【 နိုင်ငံတကာဆောင်းပါး 】 ယူကရိန်းမှာ နိုင်ငံခြားတပ်တွေရှိနေပြီလား ?

“ဘာကိုမှ ရှင်းမပြသင့်ဘူး” ဟု သေးငယ်သော တိုက်ကြီးအတွင်း ရုတ်ရုတ်သဲသဲဖြစ်သွားစေသည့် မှတ်ချက်များထဲမှာ ပြင်သစ်သမ္မတ အီမန်နျူရယ် မက်ခရွန်က ပြောခဲ့ပါတယ်။

မက်ခရွန်သည် ရုရှား၏ ကျူးကျော်မှုကို ခုခံနေတဲ့ ယူကရိန်းကို ဆက်လက်ထောက်ခံဖို့နဲ့ပတ်သက်ပြီး ပါရီမှာ တနင်္လာနေ့က ဥရောပခေါင်းဆောင် ၂၅ ဦးနဲ့ တွေ့ဆုံမှုအပြီး သတင်းထောက်တွေကို ရှင်းလင်းခဲ့ရာမှာ ပြောခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ကိယက်ဗ်ဟာ ခဲယမ်းမီးကျောက်နဲ့ လုပ်သားအင်အားပြတ်တောက်မှုကြောင့် မကြာသေးမီက စစ်မြေပြင်မှာ ဆုတ်ယုတ်မှုများနှင့် ကြုံတွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

ကရင်မလင်ကို ၎င်း၏ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များထက် ပိုမိုစာနာမှုရှိတဲ့ ဆလိုဗက်ဝန်ကြီးချုပ် ရောဘတ်ဖီကိုက ဥရောပနိုင်ငံများဟာ ၎င်းတို့၏တပ်များကို ယူကရိန်းသို့ စေလွှတ်ရန် ပြင်ဆင်နေတယ်လို့ အခြားဥရောပအရာရှိများ တက်ရောက်ကြသည့် အစည်းအဝေးတစ်ခုမှာ အစောဆုံးခန့်မှန်း ထုတ်ဖော်ပြောဆိုမှု ပြုခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်၊ ဂျာမနီ၊ ပိုလန်၊ စပိန်၊ ချက်သမ္မတနိုင်ငံနှင့် အခြားနေတိုးနိုင်ငံတွေက တာဝန်ရှိသူများကတော့ ဒီလိုတပ်ဖွဲ့များစေလွှတ်ရန် စဉ်းစားနေတယ်ဆိုတဲ့ မှန်းဆချက်ကို ပယ်ချခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ မက်ခရွန်ကတော့ မသေချာမရေရာတဲ့ မဟာဗျူဟာကို ရွေးချယ်ခဲ့ပြီး စစ်ပွဲမှာ ရုရှားကို အနိုင်ရခွင့်မပြုဖို့ အရေးကြီးတာကို ပြောခဲ့ပါတယ်။

“လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်လောက်က ဒီစားပွဲဝိုင်းက တော်တော်များများက “အိပ်ယာလိပ်နဲ့ ဟဲလ်မတ်ပေးဖို့ ကမ်းလှမ်းမယ်” လို့ ပြောခဲ့ကြတာလို့ ပါရီအစည်းအဝေးမှာ မက်ခရွန်က သတင်းထောက်တွေကို ပြောခဲ့ပါတယ်။

“ဒီနေ့ သူတို့ပြောနေတာက ကျွန်ုပ်တို့ ဒုံးကျည်တွေနဲ့ တင့်ကားတွေ ရဖို့အတွက် ပိုမြန်ဖို့ ပိုမာထန်ဖို့” လို့ ပြောနေကြတယ်။

