【 လက်ရှိထင်ရှား တစ်ပတ်အတွင်း မြန်မာသတင်းများ 】 ကိုဗစ်ကို မြန်မာထိန်းနိုင်တော့မလား

ယခုရက်သတ္တပတ်အတွင်း မြန်မာသတင်းအတော်များများက ကိုဗစ်-၁၉ လို့ခေါ်တဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ ဆက် နွယ်နေတဲ့ သတင်းတွေဘဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီသတင်းတွေနဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ စီးပွားရေးသတင်းတွေ ၊ကျန်းမာ ရေး သတင်းတွေ၊ ပြည်တော်ပြန်သတင်းတွေ၊ ကိုဗစ်-၁၉ အလွန်ကာလအတွက် ပြည်တွင်းစီးပွားရေးအတွက် ပြင် ဆင်ကြတဲ့သတင်းတွေက ယခုရက်သတ္တပတ်ရဲ့စိတ်ဝင်စားစရာ အခင်းအကျင်းဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။

ကိုဗစ်တိုက်ခိုက်မှု လျော့ချိန်ရောက်ပြီလား

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်-၁၉ ကူးစက်ရောဂါစတင်တွေ့ရှိပြီး တစ်လကျော်အကြာ ဧပြီ ၃၀ ရက်မှာ ပထမ ဆုံး တွေ့ရှိတဲ့ချင်းပြည်နယ်တီးတိန်က လူနာအမှတ် ၁ ဟာ ရောဂါသက်သာလာတဲ့ အတွက် ဆေးရုံက ဆင်းခွင့် ရခဲ့ပါတယ်။ မေ၁ ရက်အထိ  မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်ခံရသူအရေအတွက်က ၁၅၁ ဦးရှိခဲ့ကာ သေဆုံးသူ ၆ ဦးရှိပြီးရောဂါကင်းစင်သဖြင့်ဆေးရုံမှ ပြန်ဆင်းခွင့်ပြုပြီး နေအိမ်မှာ အသွားအလာကန့် သတ်ထားတဲ့ သူ၁၇ ဦးထိရှိလာခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီထဲမှာ အများစုစိတ်ဝင်တစားစောင့်ကြည့်ခဲ့ကြတာက ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရကြောင်း အတည်ပြုတွေ့ရှိသူ နေ့စဉ်အရအတွက်ကိုပါ။ ဧပြီ၂၄ ရက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရကြောင်း အတည်ပြုလူနာအမှတ် ၁၄၄ ကလှိုင်သာယာ စက်မူဇုန်ရှိချန်းရီဖိနပ်စက်ရုံဖြစ်တဲ့ အတွက် လူတိုင်း ဒီသတင်းကြောင့် စိုးရိမ်သောကရောက်ခဲ့ရသလို အဆိုပါရက်ပိုင်းအတွင်း ဒီလူနာကနေတစ်ဆင့် ကူးစက်ခံရသူအရေအတွက်က ဆောင့်တက်မလားဆိုတဲ့သောကတွေကြောင့် ရန်ကုန်မြို့တစ်ခုလုံး သာမန် သတိထားတာထက်ပို သတိထားခဲ့ကြတာကိုတွေ့ရပါတယ်။ 

လုပ်သားအင်အား ၈၀၀၀ ကျော်ရှိတဲ့ စက်ရုံက ဝန်ထမ်းဖြစ်တဲ့ အတွက် ဒီကနေတစ်ဆင့် ကူးစက်မယ် ဆို ရင်ဘယ်လိုမှ ထိန်းလို့ ရနိုင်မှာ မဟုတ်ဘဲ အီတလီ၊စပိန်၊အီရန်၊တောင်ကိုရီးယားတို့လို ဖြစ်တော့မလားဆိုတဲ့ စိုး ရိမ်စိတ်တွေလည်း ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒီမတိုင်ခင်က မရမ်းကုန်းမှာ ခွင့်ပြုချက်မရဘဲ ခိုးလုပ်ခဲ့တဲ့ ဘာသာရေး ဝတ်ပြုဆုတောင်းပွဲကနေ တစ်ဆင့် ကူးစက်ခံရသူအရေအတွက်က ၅၀ ကျော် ၆၀ ရှိခဲ့တဲ့အတွက် ဒီလို လူ ၈၀၀၀ ကျော်ဆိုရင် ဒီကနေတစ်ဆင့် နီးစပ်ရာ ကူးစက်တာက ပြန့်နှံနူန်းခုန်တက်ပြီး ထိန်းမနိုင်သိမ်းမရဖြစ်လာနိုင်ယ်ဆိုတဲ့ ဖော်ပြမှုတွေ ရှိခဲ့တဲ့ အတွက် အများပြည်သူအကြား ကြောက်လန့်မှုတွေ ရှိလာခဲ့ပါတယ်။

