【 တစ်ပတ်အတွင်း နိုင်ငံတကာသတင်း သုံးသပ်ချက် 】 အပူလှိုင်းနဲ့ စစ်ပြင်ဖို့ရပ်တဲ့ ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲ

ယခုရက်သတ္တပတ်အတွင်းဖြစ်ခဲ့တဲ့ သတင်းတွေထဲမှာ ကမ္ဘာ့မီဒီယာတွေထဲ နေရာယူခဲ့တဲ့ သတင်းက G-20 သတင်းတွေပါဘဲ။အမေရိကန်သမ္မတ ထရမ့် သွားတဲ့ နေရာတိုင်း သတင်းဖြစ်နေတဲ့ အချိန်မှာ တရုတ်သမ္မတနဲ့ တွေ့မယ့် သတင်းက ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲ ပြင်းထန်လာချိန်မှာ မီဒီယာအများစုအကြိုက် သတင်းကြီးဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီသတင်းလိုဘဲ ပင်လယ်ကွေ့မှာ အီရန်ကိုတိုက်ဖို့ အမေရိကန်ဘက်က စစ်ပြင်နေတဲ့ သတင်း၊ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှာ အပူချိန်မြင့်တက်နေလို့ ကျောင်းတက်ချိန်တောင် လျှော့ချနေရတဲ့ သတင်း၊ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက တိုက်ခိုက်တဲ့ အကြမ်းဖက်မှု သတင်းတွေကလည်း ယခုတစ်ပတ် သတင်းတွေထဲ အများသတိထားမိတဲ့ ထိပ်တန်းသတင်းတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

အပူလှိုင်းနှင့် ကမ္ဘာတစ်ဝန်း

ယခုရက်သတ္တပတ်အတွင်းဖြစ်ခဲ့တဲ့ သတင်းတွေထဲမှာ သတိထားမိတာက ရာသီဥတု ကမောက်ကမဖြစ်စဉ်ကြောင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတချို့မှာ အပူလှိုင်းကျရောက်မှု ဆိုးရွားနေတဲ့ သတင်းတွေပါဘဲ။

အပူလှိုင်းကျရောက်မှုကြောင့် ဥရောပမှာ အပူချိန်တိုးလာပြီး ကျောင်းပိတ်ရတာတွေ ဖြစ်လာပါတယ်။ဂျာမနီ၊ ပိုလန်နှင့် ချက်သမ္မတ နိုင်ငံတွေမှာ ဇွန်လရဲ့ အမြင့်ဆုံးအပူချိန်ကို စံချိန်ကျိုးမယ် အနေအထားတွေ ရှိလာပါတယ်။ဥရောပနိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ပြင်သစ်မှာ အပူလှိုင်းတွေ ပြင်းထန်မှုကြောင့် မူလတန်းကျောင်းပေါင်း လေးထောင်ကျော်ကို ပိတ်ရဖို့ အစိုးရက ကြေညာခဲ့ပါတယ်။နိုင်ငံတောင်ပိုင်း မြို့တစ်မြို့ဖြစ်တဲ့ ဂလာဂူးလေ မွန်တဲပ့်မြို့မှာတော့ အမြင့်ဆုံးအပူချိန်အဖြစ် ၄၅.၉ ဒီဂရီဆဲလ်စီယပ်အထိ တက်ခဲ့ပြီး၊ ပြင်သစ်နိုင်ငံ သမိုင်းတလျှောက်မှာ အမြင့်ဆုံးအပူချိန်အဖြစ် မှတ်တမ်းဝင်ခဲ့ပါတယ်။

ပြင်သစ်နိုင်ငံသားတွေကတော့ ဒီလို အပူချိန်စံချိန်တင်တာကို လန့်နေပါတယ်။ပြင်သစ်မှာ ၂၀၀၃ ခုနှစ်က အပူဒဏ်ကြောင့် သာမန်အချိန်ထက် လူသေဆုံးမှု ၁၅၀၀၀ ရှိခဲ့လို့ ယခုအချိန်မှာ ဒုတိယမြောက် အမြင့်ဆုံးသတိပေးချက်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။အမြဲအေးတဲ့ ပြင်သစ်နှင့် ဆွစ်ဇာလန် ဒေသအချို့မှာ အပူချိန်စံချိန်သစ် တင်ခဲ့သလို အဲ့လ်ပ်စ်တောင်တန်း နေရာအချို့မှာတောင် အပူချိန် ၃၀ ဒီဂရီ ဆဲလ်ဆီးရပ်စ်အထိ ရောက်ရှိခဲ့ပါတယ်။

သာမန်ထက်ပိုတဲ့ နေ့အပူချိန်တွေကြောင့် ဥရောပမှာ ပူပြင်းခြောက်သွေ့မှုဖြစ်ခဲ့ပြီး အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။စပိန်မှာ ကတ်တလန်ပြည်နယ်က မွေးမြူရေးခြံတစ်ခုက တိရစ္ဆာန်အညစ်အကြေး မီးလောင်တာကနေ မြေ ၁၂,၃၃၅ ဧကအထိ မီးလောင်ခဲ့ပါတယ်။ဒါဟာ စပိန်သမိုင်းမှာ နှစ် ၂၀ အတွင်း အဆိုးဆုံး တောမီးပါဘဲ။

မိုးလေဝသပညာရှင်တွေကတော့ မြောက်ပိုင်းအာဖရိကမှ အလွန်ပူပြင်းသော လေတိုက်ခတ်မှုများကြောင့် ဥရောပတွင် အပူလှိုင်းဖြစ်ပေါ်တာလို့ ဆိုပါတယ်။ဒီလိုအပူလှိုင်းကျရောက်မှုက ဥရောပမှာတင် မဟုတ်ပါဘူး။နယူးဒေလီမှာလည်း  မုတ်သုံလေ အဝင်နောက်ကျလို့ အစိုးရက ကျောင်းဖွင့်ရက်ကို တစ်ပတ်နောက်ဆုတ်ရတာတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။အိန္ဒိယမှာ အပူချိန်က နယူးဒေလီမှာ အပူချိန် ၄၉ ဒီဂရီ ဆဲလ်စီးယက်ထိ ရှိခဲ့ပါတယ်။

အပူလှိုင်းကျရောက်မှုလို့ သဘာဝဘေး သတင်းတွေက ယခုတစ်ပတ်မှာ အများသတိထားစရာ ဖြစ်ခဲ့သလို အိန္ဒိယ အနောက်ပိုင်း ပူနေးမြို့မှာ မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းလို့ အဆောက်အအုံနံရံတစ်ခု အလုပ်သမား ယာယီတဲပေါ် ပြိုလဲပြီး လူ ၁၅ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှာ တံတားတစ်စင်း ကျိုးကျချိန် ဖြတ်သန်းတဲ့ ရထားတစ်စင်း တူးမြောင်းထဲ ထိုးကျလို့ လေးဦးသေဆုံးပြီး ၁၀ဝ ကျော် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတဲ့ သတင်း၊ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ ဆီဟာနော့ခ်ဗီလီကမ်းခြေမြို့က  လူ ၂၈ ဦး သေဆုံးပြီး ၂၆ ဦး ဒဏ်ရာရတဲ့ အဆောက်အအုံ ပြိုကျမှုကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံသားငါးဦး အပါအဝင် လူခုနစ်ဦးကို တရားစွဲဆိုခဲ့တဲ့ သတင်း၊ နှစ်နိုင်ငံကြား အငြင်းပွားနေတဲ့ အမှိုက်ကုန်သေတ္တာ ၆၉ လုံးကို ကနေဒါဘက်က ပြန်လက်ခံလိုက်တဲ့ သတင်း၊ ရုရှားနိုင်ငံ အရှေ့ပိုင်း နီဇန်နန်ဂါစကီလေဆိပ်မှာ ခရီးသည်တင် လေယာဉ်တစ်စီး အရေးပေါ်ဆင်းသက်ရာကနေ ပျက်ကျလို့ နှစ်ဦးသေဆုံးပြီး ဒါဇင်ပေါင်းများစွာ ဒဏ်ရာရတဲ့ သတင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံ ကွမ်ကျိုးကနေ လာတဲ့ အိန္ဒိယအမျိုးသားလေးဦးရဲ့ ခရီးဆောင်အိတ်တွေထဲကနေ လိပ်ကောင်ရေ ၅,ဝဝဝ ကျော်ကို မလေးရှားနိုင်ငံ ကွာလာလမ်ပူ ဖမ်းဆီးရမိခဲ့တဲ့ သတင်း၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံ အရှေ့ပိုင်းပြည်နယ်ဖြစ်တဲ့ အိုဒီရှားမှာ ခရီးသည်တင် ရထားတစ်စင်းနဲ့ အင်ဂျင်စမ်းသပ်တဲ့ ရထားတစ်စင်း ခေါင်းချင်းဆိုင်တိုက်မိလို့ ၃ ဦးသေဆုံးပြီး ၄ ဦးဒဏ်ရာရခဲ့တဲ့ သတင်း၊ အီးစီးကရက်ရောင်းချမှုကို ဆန်ဖရန်စစ္စကိုမြို့မှာ ပိတ်ပင်လိုက်တဲ့ သတင်းတွေကလည်း သတင်းဖတ်သူတွေ စိတ်အာရုံကို ဖမ်းစားနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ကမ္ဘာတစ်ဝန်း မငြိမ်းတဲ့ မီးတွေ

