ ရှင်ဇိုအာဘေးက ဂျပန်ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဒီမြို့ က အရွေးခံမယ့် လစ်ဘရယ် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီကိုယ်စားလှယ်လောင်းအတွက် မဲဆွယ်ပေးဖို့ ယာမာတိုဆဲ ဒိုင်ဂျီ ဘူတာရုံရှေမှာ လာရောက်မဲဆွယ်စည်းရုံးပေးနေတုန်း တက်ဆုယာမာဂါမိက နောက်ကနေပစ်ခတ်ခဲ့တာပါ။ နောက်ပိုင်း တက်ဆုယာ ယာမာဂါမိကို စစ်ဆေးရာမှာ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးမကျေမနပ်မှုကြောင့်လို့ ဝန်ခံခဲ့ပါတယ်။ ယာမာ ဂါမိက အာဘေးအစိုးရလက်ထက်မှာ ထောက်ခံခဲ့တဲ့ ဘာသာရေး အဖွဲ့အစည်းကို သူ့မိခင်က လှူဒါန်းတာတွေ ကြောင့် သူမိခင် ဒေဝါလီခံရတာကို မကျေနပ်ရာကနေ လုပ်ကြံတာဆိုပါတယ်။  ပထမဆုံးကတော့ ဘာသာရေး ခေါင်းဆောင်ကို သတ်ဖြတ်ဖို့ စီစဉ်ရာကနေ နောက်ပိုင်းမှာ သူမြို့ကို လာမဲဆွယ်တဲ့ အာဘေးကို လုပ်သေနတ်နဲ့ လုပ်ကြံခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။အာဘေး လုပ်ကြံခံရမှုဟာ လက်ရှိကျင်းပနေတဲ့ ဂျပန်ရွေးကောက်ပွဲမှာ အာဏာရ ပါတီကို အမြတ်ထွက်စေပေမယ့် ဒေသတွင်းမှာတော့ တရုတ်၊ရုရှားနဲ့ မြောက်ကိုရီးယားအားကောင်း နေတဲ့ အာရှ အရှေ့ပိုင်းအတွက် ထိခိုက်ခဲ့ပါတယ်။

နောက်ဆုံးဖြစ်တာ သီရိလင်္ကာမှာပါ။ အကြွေးတွေနဲ့ နိုင်ငံစီးပွားရေးကို ကိုင်တွယ်နိုင်စွမ်းမရှိတော့တဲ့  သမ္မတရာဂျာပက်ဆာကာအစိုးရက ဒေဝါလီခံကြောင်း ပြီးခဲ့တဲ့ လက ကြေညာပြီးနောက်  ဖြစ်ခဲ့တာပါ။ ဒါ ဟာ အာဏာကို လက်မလွှတ်လိုတဲ့ ရာဂျာပက်ဆာကာအဖို့ ရာထူးကနေနုတ်ထွက်ဖို့ကို လပေါင်းအတော် ကြာကြာ ငြင်းဆန်ခဲ့ပြီး ဆိုးရွားလာနေတဲ့ လောင်စာဆီ အကျပ်အတည်းအတွက် ရုရှားကနေ ရေနံတင်သွင်းဖို့ အထိကြိုး စားခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဇူလိုင် ၉ ရက်မှာ အစိုးရကိုနူတ်ထွက်ပေးဖို့တောင်းဆိုဆန္ဒပြသူတွေ နိုင်ငံအနှံကနေ မြို့တော့် ကိုလံဘိုကို တက်လာခဲ့ပြီး နောက်မှာ အဖြစ်ပျက်တွေက မြန် မြန်ဆန်ဆန်ဖြစ်ပျက်ခဲ့ပြီး ဆန္ဒပြသူ တွေက ဝန်ကြီးချုပ်နေအိမ်ကို မီးရှို့ကာ  သမ္မတ အိမ်တော်ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ပါ တယ်။ သမ္မတအိမ်တော်ကို မသိမ်း ပိုက်မီမှာ သမ္မတ ရာဂျာပက်ဆာကာနဲ့မိသားစုဟာ ကိုလံဘိုဆိပ်ကမ်းမှာ ဆိုက်ကပ်ထားတဲ့ သင်္ဘောပေါ်ကို တိမ်း ရှောင်တဲ့ ဗီဒီယိုဖိုင်တွေ လူမှုကွန်ရက်ပေါ်တက်လာခဲ့ပါတယ်။