အဆိုပါ လူနာအမှတ် ၁၄၄ က ချန်းရီဖိနပ်စက်ရုံက ဝန်ထမ်းဆိုပေမယ့် အလုပ်သဘောသဘာ၀ အရ  အများစုနဲ့ထိတွေ့ရတဲ့ အလုပ်သမားမဟုတ်ဘဲ တရုတ် ဘာသာပြန်တစ်ဦးဖြစ်နေတဲ့အပြင် နေထိုင်မကောင်း တဲ့ အတွက် နေထိုင်ရာ မိုးညှင်းကို ကားစင်းလုံးပြတ်ငှားလာသူဖြစ်ကာ နေရပ်အရောက်မှာ Quarantine တန်းဝင်ခဲ့တဲ့ အတွက် လူနာထိစပ်သူရာဇဝင်ကို လိုက်ရတာ အထောက်အကူဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ အဆိုပါလူနာအမှတ်၁၄၄ ကြောင့် အဆိုပါ စက်ရုံမှလုပ်ကိုင်သူဝန်ထမ်းအများစုနေထိုင်ရာ အဆောင်တွေ၊ရပ်ကွက်တွေမှာ အဆိုပါနေ့က လက်မခံ ကြတာတွေ၊တားဆီးတာတွေ အိမ်ပြန်လို့မရတာတွေ ဖြစ်ခဲ့လို့ သက်ဆိုင်ရာ က ဝင်ရောက်ရှင်းလင်းရတာ တွေရှိခဲ့ ပါတယ်။ဒီနောက်မှာ ကိုဗက် ၁၉ ကူးစက်ခံရသူ အရေအတွက် ဆောင့်တက်လာတော့မလားဆိုတဲ့ စိုးရိမ်စိတ်နဲ့ ညစဉ် ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရသူအရေအတွက် အတိုးကို စောင့်ကြည့်လာခဲ့သူတွေ များခဲ့ပါတယ်။ 

လူနာအမှတ် ၁၄၄ ကြောင့် ကြောင့်ကြခဲ့ရတဲ့ ပြီးနောက်မှာ လူနာအမှတ် ၁၃၉ နဲ့ထိစပ်ပြီး ကူးစက်ခဲ့တဲ့ လူနာအမှတ်၁၄၆ နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ထပ်စောင့်ကြည့်စရာဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ လူနာအမှတ် ၁၄၆ က လှိုင် ပါရမီ လမ်းပေါ်မှာ ဆူရှီဆိုင်ဖွင့်ထားတာဖြစ်ပြီး ၎င်းမှာ ကူးစက်ခံရကြောင်းတွေ့ရှိတာနဲ့  ဒီဆိုင်ကို ဝင်ထွက်တဲ့ foodpanda delivery သမားဆယ်ဂဏန်းလောက်ကို ကုမ္ပဏီရဲ့ အစီအစဉ်နဲ့ ဧပြီလ ၂၆ရက်နေ့ကဘဲ Home Quarantine စထားခဲ့ရပါတယ်။ ဒီကနေတစ်ဆင့် ကူးစက်ခံရမယ်ဆိုရင် အတော်လေး ပျံနှံသွားနိုင်တဲ့အတွက် ဒီကနေ တစ်ဆင့်ကူးစက်ခံရသူရှိမလားဆိုတဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေက ထပ်တက်လာခဲ့ပါတယ်။ 

အဆိုပါ ၂၄ ရက် နေ့ကနေ မေ ၁ ရက်နံနက်ပိုင်းထိ ကိုဗစ်-၁၉ ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရကြောင်းတွေ့ရှိသူအရေအတွက်က  ၇ ဦးသာ ထပ်တိုးခဲ့ပါတယ်။ တချို့ရက်တွေမှာ ထပ်တိုးလူနာမရှိခဲ့သလို တွေ့ရှိနူန်းကလည်းနည်းတဲ့ အတွက်  ချန်းရီဖိနပ် စက်ရုံဝန်ထမ်းနဲ့ ဆူရှီဆိုင်ကနေ ဆက်စပ်တဲ့ delivery ကြောင့် ခုန်တက်လာ မလား ဆိုတဲ့ သောက က အနည်းငယ် ပူပန်မှုလျော့ကျခဲ့ပါတယ်။