ယခုရက်သတ္တပတ်အတွင်းဖြစ်ခဲ့တဲ့ သတင်းတွေထဲမှာ သတိထားစရာဖြစ်ခဲ့တာက အာဖဂန်မှာ အမေရိကန်က ဆုတ်ခွာဖို့အတွက် တာလီဘန်တွေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲ သတင်းတွေပါဘဲ။တာလီဘန်တွေနဲ့ ဆွေးနွေးနေရာမှာ ခြောက်ကြိမ်ထိ ရှိခဲ့ပေမယ် ခုနှစ်ကြိမ်မြောက် ဆွေးနွေးပွဲ မစခင်မှာ တာလီဘန်တွေဘက်က သတ်ဖြတ်မှုတွေ ပြန်လုပ်လာတာပါဘဲ။

ပြီးခဲ့တဲ့ စနေနေ့အစောပိုင်းက မြောက်ပိုင်း ဘဂါဟမ်ပြည်နယ် နာဟီရင်ခရိုင်မှာရှိတဲ့ အစိုးရလိုလားတဲ့ ပြည်သူ့စစ်စခန်းကို ဝင်ရောက်စီးနင်း တိုက်ခိုက်ပြီး ပြည်သူ့စစ် ၂၆ ဦးကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။ဒီတိုက်ခိုက်မှုက ကာတာမှာ အမေရိကန် ညှိနိူင်းရေးသမားတွေနဲ့ တာလီဘန်တို့ တွေ့ဆုံမှုမရှိခင် ဖြစ်ခဲ့တာပါ။ဇွန် ၂၇ ရက်မှာ အာဖဂန်ကို အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မိုက်ပွန်ပီ လာရောက်ခဲ့ပေမယ့် ဒီမတိုင်ခင်မှာတော့ အမေရိကန် ဝန်ဆောင်မှုတပ်ဖွဲ့ဝင် နှစ်ဦးကို တာလီဘန်တွေက တိုက်ခိုက်သတ်ဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။ဇွန် ၂၉ ရက် ညမှာ တောင်ပိုင်း ကန်ဒါဟာပြည်နယ်က ရေးွကောက်ပွဲအရာရှိတွေကို တာလီဘန်သူပုန်တွေ ပစ်မှတ်ထား ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်လို့ ရွေးကောက်ပွဲအရာရှိ ၈ ဦးသေဆုံးခဲ့ပါတယ်။

တာလီဘန်တွေအနေနဲ့ အမေရိကန်နဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီမှု မရခင် သူတို့အနေအထားကို ပိုခိုင်မာအောင် လုပ်ပြနေတာလို့ ဆိုပေမယ့် အမေရိကန်အနေနဲ့ ဘယ်လောက်ထိ သည်းခံနိုင်မလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရဦးမှာပါ။အမေရိကန်အနေနဲ့ အစ္စလာမ်အစွန်းရောက်တွေကို တိုက်ခိုက်နေရာမှာ  ၅ နှစ်အတွင်း အရပ်သားတွေကို မှားယွင်းသတ်ဖြတ်မိတာလည်း ၁၃၀၀ ကျော် ရှိနေတာကို အမေရိကန် ဦးဆောင်သည့် ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့က ဇွန် ၂၇ ရက်မှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ဒါဟာ ဆီးရီးယားက အများစုပါဘဲ။

ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှာ IS ဆဲလ်တွေကို ဖော်ထုတ်ချေမှုန်းနေသလို သတိထားနေကြ၊ စုံစမ်းနေကြတာလဲ ရှိပါတယ်။ယီမင်နိုင်ငံမှ အိုင်အက်စ်အဖွဲ့ခွဲခေါင်းဆောင် အဘူအိုစမာအယ်လ်မူဟာဂျာ နှင့် ၎င်းတို့၏ ဘဏ္ဍာရေးအကြီးအကဲ အပါအဝင် အဖွဲ့ဝင်အများအပြားကို ဆော်ဒီနှင့် ယီမင် တပ်ဖွဲ့တွေက နေအိမ်တစ်လုံး စီးနင်းမှုအတွင်း ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ပါတယ်။
နီကာရာဂွာမှာတော့ ကော်စတာရီကာမှ တရားမဝင် ဝင်ရောက်လာတဲ့ အိုင်အက်စ် စစ်သွေးကြွလို့ သံသယရှိတဲ့ အီဂျစ်နိုင်ငံသားနှစ်ဦးနဲ့ အီရတ်နိုင်ငံသားနှစ်ဦးကို ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ပါတယ်။အစွန်းရောက်မှုကို ဘာသာရေးမှ မဟုတ်ပါဘူး။တခြားသော အယူဝါဒအစွန်းရောက်မှုကိုလည်း လက်မခံပါဘူး။

အမေရိကန်နိုင်ငံ ဗာဂျီနီးယားပြည်နယ်မှာ ၂၀၁၇ ခုနှစ်က ဖြစ်ခဲ့တဲ့ နာဇီလက်သစ်ဝါဒတွေကို ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြတဲ့ လူအုပ်ထဲ ကားနဲ့ထိုးဝင်ခဲ့တဲ့ လူတစ်ဦးကို ပြည်နယ်တရားရုံးက ထောင်ဒဏ် တစ်သက်တစ်ကျွန်း ဇွန် ၂၉ ရက်က ချမှတ်ခဲ့ပါတယ်။ဒီလို လူအုပ်ထဲ ကားဝင်ထိုးထည့်တိုက်ခဲ့လို လူတစ်ဦး သေဆုံးပြီး ဒါဇင်ပေါင်းများစွာ ဒဏ်ရာရခဲ့တာပါ။

လက်ရှိမှာတော့ အယူဘာသာစွဲတွေ ပြင်းထန်လွန်းတဲ့အတွက် ကမ္ဘာတစ်ဝန်း မငြိမ်းချမ်းမှု အဖြစ်တွေ ရှိနေဆဲပါ။ပြီးခဲ့တဲ့ ဇွန် ၂၈ ရက်က တူနီးရှားနိုင်ငံ မြို့တော် တူးနစ်မှာ အသေခံဗုံးခွဲမှု နှစ်ကြိမ်ဖြစ်ခဲ့တာမှာ ရဲအရာရှိတစ်ဦး သေဆုံးပြီး ရှစ်ဦးဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။အီသီယိုပီးယားနိုင်ငံမှာတော့ အာဏာသိမ်းဖို့ ကြိုးစားမှုအဖြစ် အီသီယိုးပီးယား စစ်ဦးစီးချုပ်ကို ကိုယ်ရံတော်က သတ်ဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။လစ်ဗျားမှာလည်း ကုလအသိအမှတ်ပြု အစိုးရကို လိုလားတဲ့ တပ်တွေနဲ့ ခါလီဟပ်ဖ်တာကို ထောက်ခံတဲ့ တပ်တွေ ပြန်လည်တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်နေပါတယ်။

ဒီလိုသတင်းတွေအပြင် အီတလီအာဏာပိုင်တွေက ကမ်းကပ်ခွင့် တားမြစ်ထားတဲ့ ရွှေ့ပြောင်းအခြေချတွေပါတဲ့ သင်္ဘော သတင်း၊ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှာ ကမ္ဘာ့ကိုကင်းထုတ်လုပ်မှု စံချိန်သစ်တင်ခဲ့တဲ့ သတင်း၊ အသက် (၂၃) နှစ်အရွယ် အလှဘုရင်မဟောင်းကို သမ္မတဟောင်း ယာဟ ယာဂျမ်မီ က အဓမ္မပြုကျင့်ခဲ့တဲ့ သတင်း၊ အဓမ္မဖမ်းဆီးခံရသော ကိုလံဘီယာနိုင်ငံသား ၅၉ ဦးကို ဗင်နီဇွဲလား အစိုးရက ပြန်လည်လွှဲပြောင်း ပေးအပ်ခဲ့တဲ့ သတင်း၊ လစ်ဗျား ရေတပ်က နိုင်ငံထဲ တရားမဝင် ဝင်ရောက်လာတဲ့ ရွှေ့ပြောင်းအခြေချသူ ၃၉၁ ဦးကို လစ်ဗျားကမ်းခြေမှာ ကယ်တင်ထားတဲ့ သတင်းတွေလည်း ယခုတစ်ပတ်မှာ စိတ်ဝင်စားခဲ့ပါတယ်။