“ကျနော်တို့ဟာ တစ်ခါတရံ အချိန်ဇယားထက် ခြောက်လကနေ  ၁၂ လအထိ နောက်ကျတတ်တာကို သိရှိနားလည်ဖို့ နိမ့်ကျနေတဲ့ အခြေအနေကို နားလည်ဖို့ လိုပါတယ်” ၊ “အဲဒါက ဒီနေ့ညဆွေးနွေးပွဲရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ပါ” ၊ “ဒါကြောင့် ပန်းတိုင်ကို ရောက်အောင် ကူညီပေးမယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ ဘာမဆိုဖြစ်နိုင်ပါတယ်။”

ယူကရိန်းကို နေတိုးတပ်များ စေလွှတ်တာဟာ ရုရှားနှင့် တိုက်ရိုက် လက်နက်ကိုင်ထိပ်တိုက်တွေ့မှုဟု မက်ခရွန်၏ မှတ်ချက်အပေါ် ကရင်မလင်အာဏာပိုင်များအတွက် အခြေအတင်ဖြစ်စရာ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီမီထရီပက်စကော့ဗ်က “ဒီကိစ္စမှာ ဖြစ်နိုင်ခြေအကြောင်းမပြောဘဲ၊ ရှောင်လွှဲလို့မရတဲ့အကြောင်းပြောဖို့ လိုမယ်” လို့ ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော စစ်ပွဲ၏အလားအလာကို ရည်ညွှန်းပြီး ပြောခဲ့ပါတယ်။

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင်ကတော့ အနောက်နိုင်ငံတွေဟာ ပဋိပက္ခကို ကြားခံတိုက်ပွဲအဖြစ် ကိယက်ဗ်ကို တွန်းအားပေးနေတယ်လို့ ဆက်လက်ရှုတ်ချနေဆဲပါ။

အနောက်နိုင်ငံအစိုးရများအတွက်ကတော့ ယူကရိန်းကာကွယ်ရေးအတွက် သူတို့ရဲ့ ခိုင်မာတဲ့ပံ့ပိုးမှုတွေ မည်သို့ပင်ရှိစေကာမူ စစ်ပွဲနှင့် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော အတိုင်းအတာကို ဆက်ထိန်းသိမ်းထားဖို့ နာကျင်ဖွယ်ခံစားမှုတွေရှိနေဆဲပါ။

အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်နှင့် ပြင်သစ်တို့အပါအဝင် နေတိုးနိုင်ငံတချို့က အတည်ပြုခဲ့တဲ့ မနှစ်တုန်းက ပေါက်ကြားခဲ့တဲ့ စာရွက်စာတမ်းတွေမှာတော့ ယူကရိန်းမှာ ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းနှင့် လေ့ကျင့်ရေးဆိုင်ရာ ပံ့ပိုးကူညီမှုများနှင့်ပတ်သက်တဲ့ မသတ်မှတ်ထားသော အခန်းကဏ္ဍများအတွက် အထူးတပ်ဖွဲ့များနှင့် စစ်ရေးအကြံပေးအနည်းစု တပ်စွဲထားတယ် ဆိုပါတယ်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ ရုရှားတပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏ လှုပ်ရှားမှုများကို ခြေရာခံဖို့နဲ့ ကရင်မလင်၏ တန်ဖိုးကြီးသော စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ပိုင်ဆိုင်မှုများကို ပစ်မှတ်ထားတဲ့ ကိယက်ဗ်၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို အထောက်အကူဖြစ်စေဖို့ အမေရိကန် CIA က ငွေကြေးနဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းထောက်ပံ့ပြီး ယူကရိန်းတစ်ဝန်းရှိ ကျယ်ပြန့်သော သူလျှိုအခြေစိုက်စခန်းများကို ဖွင့်လှစ်ထားခဲ့ပါတယ်။

သံသယရှိနေသည့် အမေရိကန်အကူအညီကြောင့် ဥရောပဟာ ယူကရိန်းကို လက်နက်တပ်ဆင်ဖို့ ရုန်းကန်နေရပါတယ်။