ဧပြီ ၂၆ နဲ့ ၂၇ ရက်မှာ ကူးစက်ခံရသူမတွေ့ခဲ့သလို ပြန်ကောင်းမွန်လာသူတွေလည်း ၁၇ ဦးထိရှိလာခဲ့ ပေမယ့်တခြားတစ်ဘက်မှာ သံသယလူနာ၊စောင်ကြည့်လူနာတွေထဲက သေဆုံးမှုနူန်းက လည်း မြင့်တက်လာခဲ့ပါတယ်။မကွေးတိုင်းတစ်ခုတည်းမှာဘဲ စောင့်ကြည့်လူနာတွေထဲက အခြားရောဂါနဲ့သေဆုံးသူ ၁၉ ဦးရှိခဲ့သလို ဧပြီ ၂၆ ရက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ ကျန်း ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးရဲ့ ပန်ကြား ချက်မှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကို ဓာတ်ခွဲစစ်ဆေးမှုတွ ပိုလုပ်လာတဲ့အခါ ရောဂါပိုး တွေ့သူ တွေ ဟာ ပိုများလာနိုင်တယ်လို့ဆိုပြီး ပြောခဲ့တာကိုတွေ့ရပါတယ်။

ရှစ်နာရီတစ်ကြိမ်ကို ဓာတ်ခွဲနမူနာ ၃၈၄ ခု စစ်ဆေးနိုင်မယ့် တစ်နေ့ကို လူတစ်ထောင်ကျော်စစ်နိုင်တဲ့ ရောဂါရှာဖွေရေးစက်သစ်ကြီးကို မေလ ပထမ ပတ် အတွင်း အသုံးပြုမှာဖြစ်ပြီး တပ်မတော်ဘက်က နှစ်လုံးနဲ့  သံသယလူနာတွေကို စစ်နိုင်တဲ့ အခါ ယခုရက်ပိုင်း တရုတ်ဘက်က ပြန်ဝင်လာတာ၊ ထိုင်းဘက်က ပြန်ဝင်လာ တာ၊ လာအိုဘက်က ပြန်ဝင်လာတာ တွေနဲ့ ဂျပန်ကိုရီးယားတွေကပြန်ဝင်လာတာတွေ တရစပ်ရှိလာတဲ့အခါ ဒီအထဲ ပါလာမယ့်ကူးစက်သူအရေအတွက်နဲ့ နဂိုရှိနေတဲ့ ပြည်တွင်းက ကူးစက်ခံထားရမှုအခံနဲ့ ပေါင်းပြီး ဖြစ်လာ နိုင်တဲ့ကူးစက်ရောဂါပျံနှံမှုနူန်းအခြေအနေကို ယခုအတိုင်း တစ်ရက် ခုဂဏန်းလောက်သာ ထိန်းထိန်းသိမ်း သိမ်း တွေ့ခဲ့မယ်ဆိုရင် ၊ ကူးစက်ကပ်ဘေးမှာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အခြေအနေက တစ်ခုသောအတိုင်းအတာအထိ ထိန်းနိုင် ပြီလို့  ယူဆရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

နိုင်ငံတော်အဆင့် ထိပ်ပိုင်းအာဏာပိုင်တွေကလည်း မေ ၁၅ ရက်အထိ နေအိမ်မှာနေခွင့် ညဘက် ၁၀ နာရီကနေမနက် ၄ နာရီအထိ အပြင်ကို မထွက်ခွင့်တွေကို မေ ၁၅ ရက်အထိ တိုးမြှင့်ထားခဲ့တဲ့ အတွက် မေ၁၅ ရက်အ ထိသာထိန်းနိုင်ခဲ့မယ်ဆိုရင်  ကမ္ဘာကျန်းမာရေးကပ်ဆိုးကို မြန်မာနိုင်ငံက ကောင်းမွန်စွာ ဖြတ်ကျော် နိုင်မယ့်အလားအလာပါဘဲ။ 