ရှုပ်ထွေးတဲ့ အမေရိကန်နဲ့ အီရန်ပြဿနာ  

အမေရိကန်နဲ့ ကျောင်းတော်က ရန်စလို့ ပြောလို့ရတဲ့ အီရန်ကို သမ္မတ ထရမ့် လက်ထက်မှာ ပြန်လည်ကိုင်တွယ်လာတာကို တွေ့ရပါတယ်။ထရမ့် တက်ကာစကတည်းက အီရန်နဲ့ လက်မှတ်ရေး ထိုးထားတဲ့  နျူကလီးယား သဘောတူညီချက်ကနေ နုတ်ထွက်ခဲ့ပါတယ်။မကြာခင်က အီရန်အပေါ် ပိတ်ဆို့မှုတွေ လုပ်ခဲ့သလို အီရန်ရှိရာ ပင်လယ်ကွေ့ဒေသရှိ အမေရိကန် စစ်အခြေစိုက်စခန်းတွေ၊ ရေတပ်အုပ်စုတွေကို မလာသေးတဲ့ အီရန်နဲ့ စစ်ပွဲအတွက် ရည်ရွယ်ပြီး ပြင်ဆင်မှုတွေ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်ဘက်က မကြာသေးခင်က ဟော်မုဇ်ရေလက်ကြားမှာ နော်ဝေနဲ့ ဂျပန်ရေနံတင် သင်္ဘောတွေ တိုက်ခိုက်ခံရမှုပြီးနောက် အမေရိကန် ဒရုန်းလေယာဉ်တစ်စင်းကို အီရန်ဘက်က သူ့လေပိုင်နက်ထဲ ဝင်လာလို့ဆိုပြီး ပစ်ချခဲ့ပါတယ်။ဒီနောက်မှတော့ အီရန်နဲ့ အမေရိကန်ကြား စစ်ရေးတင်းမာမှု အမြင့်ဆုံးရောက်ခဲ့ပြီး အီရန်ကို တိုက်ခိုက်ဖို့ စစ်ရေးပြင်ခဲ့ပေမယ့် အခြေအနေကြောင့် အနီးကပ်မှ ပြန်လည်ပြင်ဆင်ပြီး မတိုက်ခဲ့ပါဘူး။ဒီလိုပြင်ဆင်မှု သတင်းတွေအတွက် အီရန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ဇွန် ၂၇ ရက်က  အီရန်နဲ့ အမေရိကန် စစ်ဖြစ်ရင် အချိန်ကြာကြာတိုက်နေမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ခြိမ်းခြောက်ခဲ့ပါတယ်။ထရမ့် က အရင်ကတော့ အီရန်နဲ့ စစ်ဖြစ်ခဲ့ရင် လေကြောင်းကနေသာ ထိုးစစ်ဆင်နွှဲမှာလို့ အရိပ်အမြွက်ပြောခဲ့တာ ရှိပါတယ်။ဒီလိုပြောထားတဲ့အတွက် အီရန်ဘက်ကလည်း လေကြောင်းကနေ အမေရိကန်ကို တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်မှုတွေ လုပ်ဖို့သာရှိတယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်နဲ့ အီရန်ကြား တင်းမာမှုဟာ အီရန်ရဲ့ ရေနံတင်ပို့မှုကို အမေရိကန်က ကန့်သတ်ပိတ်ဆို့ဖို့ ကြိုးစားနေတာကနေ အီရန်ဘက်က ကျောထောက်နောက်ခံ ဟူသီသူပုန်တွေ တိုက်ခိုက်တာကနေ စတင် တင်းမာလာခဲ့တာပါ။အီရန်ရဲ့ နိုင်ငံခြားဝင်ငွေကို ပိတ်ဆို့တဲ့ အမေရိကန် လုပ်ရပ်ကို တခြားနိုင်ငံတွေအဖို့ လိုက်နာဖို့ ခက်ခဲပါတယ်။အထူးသဖြင့် အီရန်ရဲ့ အဓိကရေနံဖောက်သည်တွေဖြစ်တဲ့ တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယား စတဲ့ နိုင်ငံတွေအတွက် ဒီလိုပိတ်ဆို့မှုက စွမ်းအင်လောင်စာ မှီခိုနေရမှုကို အတော်လေးထိခိုက်စေခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်ဘက်က ဒါ့အပြင် ပိတ်ဆို့မှုအသစ်တွေလုပ်ဖို့ ပြင်ဆင်နေပေမယ့် အီရန်ဘက်ကတော့ နောက်ထပ်လာမယ့် ပိတ်ဆို့မှုတွေက အီရန်ကို ဘာမှသက်ရောက်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့  နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ဇွန် ၂၄ မှာ လုပ်တဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ အီရန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရသူက ပြောခဲ့ပါတယ်။အမေရိကန်ကတော့ အီရန်ကို ရေနံတင်မကပါဘူး။အီရန် ဘာသာရေးဦးသျှောင် ခါမေနီ ကိုပါ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုထဲ ထည့်ခဲ့ပါတယ်။တရုတ်ဘက်ကတော့ အီရန်နဲ့ အမေရိကန်ကို နှစ်ဘက်လုံး ထိန်းသိမ်းကြဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့သလို ရှေ့တစ်ပတ်ကလည်း ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ်က အီရန်ကို သွားခဲ့တာရှိပါတယ်။

ဇွန် ၂၆ ရက်မှာ သမ္မတ ထရမ့် က အီရန်ခေါင်းဆောင်တွေကို ၂၀၁၅ နျူကလီးယား ပဋိညာဉ်ကို အစားထိုးမယ့် သဘောတူညီချက်တစ်ရပ် ရရှိအောင် အမေရိကန်နဲ့ အတူမလုပ်ခဲ့ရင် အီရန်ခေါင်းဆောင်တွေဟာ တကိုယ်ကောင်းဆန်ပြီး မိုက်မဲသူတွေ ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။အီရန်ကတော့ ဇူလိုင် ၇ ရက်က စတင်ပြီး နျူကလီးယား သဘောတူညီချက်က ကတိကဝတ် တော်တော်များများကို စွန့်ပယ်သွားမယ်လို့ အီးယူနဲ့ အမေရိကန်ကို ခြိမ်းခြောက်ခဲ့ပါတယ်။ဇွန် ၂၉ ရက်မှာ အီရန်ဘက်က ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုကနေ သက်သာခွင့်မရခဲ့ရင် အီရန်အနေဖြင့် ယူရေနီယမ်များကို မကြာမီ ပိုမိုသိုလှောင်သွားမယ်လို့ ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်ကတော့ ပင်လယ်ကွေ့ဒေသကို အဆင့်မြင့်ဆုံး F-22 Raptor ဂျက်တိုက်လေယာဉ်တွေ စေလွှတ်ခဲ့သလို ဒါဇင်နီးပါးရှိတဲ့  ကိုယ်ပျောက် F-22 Stealth တိုက်လေယာဉ်တွေကိုလည်း အာရေဘီယံ ပင်လယ်ကွေ့မှာ ချထားခဲ့ပါတယ်။ကာတာနိုင်ငံက အယ်လ်အူဒီးလေတပ် အခြေစိုက်စခန်းမှာလည်း  မဟာဗျူဟာမြောက် B-52 ဗုံးကြဲလေယာဉ် ၄ စင်းကို တပ်ဖြန့်ချထားပါတယ်။အမေရိကန်နဲ့ အီရန်ကြား မီးပွားတစ်စသာ ကျလာခဲ့ရင် ဘာတွေဖြစ်လာဦးမလဲဆိုတာ ကမ္ဘာက ရင်တထိတ်ထိတ် ကြည့်နေရတာပါ။

ဒီလိုသတင်းတွေနဲ့အပြိုင် သမ္မတ ထရမ့် ကို ရွေးကောက်ပွဲမှာ ရုရှား ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုအတွက် CIA အကြီးအကဲဟောင်းက ဝေဖန်ခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ဆော်ဒီလေဆိပ် Abha နဲ့ Jizan ကို  ပစ်မှတ်ထားတဲ့ Qasef-2K ဒရုန်းနှစ်စင်းကို ဆော်ဒီဘက်က ပစ်ချခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ယူကရိန်းနိုင်ငံက အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပမည့် ၁၉ နိုင်ငံ ရေတပ်စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုမှာ အမေရိကန်ရေတပ် ပါဝင်မယ့် သတင်းတွေကလည်း သတင်းဖတ်သူတွေကို အာရုံဖမ်းစားနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲ ခဏနားချိန် (သို့) စစ်ပြင်ချိန်