ဒီလိုခြေရာလက်ရာတွေရှိနေပေမယ့် ယူကရိန်းစစ်ပွဲ၏ နက်နဲသော အမှန်တရားကတော့ နှစ်ဖက်စလုံးမှာ နိုင်ငံခြားတိုက်ခိုက်ရေးသမားတွေ ရှိနေပြီဆိုတာပါပဲ။

လွန်ခဲ့သော နှစ်နှစ်ခန့်က ယူကရိန်းနိုင်ငံထဲ ရုရှားတပ်တွေ လုံးလုံးလျားလျား ကျူးကျော်ဝင်ရောက်လာပြီးနောက်မှာ အနောက်နိုင်ငံများနဲ့ ယခင်ဆိုဗီယက်ခေတ်နိုင်ငံများမှ စေတနာ့ဝန်ထမ်း ထောင်ပေါင်းများစွာတို့ဟာ ကိယက်ဗ်အောက်ကနေ ရုရှားကို တိုက်ပွဲဝင်ဖို့ စာရင်းသွင်းခဲ့ကြပါတယ်။ပေါ်ထွက်လာသော နိုင်ငံတကာတပ်ပေါင်းစုဟာ ရှေ့တန်းစစ်မျက်နှာနဲ့ စစ်ပွဲ၏ အကြိတ်အနယ်အရှိဆုံး တိုက်ပွဲအချို့မှာ တိုက်ပွဲဝင်ကာ တပ်စွဲထားပါတယ်။ဒါဟာ အယူဝါဒဆိုင်ရာ သေကြေပျက်စီးမှုများထဲ ဆိုးဝါးသောစစ်သည်များနှင့် ကြေးစားစစ်သားများကို ငှားရမ်းရန် စိတ်ကူးယဉ်ဆန်ဆန် စစ်ပွဲတစ်ခုပါပဲ။
အချို့သောသူများကတော့ စစ်ပွဲဇုန်ထဲကနေ ၎င်းတို့၏ စိတ်အားထက်သန်မှုကို ထုတ်လွှတ်သောကြောင့် ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ ကျော်ကြားမှုတွေ ရရှိခဲ့ကြပါတယ်။

ယူကရိန်းမှာ အမေရိကန်နိုင်ငံသား အနည်းဆုံး ၅၀ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး အများစုက အမေရိကန်စစ်မှုထမ်းဟောင်းအများစု ပါဝင်ပါတယ်။တရားဝင်ကိန်းဂဏန်းများအရ မထင်ရှားပေမယ့် လူမျိုးပေါင်း ၅၀ ကျော်မှ နိုင်ငံခြားသား ၂၀,၀၀၀ ခန့်ဟာ  ယူကရိန်းနိုင်ငံတကာတပ်စုထဲ ပါဝင်နေတယ်လို့ ယူကရိန်းတာဝန်ရှိသူတွေက ပြောခဲ့ပါတယ်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်အတွင်း တပ်ဖွဲ့ဝင်များ နည်းပါးလာမှုအပေါ် စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်လာတဲ့ ယူကရိန်းသမ္မတ ဇီလင်စကီးက ယူကရိန်းပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး၏ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာဌာနခွဲဖြစ်သည့် အမျိုးသားအစောင့်တပ်ထဲ တရားဝင်နေထိုင်တဲ့ နိုင်ငံခြားသားတွေကို ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုဖို့ အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ယူကရိန်းနိုင်ငံသားတွေကို အကာအကွယ်ပေးနေတဲ့ နိုင်ငံခြားသားတွေ နိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့်ရဖို့ ပိုမိုလွယ်ကူစေရန်အတွက်လည်း ပြီးခဲ့တဲ့လက ဥပဒေကိုလည်း အဆိုပြုခဲ့ပါတယ်။