ဒီဖြစ်ရပ်တွေက  ကမ္ဘာပေါ်က အာဏာဆုပ်ကိုင်ချင်တဲ့နိုင်ငံတွေရော ၊ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံ တွေရော သတိပြု ထိတ်လန့်စဖွယ် အဆုံးသတ်တွေပါဘဲ။ ဒါဟာ  အကြမ်းဖက်မှုကို ဖြေရှင်းနည်းတစ်ခုအဖြစ်  လက်ခံလာကြတာ ဖြစ်ပြီး အင်အားကြီးတဲ့သူတွေကို ဒီလိုနည်းနဲ့ဘဲ အဆုံးသတ်လို့ရတယ်ဆိုတာကို ပြခဲ့သလိုလိုပါဘဲ။လက်ရှိမှာ အာ ဘေးလုပ်ကြံခံရမှုကြောင့် လူကြိုက်သိပ်မများတော့တဲ့ ဂျပန်အာဏာရပါတီဟာ မဲအပြတ်အသတ်ရခဲ့သလို စစ် ရေးတည်ဆောက်ချင်တဲ့ လက်ရှိဝန်ကြီးချုပ်အတွက် လုပ်ဖို့ကိုင်ဖို့ ရှေ့ဆက်နိုင်မယ့် အလားအလာ အလွန်များ သွားခဲ့ပါတယ်။ ဗြိတိန်မှာလည်း ရုရှားအပေါ်တင်းမာတဲ့ သဘောထားရှိတဲ့ လက်ရှိကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးက ဝန်ကြီး ချုပ်နေရာကို ဝင်မရွေးဘဲ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးနေရာမှာ ဆက်တာဝန်ယူမယ်ဆိုတဲ့အတွက် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး လစ်ထရပ်ဇ်လို ယူကရိန်းပြဿနာကို အစောပိုင်းကတည်းက ဝင်ရောက်ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့သူ ဖြစ်လို့ ယူကရိန်းအရေး မှာ ဗြိတိန်ရဲ့ ပေါ်လစီက ပြောင်းလဲဖွယ်မရှိဘဲ ပိုပြီးတင်းမာအားကောင်းလာဖွယ်ရှိနေပါတယ်။

ဒါပေမယ့် အာရှ၊အာဖရိက နိုင်ငံတွေမှာ‌တော့ စစ်ကြောင့်ဖြစ်လာတဲ့ လောင်စာဆီနဲ့ စားနပ်ရိက္ခာအကျပ် အတည်းတွေကြောင့် အစိုးရအပြောင်းအလဲတွေ တောက်လျှောက်မြင်လာရဖို့ များနေပါတယ်။  ယခုဘဲ မာလီမှာ အာဏာသိမ်းစစ်တပ်က လတ်တလောရင်ဆိုင်နေရတဲ့ စီးပွားရေးအကျပ်အတည်းနဲ့ ဒေသတွင်း မဟာမိတ်အဖွဲ့ အစည်းတွေရဲ့ ဖိအားပေးမှုကနေ လွတ်မြောက်ဖို့အတွက် လာမယ့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလမှာ ဒီမိုကရေစီ ရွေးကောက်ပွဲ ပြန်လည်ကျင်းပပြီး အရပ်သားအစိုးရကို အာဏာပြန်လည်အပ်နှင်းမယ်လို့ ကြေညာလိုက်ရ ပါ တယ်။ ဒါဟာ စစ်ပွဲကြောင့်ဖြစ်လာတဲ့ သက်ရောက်မှုထဲက  ပထမဆုံး တစ်ခုပါ။

ရုရှားနဲ့ အနောက်အုပ်စုကတော့ ဒီစစ်ပွဲကနေ ဘယ်လိုပဲဖြစ်နေဖြစ်နေ ရှေ့ဆက်တိုးပြီး တစ်ဖက်ဖက် ပြိုလဲမှ ပွဲက ရပ်မယ့်သဘောရှိနေပါတယ်။ ရှေ့လျှောက် ကမ္ဘာ့ကြီးမှာ တင်းမာမှုတွေ ဒီထက်ပိုမြင်လာရဖွယ် ရှိနေပါတယ်ဆိုတာ တင်ပြရင်း ယခုရက်သတ္တပတ်နိုင်ငံတကာသတင်းသုံးသပ်ချက်ကိုဒီမှာဘဲ ရပ်လိုက်ချင် ပါတယ်။ 

မင်းထက်