ယခုရက်သတ္တပတ်ထဲမှာ ဂျပန်နိုင်ငံ အိုဆာကာမှာ G-20 ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ဒီအစည်းအဝေးက အားလုံးအာရုံစိုက်နေတဲ့ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးပါ။အထူးသဖြင့် တရုတ်နဲ့ အမေရိကန်ကြား ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲဖြစ်နေတဲ့ အချိန်မှာ နှစ်ဘက်ခေါင်းဆောင်တွေ ဒီအစည်းအဝေးကို အကြောင်းပြုပြီး တွေ့ကြတဲ့ သတင်းမို့လို့ပါ။

အစည်းအဝေး မစခင်ကတည်းက ဒီအစည်းအဝေးဟာ  အကျပ်အတည်းကြုံနေတဲ့ ရာသီဥတုထိန်းသိမ်းကာကွယ်ရေးနဲ့ လွတ်လပ်တဲ့ ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုတွေကို ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းရဖို့ ရှိတယ်လို့ ခန့်မှန်းခဲ့ကြတာရှိပါတယ်။အစည်းအဝေး စတင်တဲ့ ဇွန်၂၈ ရက်မှာ ဒီဂျစ်တယ်စီးပွားရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအကြီးဆုံး အမေရိကန်နဲ့ တရုတ် နှစ်နိုင်ငံကြားက လုံခြုံရေးနယ်ပယ်နဲ့ အသိဉာဏ်ပစ္စည်း မူပိုင်ခွင့် နယ်ပယ်တွေမှာ သဘောထားကွဲလွဲနေတာတွေကို အဓိကပြောဆို ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။ဇွန် ၂၉ ရက်မှာ ထရမ့် နဲ့ ရှီ တို့ သီးသန့်တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့ကြပြီးတဲ့နောက် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲကို ယာယီရပ်ထားဖို့ သဘောတူခဲ့ကြပါတယ်။

ထရမ့် ကတော့ ရှီ နဲ့ တွေ့ဆုံတဲ့ ဆွေးနွေးပွဲက အလွန်ကောင်းမွန်တယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ထရမ့် က “မျှတတဲ့ ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီချက် သဘောတူညီမှု ရရှိအောင် တံခါးဖွင့်ထားပါတယ်” လို့ ပြောခဲ့ပါ တယ်။ဆွေးနွေးပွဲမှာ တစ်ဘက်နဲ့ တစ်ဘက်အကြား ကုန်ပစ္စည်းတွေအပေါ် နောက်ထပ် စည်းကြပ်အခွန်အကောက်သစ်တွေ ထပ်မံချမှတ်မသွားဖို့၊ တရုတ်နည်းပညာကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Huawei အပေါ် အမေရိကန် ကုမ္ပဏီတွေ ထုတ်ကုန်တွေ ပြန်လည်ရောင်းချဖို့ သဘောတူခဲ့တယ် ဆိုပါတယ်။

ယခုဆွေးနွေးပွဲမှာ တရုတ်နိုင်ငံမှ နောက်ထပ်တင်သွင်းမည့် ဒေါ်လာ ဘီလျံ ၃၀၀ တန်ဖိုးရှိ သွင်းကုန်များအပေါ် အမေရိကန်ဘက်က အခွန်ကောက်ယူမှာ မဟုတ်တော့ဘူးလို့ ဆိုတဲ့အတွက် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲ ခဏတော့ ရပ်တန့်သွားသလို တန့်နေတဲ့ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးမှာပါ ပြန်တက်လာဖို့ ရှိနေပါတယ်။ဒါပေမယ့် ရေရှည်မှာတော့ ဒီကုန်သွယ်ရေးပြဿနာက ဒီလိုဘဲ အတိုးအဆုတ်ရှိနေမှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် တရုတ်နိုင်ငံထဲက စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ တရုတ်ပြည် ပြင်ပကို ထွက်လာဖို့လည်း များနေပါတယ်။ဒီအတွက် တရုတ်ဘက်က ဘယ်လိုလုပ်မလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်သလို တရုတ်နဲ့ နီးစပ်တဲ့ နိုင်ငံတွေအတွက်လည်း စောင့်ကြည့်နေရတဲ့ အခွင့်အရေးပါဘဲ။

ထရမ့် က G-20 အပြန်မှ တောင်ကိုရီးယားကိုဝင်ပြီး နယ်စပ်မျဉ်းကနေ မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင် ကင်ဂျုံအန် ကို ဝင်တွေ့ခဲ့ပါတယ်။ထရန့် က တွစ်တာမှတစ်ဆင့် စစ်ရေးကင်းမဲ့ဇုန်၌ ကင်ဂျုံအန် နှင့် လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်လိုကြောင်း ကမ်းလှမ်းပြီးနောက် ယခုလိုတွေ့ဆုံမှု ဖြစ်လာတာပါ။ဘာရလဒ်တစ်ခုမှ မထွက်ခဲပေမယ့် ထရမ့် ကတော့ မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံအတွင်းသို့ ပထမဆုံးခြေချတဲ့ တာဝန်ထမ်းဆောင်ဆဲ အမေရိကန် သမ္မတအဖြစ် သမိုင်းဝင်ခဲ့ပါတယ်။ဒီတွေ့ဆုံမှုမှာ အမေရိကန်နဲ့ မြောက်ကိုရီးယားကြား နျူဆွေးနွေးမှုတွေ  ပြန်လည်စတင်ဖို့ သဘောတူခဲ့တယ် ဆိုပါတယ်။ဒီတွေ့ဆုံမှုမှာ အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် က မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန် ကို အမေရိကန်ကို လာရောက်ဖို့ ဖိတ်ခေါ်ခဲ့ပါတယ်။

အိမ်ခြံမြေလုပ်ငန်းရှင်ကနေ သမ္မတဖြစ်လာတဲ့ ထရမ့် ရဲ့ နည်းဗျူဟာတွေက ခန့်မှန်းရခက်သလို သူ့လက်ထက်မှာ အမေရိကန်ရဲ့ ကမ္ဘာ့ပုလိပ်ကြီးဆိုတဲ့ မူလအမှတ်လက္ခဏာကို ပြန်ဖော်လာတာကို တွေ့ရပါ တယ်။ထရမ့် က စီးပွားရေးသမားပီပီ နောင်လာမယ် ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ရည်ရွယ်ပြီး သူ့နိုင်ငံထဲက စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေအတွက်လည်း ကုန်သွယ်ရေးအသာရဖို့ လုပ်နေတာကို တွေ့ပါတယ်။တရုတ်အပြင် အိန္ဒိယအပေါ်မှာလည်း ကုန်သွယ်ရေး အထူးခံစားခွင့်ကို ဖယ်ရှားခဲ့လို့ အိန္ဒိယဘက်က ကန်ကုန်ပစ္စည်း ၂၈ မျိုးအပေါ် အခွန်များ ပြန်လည်ချမှတ်ခဲ့လို့ ကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက နယူးဒေလီအထိလာပြီး အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ်နဲ့ တွေ့ခဲ့ပါတယ်။အမေရိကန် ဖိအားပေးလို့ အီရန်ကနေ ရေနံဝယ်တာ ရပ်ခဲ့ရသလို ရုရှားကနေ S-400  ဒုံးခွင်းစနစ် မဝယ်ဖို့လည်း အမေရိကန်က ဆက်ဖိအားပေးနေတာပါ။

ဂျီ ၂၀ ထိပ်သီးညီလာခံ မတိုင်မီကလည်း ထရမ့် က ဂျပန်နိုင်ငံနှင့် ကုန်သွယ်ရာမှာ လိုငွေပြနေလို့ လျှော့ချရန် နည်းလမ်းရှာဖွေနေတယ်လို့ ပြောခဲ့တာရှိပါတယ်။ရုရှားထက် အာရှကို ပိုအာရုံစိုက်နေတဲ့ ထရမ့်လက်ထက် အာရှမှာ ဘာတွေဆက်ဖြစ်လာဦးမလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရဦးမယ်ဆိုတာ တင်ပြရင်း ယခုတစ်ပတ် သတင်းသုံးသပ်ချက်ကို ဒီမှာဘဲ ရပ်တန့်လိုက်ချင်ပါတယ်။

မင်းထက်
ဇူလိုင် - ၁

( Zawgyi )