ယူကရိန်းအတွက် တိုက်ပွဲဝင်နေသော အခြားသော စေတနာ့ဝန်ထမ်းတပ်ဖွဲ့များထဲမှာ မင့်နခ်ရှိ ပူတင် ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားတဲ့ အာဏာရှင်စနစ်ကို ဆန့်ကျင်သည့် ဘီလာရုစ်လူမျိုး တိုက်ခိုက်ရေးသမားများ၊ ကရင်မလင်ဆန့်ကျင်တဲ့ ရုရှားတွေနဲ့ ရုရှားမှ တာကစ်လူမျိုးစုများ၊ ကာဇက်စတန်နှင့် ကာဂျစ္စတန်တို့ကဲ့သို့ ဆိုဗီယက်ခေတ်လွန်နိုင်ငံများမှ နိုင်ငံသားများလည်း ပါဝင်ပါတယ်။

ရုရှားသည် ကြီးမားသော လူဦးရေအချိုးအစားအရ အားသာချက်ရှိနေပေမယ့် ပဋိပက္ခဖြစ်စဉ်မှာ ၎င်း၏ ကိုယ်ပိုင်အင်အားဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။၎င်း၏ စည်းရုံးလှုံ့ဆော်မှုလှိုင်းများဟာ နိုင်ငံရဲ့ ဝေးလံသော ဒေသများမှ ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားခြင်းမရှိသော စစ်မှုထမ်းများနဲ့ အကျဉ်းထောင်များမှ ခက်ထန်တဲ့ အကျဉ်းသားများကို စုစည်းထားတာဖြစ်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့သည့်လက ပူတင်ဟာ ယူကရိန်းရှိ အထူးစစ်ဆင်ရေးတွင် တိုက်ခိုက်ရန် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ သဘောတူစာချုပ်များ ချုပ်ဆိုထားသော နိုင်ငံခြားသားများအတွက် နိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့်ကို အမြန်ခြေရာခံဖို့ အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ရုရှားအာဏာပိုင်များဟာ မြို့အသီးသီးရှိ ဗဟိုအာရှ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများရဲ့ နေအိမ်များကို ရဲတပ်ဖွဲ့က ဝင်ရောက်စီးနင်းမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့တယ်လို့ စွပ်စွဲခံထားရပြီး ၎င်းတို့ကို တစ်ခါတရံ စစ်မှုထမ်းဖို့ ဖိအားပေးခံနေရတယ်လို့ အေပီသတင်းဌာနက ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

ရုရှားစီးပွားရေး ပြိုလဲခြင်းကနေ ဝေးနေသေးလို့ အမေရိကန်သည် ပိုမိုပြင်းထန်သော ပြစ်ဒဏ်ကို ရွေးချယ်ခဲ့ပါတယ်။

ရုရှားသည် ၎င်းရဲ့အဆင့်ကို မြှင့်တင်ဖို့ နယ်ပယ်များစွာကို တက်လှမ်းခဲ့ပါတယ်။ဆီးရီးယား၊ ကျူးဘား၊ နီပေါနှင့် အိန္ဒိယတို့မှ နိုင်ငံသားအားလုံးကို စစ်ပွဲအတွင်း ရုရှားဘက်ခြမ်းမှာ နေရာချထားခဲ့ပါတယ်။ဒီထဲက အချို့ဟာ လူမှောင်ခိုသမားများရဲ့ လိမ်လည်လှည့်ဖြားခြင်းကြောင့် ရောက်လာခဲ့တာပါ။အခြားသူတွေကတော့ ၎င်းတို့၏ မိသားစုများ ပြေလည်စေဖို့ စိတ်နဲ့ ပြင်းထန်သော စိတ်ပျက်အားငယ်မှုဖြင့် စစ်ပွဲထဲ ပါဝင်ပတ်သက်ခဲ့ကြတာပါ။