ယခုရက္သတၱပတ္အတြင္းျဖစ္ခဲ့တဲ့ သတင္းေတြထဲမွာ ကမာၻ႔မီဒီယာေတြထဲ ေနရာယူခဲ့တဲ့ သတင္းက G-20 သတင္းေတြပါဘဲ။အေမရိကန္သမၼတ ထရမ့္ သြားတဲ့ ေနရာတိုင္း သတင္းျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ တ႐ုတ္သမၼတနဲ႔ ေတြ႕မယ့္ သတင္းက ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲ ျပင္းထန္လာခ်ိန္မွာ မီဒီယာအမ်ားစုအႀကိဳက္ သတင္းႀကီးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီသတင္းလိုဘဲ ပင္လယ္ေကြ႕မွာ အီရန္ကိုတိုက္ဖို႔ အေမရိကန္ဘက္က စစ္ျပင္ေနတဲ့ သတင္း၊ ကမာၻတစ္ဝန္းမွာ အပူခ်ိန္ျမင့္တက္ေနလို႔ ေက်ာင္းတက္ခ်ိန္ေတာင္ ေလွ်ာ့ခ်ေနရတဲ့ သတင္း၊ ကမာၻတစ္ဝန္းက တိုက္ခိုက္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈ သတင္းေတြကလည္း ယခုတစ္ပတ္ သတင္းေတြထဲ အမ်ားသတိထားမိတဲ့ ထိပ္တန္းသတင္းေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

အပူလႈိင္းႏွင့္ ကမာၻတစ္ဝန္း

ယခုရက္သတၱပတ္အတြင္းျဖစ္ခဲ့တဲ့ သတင္းေတြထဲမွာ သတိထားမိတာက ရာသီဥတု ကေမာက္ကမျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံတခ်ိဳ႕မွာ အပူလႈိင္းက်ေရာက္မႈ ဆိုး႐ြားေနတဲ့ သတင္းေတြပါဘဲ။

အပူလႈိင္းက်ေရာက္မႈေၾကာင့္ ဥေရာပမွာ အပူခ်ိန္တိုးလာၿပီး ေက်ာင္းပိတ္ရတာေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ဂ်ာမနီ၊ ပိုလန္ႏွင့္ ခ်က္သမၼတ ႏိုင္ငံေတြမွာ ဇြန္လရဲ႕ အျမင့္ဆုံးအပူခ်ိန္ကို စံခ်ိန္က်ိဳးမယ္ အေနအထားေတြ ရွိလာပါတယ္။ဥေရာပႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ျပင္သစ္မွာ အပူလႈိင္းေတြ ျပင္းထန္မႈေၾကာင့္ မူလတန္းေက်ာင္းေပါင္း ေလးေထာင္ေက်ာ္ကို ပိတ္ရဖို႔ အစိုးရက ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္တဲ့ ဂလာဂူးေလ မြန္တဲပ့္ၿမိဳ႕မွာေတာ့ အျမင့္ဆုံးအပူခ်ိန္အျဖစ္ ၄၅.၉ ဒီဂရီဆဲလ္စီယပ္အထိ တက္ခဲ့ၿပီး၊ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ သမိုင္းတေလွ်ာက္မွာ အျမင့္ဆုံးအပူခ်ိန္အျဖစ္ မွတ္တမ္းဝင္ခဲ့ပါတယ္။

ျပင္သစ္ႏိုင္ငံသားေတြကေတာ့ ဒီလို အပူခ်ိန္စံခ်ိန္တင္တာကို လန႔္ေနပါတယ္။ျပင္သစ္မွာ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္က အပူဒဏ္ေၾကာင့္ သာမန္အခ်ိန္ထက္ လူေသဆုံးမႈ ၁၅၀၀၀ ရွိခဲ့လို႔ ယခုအခ်ိန္မွာ ဒုတိယေျမာက္ အျမင့္ဆုံးသတိေပးခ်က္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။အၿမဲေအးတဲ့ ျပင္သစ္ႏွင့္ ဆြစ္ဇာလန္ ေဒသအခ်ိဳ႕မွာ အပူခ်ိန္စံခ်ိန္သစ္ တင္ခဲ့သလို အဲ့လ္ပ္စ္ေတာင္တန္း ေနရာအခ်ိဳ႕မွာေတာင္ အပူခ်ိန္ ၃၀ ဒီဂရီ ဆဲလ္ဆီးရပ္စ္အထိ ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။

သာမန္ထက္ပိုတဲ့ ေန႔အပူခ်ိန္ေတြေၾကာင့္ ဥေရာပမွာ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕မႈျဖစ္ခဲ့ၿပီး အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။စပိန္မွာ ကတ္တလန္ျပည္နယ္က ေမြးျမဴေရးၿခံတစ္ခုက တိရစာၦန္အညစ္အေၾကး မီးေလာင္တာကေန ေျမ ၁၂,၃၃၅ ဧကအထိ မီးေလာင္ခဲ့ပါတယ္။ဒါဟာ စပိန္သမိုင္းမွာ ႏွစ္ ၂၀ အတြင္း အဆိုးဆုံး ေတာမီးပါဘဲ။

မိုးေလဝသပညာရွင္ေတြကေတာ့ ေျမာက္ပိုင္းအာဖရိကမွ အလြန္ပူျပင္းေသာ ေလတိုက္ခတ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ဥေရာပတြင္ အပူလႈိင္းျဖစ္ေပၚတာလို႔ ဆိုပါတယ္။ဒီလိုအပူလႈိင္းက်ေရာက္မႈက ဥေရာပမွာတင္ မဟုတ္ပါဘူး။နယူးေဒလီမွာလည္း  မုတ္သုံေလ အဝင္ေနာက္က်လို႔ အစိုးရက ေက်ာင္းဖြင့္ရက္ကို တစ္ပတ္ေနာက္ဆုတ္ရတာေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။အိႏၵိယမွာ အပူခ်ိန္က နယူးေဒလီမွာ အပူခ်ိန္ ၄၉ ဒီဂရီ ဆဲလ္စီးယက္ထိ ရွိခဲ့ပါတယ္။

အပူလႈိင္းက်ေရာက္မႈလို႔ သဘာဝေဘး သတင္းေတြက ယခုတစ္ပတ္မွာ အမ်ားသတိထားစရာ ျဖစ္ခဲ့သလို အိႏၵိယ အေနာက္ပိုင္း ပူေနးၿမိဳ႕မွာ မိုးသည္းထန္စြာ ႐ြာသြန္းလို႔ အေဆာက္အအုံနံရံတစ္ခု အလုပ္သမား ယာယီတဲေပၚ ၿပိဳလဲၿပီး လူ ၁၅ ဦးထက္မနည္း ေသဆုံးခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမွာ တံတားတစ္စင္း က်ိဳးက်ခ်ိန္ ျဖတ္သန္းတဲ့ ရထားတစ္စင္း တူးေျမာင္းထဲ ထိုးက်လို႔ ေလးဦးေသဆုံးၿပီး ၁၀ဝ ေက်ာ္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရတဲ့ သတင္း၊ ကေမာၻဒီးယားႏိုင္ငံ ဆီဟာေနာ့ခ္ဗီလီကမ္းေျခၿမိဳ႕က  လူ ၂၈ ဦး ေသဆုံးၿပီး ၂၆ ဦး ဒဏ္ရာရတဲ့ အေဆာက္အအုံ ၿပိဳက်မႈေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသားငါးဦး အပါအဝင္ လူခုနစ္ဦးကို တရားစြဲဆိုခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား အျငင္းပြားေနတဲ့ အမႈိက္ကုန္ေသတၱာ ၆၉ လုံးကို ကေနဒါဘက္က ျပန္လက္ခံလိုက္တဲ့ သတင္း၊ ႐ုရွားႏိုင္ငံ အေရွ႕ပိုင္း နီဇန္နန္ဂါစကီေလဆိပ္မွာ ခရီးသည္တင္ ေလယာဥ္တစ္စီး အေရးေပၚဆင္းသက္ရာကေန ပ်က္က်လို႔ ႏွစ္ဦးေသဆုံးၿပီး ဒါဇင္ေပါင္းမ်ားစြာ ဒဏ္ရာရတဲ့ သတင္း၊ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ကြမ္က်ိဳးကေန လာတဲ့ အိႏၵိယအမ်ိဳးသားေလးဦးရဲ႕ ခရီးေဆာင္အိတ္ေတြထဲကေန လိပ္ေကာင္ေရ ၅,ဝဝဝ ေက်ာ္ကို မေလးရွားႏိုင္ငံ ကြာလာလမ္ပူ ဖမ္းဆီးရမိခဲ့တဲ့ သတင္း၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံ အေရွ႕ပိုင္းျပည္နယ္ျဖစ္တဲ့ အိုဒီရွားမွာ ခရီးသည္တင္ ရထားတစ္စင္းနဲ႔ အင္ဂ်င္စမ္းသပ္တဲ့ ရထားတစ္စင္း ေခါင္းခ်င္းဆိုင္တိုက္မိလို႔ ၃ ဦးေသဆုံးၿပီး ၄ ဦးဒဏ္ရာရခဲ့တဲ့ သတင္း၊ အီးစီးကရက္ေရာင္းခ်မႈကို ဆန္ဖရန္စစၥကိုၿမိဳ႕မွာ ပိတ္ပင္လိုက္တဲ့ သတင္းေတြကလည္း သတင္းဖတ္သူေတြ စိတ္အာ႐ုံကို ဖမ္းစားႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

ကမာၻတစ္ဝန္း မၿငိမ္းတဲ့ မီးေတြ

ယခုရက္သတၱပတ္အတြင္းျဖစ္ခဲ့တဲ့ သတင္းေတြထဲမွာ သတိထားစရာျဖစ္ခဲ့တာက အာဖဂန္မွာ အေမရိကန္က ဆုတ္ခြာဖို႔အတြက္ တာလီဘန္ေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲ သတင္းေတြပါဘဲ။တာလီဘန္ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးေနရာမွာ ေျခာက္ႀကိမ္ထိ ရွိခဲ့ေပမယ္ ခုႏွစ္ႀကိမ္ေျမာက္ ေဆြးေႏြးပြဲ မစခင္မွာ တာလီဘန္ေတြဘက္က သတ္ျဖတ္မႈေတြ ျပန္လုပ္လာတာပါဘဲ။

ၿပီးခဲ့တဲ့ စေနေန႔အေစာပိုင္းက ေျမာက္ပိုင္း ဘဂါဟမ္ျပည္နယ္ နာဟီရင္ခ႐ိုင္မွာရွိတဲ့ အစိုးရလိုလားတဲ့ ျပည္သူ႔စစ္စခန္းကို ဝင္ေရာက္စီးနင္း တိုက္ခိုက္ၿပီး ျပည္သူ႔စစ္ ၂၆ ဦးကို သတ္ျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ဒီတိုက္ခိုက္မႈက ကာတာမွာ အေမရိကန္ ညႇိႏိူင္းေရးသမားေတြနဲ႔ တာလီဘန္တို႔ ေတြ႕ဆုံမႈမရွိခင္ ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ဇြန္ ၂၇ ရက္မွာ အာဖဂန္ကို အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး မိုက္ပြန္ပီ လာေရာက္ခဲ့ေပမယ့္ ဒီမတိုင္ခင္မွာေတာ့ အေမရိကန္ ဝန္ေဆာင္မႈတပ္ဖြဲ႕ဝင္ ႏွစ္ဦးကို တာလီဘန္ေတြက တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ဇြန္ ၂၉ ရက္ ညမွာ ေတာင္ပိုင္း ကန္ဒါဟာျပည္နယ္က ေရးြေကာက္ပြဲအရာရွိေတြကို တာလီဘန္သူပုန္ေတြ ပစ္မွတ္ထား ဗုံးခြဲတိုက္ခိုက္လို႔ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအရာရွိ ၈ ဦးေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။

တာလီဘန္ေတြအေနနဲ႔ အေမရိကန္နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီမႈ မရခင္ သူတို႔အေနအထားကို ပိုခိုင္မာေအာင္ လုပ္ျပေနတာလို႔ ဆိုေပမယ့္ အေမရိကန္အေနနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ထိ သည္းခံႏိုင္မလဲဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမွာပါ။အေမရိကန္အေနနဲ႔ အစၥလာမ္အစြန္းေရာက္ေတြကို တိုက္ခိုက္ေနရာမွာ  ၅ ႏွစ္အတြင္း အရပ္သားေတြကို မွားယြင္းသတ္ျဖတ္မိတာလည္း ၁၃၀၀ ေက်ာ္ ရွိေနတာကို အေမရိကန္ ဦးေဆာင္သည့္ ၫြန႔္ေပါင္းအဖြဲ႕က ဇြန္ ၂၇ ရက္မွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ဒါဟာ ဆီးရီးယားက အမ်ားစုပါဘဲ။

ကမာၻတစ္ဝန္းမွာ IS ဆဲလ္ေတြကို ေဖာ္ထုတ္ေခ်မႈန္းေနသလို သတိထားေနၾက၊ စုံစမ္းေနၾကတာလဲ ရွိပါတယ္။ယီမင္ႏိုင္ငံမွ အိုင္အက္စ္အဖြဲ႕ခြဲေခါင္းေဆာင္ အဘူအိုစမာအယ္လ္မူဟာဂ်ာ ႏွင့္ ၎တို႔၏ ဘ႑ာေရးအႀကီးအကဲ အပါအဝင္ အဖြဲ႕ဝင္အမ်ားအျပားကို ေဆာ္ဒီႏွင့္ ယီမင္ တပ္ဖြဲ႕ေတြက ေနအိမ္တစ္လုံး စီးနင္းမႈအတြင္း ဖမ္းဆီးရမိခဲ့ပါတယ္။
နီကာရာဂြာမွာေတာ့ ေကာ္စတာရီကာမွ တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္လာတဲ့ အိုင္အက္စ္ စစ္ေသြးႂကြလို႔ သံသယရွိတဲ့ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံသားႏွစ္ဦးနဲ႔ အီရတ္ႏိုင္ငံသားႏွစ္ဦးကို ဖမ္းဆီးရမိခဲ့ပါတယ္။အစြန္းေရာက္မႈကို ဘာသာေရးမွ မဟုတ္ပါဘူး။တျခားေသာ အယူဝါဒအစြန္းေရာက္မႈကိုလည္း လက္မခံပါဘူး။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ဗာဂ်ီနီးယားျပည္နယ္မွာ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က ျဖစ္ခဲ့တဲ့ နာဇီလက္သစ္ဝါဒေတြကို ဆန႔္က်င္ဆႏၵျပတဲ့ လူအုပ္ထဲ ကားနဲ႔ထိုးဝင္ခဲ့တဲ့ လူတစ္ဦးကို ျပည္နယ္တရား႐ုံးက ေထာင္ဒဏ္ တစ္သက္တစ္ကြၽန္း ဇြန္ ၂၉ ရက္က ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ဒီလို လူအုပ္ထဲ ကားဝင္ထိုးထည့္တိုက္ခဲ့လို လူတစ္ဦး ေသဆုံးၿပီး ဒါဇင္ေပါင္းမ်ားစြာ ဒဏ္ရာရခဲ့တာပါ။

လက္ရွိမွာေတာ့ အယူဘာသာစြဲေတြ ျပင္းထန္လြန္းတဲ့အတြက္ ကမာၻတစ္ဝန္း မၿငိမ္းခ်မ္းမႈ အျဖစ္ေတြ ရွိေနဆဲပါ။ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇြန္ ၂၈ ရက္က တူနီးရွားႏိုင္ငံ ၿမိဳ႕ေတာ္ တူးနစ္မွာ အေသခံဗုံးခြဲမႈ ႏွစ္ႀကိမ္ျဖစ္ခဲ့တာမွာ ရဲအရာရွိတစ္ဦး ေသဆုံးၿပီး ရွစ္ဦးဒဏ္ရာရခဲ့ပါတယ္။အီသီယိုပီးယားႏိုင္ငံမွာေတာ့ အာဏာသိမ္းဖို႔ ႀကိဳးစားမႈအျဖစ္ အီသီယိုးပီးယား စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ကို ကိုယ္ရံေတာ္က သတ္ျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။လစ္ဗ်ားမွာလည္း ကုလအသိအမွတ္ျပဳ အစိုးရကို လိုလားတဲ့ တပ္ေတြနဲ႔ ခါလီဟပ္ဖ္တာကို ေထာက္ခံတဲ့ တပ္ေတြ ျပန္လည္တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။

ဒီလိုသတင္းေတြအျပင္ အီတလီအာဏာပိုင္ေတြက ကမ္းကပ္ခြင့္ တားျမစ္ထားတဲ့ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်ေတြပါတဲ့ သေဘၤာ သတင္း၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ ကမာၻ႔ကိုကင္းထုတ္လုပ္မႈ စံခ်ိန္သစ္တင္ခဲ့တဲ့ သတင္း၊ အသက္ (၂၃) ႏွစ္အ႐ြယ္ အလွဘုရင္မေဟာင္းကို သမၼတေဟာင္း ယာဟ ယာဂ်မ္မီ က အဓမၼျပဳက်င့္ခဲ့တဲ့ သတင္း၊ အဓမၼဖမ္းဆီးခံရေသာ ကိုလံဘီယာႏိုင္ငံသား ၅၉ ဦးကို ဗင္နီဇြဲလား အစိုးရက ျပန္လည္လႊဲေျပာင္း ေပးအပ္ခဲ့တဲ့ သတင္း၊ လစ္ဗ်ား ေရတပ္က ႏိုင္ငံထဲ တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္လာတဲ့ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်သူ ၃၉၁ ဦးကို လစ္ဗ်ားကမ္းေျခမွာ ကယ္တင္ထားတဲ့ သတင္းေတြလည္း ယခုတစ္ပတ္မွာ စိတ္ဝင္စားခဲ့ပါတယ္။