မကြာသေးမီက ဇာတ်လမ်းအများအပြားကိုကြည့်မယ်ဆိုရင် စစ်ပွဲ၏ ရှုပ်ထွေးသော ကြေကွဲဖွယ် ကမ္ဘာ့အမှားအယွင်းကောက်ကြောင်းကို တွေ့ရမှာပါ။ရိုက်တာသတင်းဌာနက ဆိုရှယ်မီဒီယာပေါ်မှာ လူသစ်စုဆောင်းသူများက လူသစ်စုဆောင်းနေတဲ့ ဟာဗားနား၏ စိတ်ဓာတ်ကျနေသော ပတ်ဝန်းကျင်မှ ကျူးဘားများရဲ့ ခရီးစဉ်များကို ခြေရာခံခဲ့မိပြီး ဒီလူတွေဟာ ရုရှားနဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ ယူကရိန်းကို ထွက်ခွာခဲ့ကြပါတယ်။

နီပေါအစိုးရကတော့ ရုရှားကို ၎င်းတို့အတွက် တိုက်ပွဲဝင်ပေးဖို့ စုဆောင်းထားတဲ့ ရာနဲ့ချီတဲ့ နီပေါနိုင်ငံသားတွေ ပြန်ပို့ပေးဖို့ တောင်းဆိုထားပါတယ်။ခတ္တမန္ဒူရှိ အရာရှိများ၏အဆိုအရ နီပေါနိုင်ငံသား ၂၀၀ ကျော်သည် ယူကရိန်းစစ်မြေပြင်သို့ ရောက်သွားခဲ့ပြီး ဒီထဲက အနည်းဆုံး ၁၄ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး အခြားအများအပြားကတော့  ယူကရိန်းထိန်းသိမ်းမှုအောက်မှာရှိနေတယ် ဆိုပါတယ်။

ယူကရိန်းမှာ ရုရှားအတွက် တိုက်ပွဲဝင်ရန် စေလွှတ်လိုက်သော နီပေါနိုင်ငံသား အစစ်အမှန် အရေအတွက်ဟာ ထောင်ဂဏန်းအထိ ပိုများတယ်လို့ အခြားသော လေ့လာသူများက ဆိုပါတယ်။

ထိပ်တန်း အိန္ဒိယသတင်းစာဖြစ်သည့် The Hindu ကတော့  ရုရှားစစ်တပ်ထဲရှိ  အိန္ဒိယလူမျိုး ၁၀၀ ထက် မနည်းကို “စစ်တပ်လုံခြုံရေး အကူအညီများ” အဖြစ် စုဆောင်းခဲ့ပုံကို မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ပါတယ်။

တချို့က သူတို့ချုပ်ဆိုထားတဲ့ စာချုပ်တွေက ပစ်ခတ်မှုစည်းထဲ ထည့်ထားမယ်လို့ မသိကြဘူး။လွန်ခဲ့တဲ့သီတင်းပတ်က ယူကရိန်း ဒုံးကျည်နဲ့တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဒိုနက်ခ်ဒေသရှိ ရုရှားတပ်များအတွက် ကတုတ်ကျင်းများ တူးနေသည့် အိန္ဒိယလူမျိုးတစ်စုထဲက အိန္ဒိယနိုင်ငံသား အနည်းဆုံး တစ်ဦးသေဆုံးခဲ့ပါတယ်။

ယူကရိန်းမှာ ကမ္ဘာ့တောင်ခြမ်းမှ တိုက်ခိုက်ရေးသမားတွေ တိုးလာနေတာကို မြင်ရပါတယ်။

လက်တင်အမေရိကရှိ အကြီးဆုံးစစ်တပ်များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်တဲ့ ကိုလံဘီယာက စစ်သားဟောင်းမြောက်မြားစွာဟာ  နိုင်ငံတကာတပ်များအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်လာပုံကို AP သတင်းဌာနက အသေးစိတ် ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

“သူတို့က တခြားနိုင်ငံရဲ့ အလံကို ကာကွယ်ချင်တဲ့ စေတနာ့ဝန်ထမ်းတွေ မဟုတ်ဘူး။သူတို့ဟာ စီးပွားရေးလိုအပ်ချက်ကြောင့် လှုံ့ဆော်မှုသက်သက်နဲ့ သွားရောက်ကြတာပါပဲ။”

NaYoe
Ref - Washingtonpost | Foreign troops in Ukraine? They’re already there