ရႈပ္ေထြးတဲ့ အေမရိကန္နဲ႔ အီရန္ျပႆနာ  

အေမရိကန္နဲ႔ ေက်ာင္းေတာ္က ရန္စလို႔ ေျပာလို႔ရတဲ့ အီရန္ကို သမၼတ ထရမ့္ လက္ထက္မွာ ျပန္လည္ကိုင္တြယ္လာတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ထရမ့္ တက္ကာစကတည္းက အီရန္နဲ႔ လက္မွတ္ေရး ထိုးထားတဲ့  န်ဴကလီးယား သေဘာတူညီခ်က္ကေန ႏုတ္ထြက္ခဲ့ပါတယ္။မၾကာခင္က အီရန္အေပၚ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ လုပ္ခဲ့သလို အီရန္ရွိရာ ပင္လယ္ေကြ႕ေဒသရွိ အေမရိကန္ စစ္အေျခစိုက္စခန္းေတြ၊ ေရတပ္အုပ္စုေတြကို မလာေသးတဲ့ အီရန္နဲ႔ စစ္ပြဲအတြက္ ရည္႐ြယ္ၿပီး ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္ဘက္က မၾကာေသးခင္က ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကားမွာ ေနာ္ေဝနဲ႔ ဂ်ပန္ေရနံတင္ သေဘၤာေတြ တိုက္ခိုက္ခံရမႈၿပီးေနာက္ အေမရိကန္ ဒ႐ုန္းေလယာဥ္တစ္စင္းကို အီရန္ဘက္က သူ႔ေလပိုင္နက္ထဲ ဝင္လာလို႔ဆိုၿပီး ပစ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ဒီေနာက္မွေတာ့ အီရန္နဲ႔ အေမရိကန္ၾကား စစ္ေရးတင္းမာမႈ အျမင့္ဆုံးေရာက္ခဲ့ၿပီး အီရန္ကို တိုက္ခိုက္ဖို႔ စစ္ေရးျပင္ခဲ့ေပမယ့္ အေျခအေနေၾကာင့္ အနီးကပ္မွ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ၿပီး မတိုက္ခဲ့ပါဘူး။ဒီလိုျပင္ဆင္မႈ သတင္းေတြအတြက္ အီရန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးက ဇြန္ ၂၇ ရက္က  အီရန္နဲ႔ အေမရိကန္ စစ္ျဖစ္ရင္ အခ်ိန္ၾကာၾကာတိုက္ေနမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့ပါတယ္။ထရမ့္ က အရင္ကေတာ့ အီရန္နဲ႔ စစ္ျဖစ္ခဲ့ရင္ ေလေၾကာင္းကေနသာ ထိုးစစ္ဆင္ႏႊဲမွာလို႔ အရိပ္အႁမြက္ေျပာခဲ့တာ ရွိပါတယ္။ဒီလိုေျပာထားတဲ့အတြက္ အီရန္ဘက္ကလည္း ေလေၾကာင္းကေန အေမရိကန္ကို တုံ႔ျပန္တိုက္ခိုက္မႈေတြ လုပ္ဖို႔သာရွိတယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္နဲ႔ အီရန္ၾကား တင္းမာမႈဟာ အီရန္ရဲ႕ ေရနံတင္ပို႔မႈကို အေမရိကန္က ကန႔္သတ္ပိတ္ဆို႔ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတာကေန အီရန္ဘက္က ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ဟူသီသူပုန္ေတြ တိုက္ခိုက္တာကေန စတင္ တင္းမာလာခဲ့တာပါ။အီရန္ရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားဝင္ေငြကို ပိတ္ဆို႔တဲ့ အေမရိကန္ လုပ္ရပ္ကို တျခားႏိုင္ငံေတြအဖို႔ လိုက္နာဖို႔ ခက္ခဲပါတယ္။အထူးသျဖင့္ အီရန္ရဲ႕ အဓိကေရနံေဖာက္သည္ေတြျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ဂ်ပန္၊ ေတာင္ကိုရီးယား စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြအတြက္ ဒီလိုပိတ္ဆို႔မႈက စြမ္းအင္ေလာင္စာ မွီခိုေနရမႈကို အေတာ္ေလးထိခိုက္ေစခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္ဘက္က ဒါ့အျပင္ ပိတ္ဆို႔မႈအသစ္ေတြလုပ္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနေပမယ့္ အီရန္ဘက္ကေတာ့ ေနာက္ထပ္လာမယ့္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြက အီရန္ကို ဘာမွသက္ေရာက္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔  ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနက ဇြန္ ၂၄ မွာ လုပ္တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ အီရန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန ေျပာခြင့္ရသူက ေျပာခဲ့ပါတယ္။အေမရိကန္ကေတာ့ အီရန္ကို ေရနံတင္မကပါဘူး။အီရန္ ဘာသာေရးဦးေသွ်ာင္ ခါေမနီ ကိုပါ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈထဲ ထည့္ခဲ့ပါတယ္။တ႐ုတ္ဘက္ကေတာ့ အီရန္နဲ႔ အေမရိကန္ကို ႏွစ္ဘက္လုံး ထိန္းသိမ္းၾကဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့သလို ေရွ႕တစ္ပတ္ကလည္း ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က အီရန္ကို သြားခဲ့တာရွိပါတယ္။

ဇြန္ ၂၆ ရက္မွာ သမၼတ ထရမ့္ က အီရန္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ၂၀၁၅ န်ဴကလီးယား ပဋိညာဥ္ကို အစားထိုးမယ့္ သေဘာတူညီခ်က္တစ္ရပ္ ရရွိေအာင္ အေမရိကန္နဲ႔ အတူမလုပ္ခဲ့ရင္ အီရန္ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ တကိုယ္ေကာင္းဆန္ၿပီး မိုက္မဲသူေတြ ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။အီရန္ကေတာ့ ဇူလိုင္ ၇ ရက္က စတင္ၿပီး န်ဴကလီးယား သေဘာတူညီခ်က္က ကတိကဝတ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို စြန႔္ပယ္သြားမယ္လို႔ အီးယူနဲ႔ အေမရိကန္ကို ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့ပါတယ္။ဇြန္ ၂၉ ရက္မွာ အီရန္ဘက္က ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈကေန သက္သာခြင့္မရခဲ့ရင္ အီရန္အေနျဖင့္ ယူေရနီယမ္မ်ားကို မၾကာမီ ပိုမိုသိုေလွာင္သြားမယ္လို႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္ကေတာ့ ပင္လယ္ေကြ႕ေဒသကို အဆင့္ျမင့္ဆုံး F-22 Raptor ဂ်က္တိုက္ေလယာဥ္ေတြ ေစလႊတ္ခဲ့သလို ဒါဇင္နီးပါးရွိတဲ့  ကိုယ္ေပ်ာက္ F-22 Stealth တိုက္ေလယာဥ္ေတြကိုလည္း အာေရဘီယံ ပင္လယ္ေကြ႕မွာ ခ်ထားခဲ့ပါတယ္။ကာတာႏိုင္ငံက အယ္လ္အူဒီးေလတပ္ အေျခစိုက္စခန္းမွာလည္း  မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ B-52 ဗုံးႀကဲေလယာဥ္ ၄ စင္းကို တပ္ျဖန႔္ခ်ထားပါတယ္။အေမရိကန္နဲ႔ အီရန္ၾကား မီးပြားတစ္စသာ က်လာခဲ့ရင္ ဘာေတြျဖစ္လာဦးမလဲဆိုတာ ကမာၻက ရင္တထိတ္ထိတ္ ၾကည့္ေနရတာပါ။

ဒီလိုသတင္းေတြနဲ႔အၿပိဳင္ သမၼတ ထရမ့္ ကို ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ႐ုရွား ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္မႈအတြက္ CIA အႀကီးအကဲေဟာင္းက ေဝဖန္ခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ေဆာ္ဒီေလဆိပ္ Abha နဲ႔ Jizan ကို  ပစ္မွတ္ထားတဲ့ Qasef-2K ဒ႐ုန္းႏွစ္စင္းကို ေဆာ္ဒီဘက္က ပစ္ခ်ခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ယူကရိန္းႏိုင္ငံက အိမ္ရွင္အျဖစ္ လက္ခံက်င္းပမည့္ ၁၉ ႏိုင္ငံ ေရတပ္စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈမွာ အေမရိကန္ေရတပ္ ပါဝင္မယ့္ သတင္းေတြကလည္း သတင္းဖတ္သူေတြကို အာ႐ုံဖမ္းစားႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲ ခဏနားခ်ိန္ (သို႔) စစ္ျပင္ခ်ိန္

ယခုရက္သတၱပတ္ထဲမွာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ အိုဆာကာမွာ G-20 ထိပ္သီးအစည္းအေဝးကို က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ဒီအစည္းအေဝးက အားလုံးအာ႐ုံစိုက္ေနတဲ့ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးပါ။အထူးသျဖင့္ တ႐ုတ္နဲ႔ အေမရိကန္ၾကား ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ႏွစ္ဘက္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ဒီအစည္းအေဝးကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ေတြ႕ၾကတဲ့ သတင္းမို႔လို႔ပါ။

အစည္းအေဝး မစခင္ကတည္းက ဒီအစည္းအေဝးဟာ  အက်ပ္အတည္းႀကဳံေနတဲ့ ရာသီဥတုထိန္းသိမ္းကာကြယ္ေရးနဲ႔ လြတ္လပ္တဲ့ ကုန္သြယ္ေရးဆိုင္ရာ စိန္ေခၚမႈေတြကို ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းရဖို႔ ရွိတယ္လို႔ ခန႔္မွန္းခဲ့ၾကတာရွိပါတယ္။အစည္းအေဝး စတင္တဲ့ ဇြန္၂၈ ရက္မွာ ဒီဂ်စ္တယ္စီးပြားေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကမာၻ႔စီးပြားေရးအႀကီးဆုံး အေမရိကန္နဲ႔ တ႐ုတ္ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကားက လုံၿခဳံေရးနယ္ပယ္နဲ႔ အသိဉာဏ္ပစၥည္း မူပိုင္ခြင့္ နယ္ပယ္ေတြမွာ သေဘာထားကြဲလြဲေနတာေတြကို အဓိကေျပာဆို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ဇြန္ ၂၉ ရက္မွာ ထရမ့္ နဲ႔ ရွီ တို႔ သီးသန႔္ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီးတဲ့ေနာက္ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲကို ယာယီရပ္ထားဖို႔ သေဘာတူခဲ့ၾကပါတယ္။

ထရမ့္ ကေတာ့ ရွီ နဲ႔ ေတြ႕ဆုံတဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲက အလြန္ေကာင္းမြန္တယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ထရမ့္ က “မွ်တတဲ့ ကုန္သြယ္ေရးသေဘာတူညီခ်က္ သေဘာတူညီမႈ ရရွိေအာင္ တံခါးဖြင့္ထားပါတယ္” လို႔ ေျပာခဲ့ပါ တယ္။ေဆြးေႏြးပြဲမွာ တစ္ဘက္နဲ႔ တစ္ဘက္အၾကား ကုန္ပစၥည္းေတြအေပၚ ေနာက္ထပ္ စည္းၾကပ္အခြန္အေကာက္သစ္ေတြ ထပ္မံခ်မွတ္မသြားဖို႔၊ တ႐ုတ္နည္းပညာကုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္တဲ့ Huawei အေပၚ အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြ ထုတ္ကုန္ေတြ ျပန္လည္ေရာင္းခ်ဖို႔ သေဘာတူခဲ့တယ္ ဆိုပါတယ္။

ယခုေဆြးေႏြးပြဲမွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွ ေနာက္ထပ္တင္သြင္းမည့္ ေဒၚလာ ဘီလ်ံ ၃၀၀ တန္ဖိုးရွိ သြင္းကုန္မ်ားအေပၚ အေမရိကန္ဘက္က အခြန္ေကာက္ယူမွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူးလို႔ ဆိုတဲ့အတြက္ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲ ခဏေတာ့ ရပ္တန႔္သြားသလို တန႔္ေနတဲ့ ကမာၻ႔စီးပြားေရးမွာပါ ျပန္တက္လာဖို႔ ရွိေနပါတယ္။ဒါေပမယ့္ ေရရွည္မွာေတာ့ ဒီကုန္သြယ္ေရးျပႆနာက ဒီလိုဘဲ အတိုးအဆုတ္ရွိေနမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံထဲက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ တ႐ုတ္ျပည္ ျပင္ပကို ထြက္လာဖို႔လည္း မ်ားေနပါတယ္။ဒီအတြက္ တ႐ုတ္ဘက္က ဘယ္လိုလုပ္မလဲဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာျဖစ္သလို တ႐ုတ္နဲ႔ နီးစပ္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြအတြက္လည္း ေစာင့္ၾကည့္ေနရတဲ့ အခြင့္အေရးပါဘဲ။

ထရမ့္ က G-20 အျပန္မွ ေတာင္ကိုရီးယားကိုဝင္ၿပီး နယ္စပ္မ်ဥ္းကေန ေျမာက္ကိုရီးယား ေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ဳံအန္ ကို ဝင္ေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။ထရန႔္ က တြစ္တာမွတစ္ဆင့္ စစ္ေရးကင္းမဲ့ဇုန္၌ ကင္ဂ်ဳံအန္ ႏွင့္ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္လိုေၾကာင္း ကမ္းလွမ္းၿပီးေနာက္ ယခုလိုေတြ႕ဆုံမႈ ျဖစ္လာတာပါ။ဘာရလဒ္တစ္ခုမွ မထြက္ခဲေပမယ့္ ထရမ့္ ကေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ ပထမဆုံးေျခခ်တဲ့ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ဆဲ အေမရိကန္ သမၼတအျဖစ္ သမိုင္းဝင္ခဲ့ပါတယ္။ဒီေတြ႕ဆုံမႈမွာ အေမရိကန္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားၾကား န်ဴေဆြးေႏြးမႈေတြ  ျပန္လည္စတင္ဖို႔ သေဘာတူခဲ့တယ္ ဆိုပါတယ္။ဒီေတြ႕ဆုံမႈမွာ အေမရိကန္ သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္ က ေျမာက္ကိုရီးယား ေခါင္းေဆာင္ ကင္မ္ဂ်ဳံအန္ ကို အေမရိကန္ကို လာေရာက္ဖို႔ ဖိတ္ေခၚခဲ့ပါတယ္။

အိမ္ၿခံေျမလုပ္ငန္းရွင္ကေန သမၼတျဖစ္လာတဲ့ ထရမ့္ ရဲ႕ နည္းဗ်ဴဟာေတြက ခန႔္မွန္းရခက္သလို သူ႔လက္ထက္မွာ အေမရိကန္ရဲ႕ ကမာၻ႔ပုလိပ္ႀကီးဆိုတဲ့ မူလအမွတ္လကၡဏာကို ျပန္ေဖာ္လာတာကို ေတြ႕ရပါ တယ္။ထရမ့္ က စီးပြားေရးသမားပီပီ ေနာင္လာမယ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအတြက္ ရည္႐ြယ္ၿပီး သူ႔ႏိုင္ငံထဲက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြအတြက္လည္း ကုန္သြယ္ေရးအသာရဖို႔ လုပ္ေနတာကို ေတြ႕ပါတယ္။တ႐ုတ္အျပင္ အိႏၵိယအေပၚမွာလည္း ကုန္သြယ္ေရး အထူးခံစားခြင့္ကို ဖယ္ရွားခဲ့လို႔ အိႏၵိယဘက္က ကန္ကုန္ပစၥည္း ၂၈ မ်ိဳးအေပၚ အခြန္မ်ား ျပန္လည္ခ်မွတ္ခဲ့လို႔ ကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးက နယူးေဒလီအထိလာၿပီး အိႏၵိယဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။အေမရိကန္ ဖိအားေပးလို႔ အီရန္ကေန ေရနံဝယ္တာ ရပ္ခဲ့ရသလို ႐ုရွားကေန S-400  ဒုံးခြင္းစနစ္ မဝယ္ဖို႔လည္း အေမရိကန္က ဆက္ဖိအားေပးေနတာပါ။

ဂ်ီ ၂၀ ထိပ္သီးညီလာခံ မတိုင္မီကလည္း ထရမ့္ က ဂ်ပန္ႏိုင္ငံႏွင့္ ကုန္သြယ္ရာမွာ လိုေငြျပေနလို႔ ေလွ်ာ့ခ်ရန္ နည္းလမ္းရွာေဖြေနတယ္လို႔ ေျပာခဲ့တာရွိပါတယ္။႐ုရွားထက္ အာရွကို ပိုအာ႐ုံစိုက္ေနတဲ့ ထရမ့္လက္ထက္ အာရွမွာ ဘာေတြဆက္ျဖစ္လာဦးမလဲဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမယ္ဆိုတာ တင္ျပရင္း ယခုတစ္ပတ္ သတင္းသုံးသပ္ခ်က္ကို ဒီမွာဘဲ ရပ္တန႔္လိုက္ခ်င္ပါတယ္။

မင္းထက္
ဇူလိုင္ - ၁