ရှေ့လာမယ့်ရက်တွေမှာ ကူးစက်ခံရသူတွေ့ရှိမှုအတိုးအလျော့က မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ရှေ့ကံကြမ္မာ အဆုံးအ ဖြတ်လို့တောင် ပြောလို့ရတဲ့ အနေအထားပါဘဲ။ ဒီအတွက် ကိုဗစ် -၁၉ ကိုကျော်လွှားနိုင်ဖို့က   မြန်မာပြည်သူ တွေရဲ့ ကြုံလာသမျှ စိတ်ဒုက္ခကို ဘယ် လောက်သည်းခံနိုင်မလဲ၊ ဒုက္ခဆင်းရဲ့ကိုဘယ်လောက် တောင့်ခံနိုင်မလဲ နဲ့ အစိုးရဘက်က ဘယ်လောက်ထိ ပြည်သူဒုက္ခကို မျှဝေကူခံပေးနိုင်မလဲဆိုတာကိုဘဲ အဓိကထား စောင့်ကြည့်ရ တော့မှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

မှုခင်းများ၊ လက်နက်များနဲ့ မနာခံမှုများ

ယခုရက်သတ္တပတ်ထဲ နောက်ထပ်စောင့်ကြည့်ရတဲ့ သတင်းတွေက လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ သတင်းတွေပါဘဲ။မြန်မာနိုင်ငံ နေရာအနှံအပြားမှာ  ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ကပ်ဘေးကြောင့် ညမထွက်ရအမိန့်ကိုထုတ်ပြန်ထားခဲ့ရာမှာသိသိကြီးနဲ့ ဒီတားမြစ်ချက်ကိုချိုးဖောက်သူတွေ နေရာအနှံရှိခဲ့ပါတယ်။ တစ်ကျောင်းတစ်ဂါထာဆန်းဆိုသလိုမန္တလေးမှာ ညဘက်ထွက်သူကို တာဝန်ရှိသူတွေက ဖမ်းဆီးခြင်းမပြုဘဲ ရိုက်နှက်အပြစ်ပေးခဲ့တဲ့ အတွက် လူမှုကွန်ရက်မှာ ဝေဖန်မှုတွေ ထွက်လာခဲ့အပြီးမှာ နေရာဒေသအတော်များများမှာ ညမထွက်ရအမိန်ချိုးဖောက်သူတွေကိုတရားဥပဒေအရ တရားစွဲဆို ပြစ်ဒဏ်တွေ ပေးခဲ့တာကိုတွေ့ရပါတယ်။

တနင်္သာရီတိုင်းထဲက မြိတ်မှာ  ညအမထွက်ရအမိန့်ဖောက်ဖျက်ကျူးလွန်သူ ၁၇ ဦးကို ယခုရက်ထဲမှာ မြိတ်မြို့နယ်တရားရုံးက တရားစွဲဆိုပြီး တစ်ဦးကို ဒဏ်ငွေ ငါးသောင်းကျပ်ချမှတ်ခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။ ဧရာ၀တီ တိုင်းထဲမှာညမထွက်ရအမိန့်ကို ချိုးဖောက်ခဲ့တဲ့ သူ ၂၀၀ ကျော်ရှိခဲ့ပြီး ထောင်ဒဏ်ချခဲ့တာကို တွေ့ရပါတယ်။ တချို့နေရာတွေမှာ  ကိုဗက် ၁၉ ကြောင့် လူသူနည်းပါးမှုကိုအကြောင်းပြုပြီး ဒုစရိုက်သမားများက လုယက်တာ တွေ ဖြစ် လာခဲသလို ဒဂုံတောင်မှာ ဧပြီ ၂၃ ရက်ဖြစ်ခဲ့တဲ့ လူသတ်မှုမှာ အငှားယာဉ်မောင်းကို သတ်ပြီး ကားရော ပိုက်ဆံ တွေပါလုယက်ခဲ့တဲ့ ဆိုးရွားလွန်းတဲ့ ကိစ္စတွေလည်းဖြစ်ခဲ့တာကိုတွေ့ရပါတယ်။

ကိုဗစ်-၁၉ ကူးစက်ရောဂါ အတည်ပြုလူနာတွေရှိတဲ့နေရာ၊ ဖြစ်ပွားမှုများတဲ့နေရာတွေမှာ semi-Lockdown ချတာတွေရှိခဲ့ပါတယ်။ အဆိုပါနေရာတွေမှာ နေထိုင်ကြတဲ့ သူတွေနဲ့ တာဝန်ယူရတဲ့ အောက်ခြေဝန် ထမ်းများကြားမှာညွှန်ကြားချက်ထက်ပိုပြီး အခွင့်အာဏာပြလိုတဲ့ ယခင်အစိုးရခေတ်က တွင်ကျယ်ခဲ့တဲ့ လက် ကျန် လူဟောင်းတွေနဲ့အနွယ်ဝင်တချို့က ဝင်ရောက်နေရာယူလာတာတွေကြောင့် ပြဿနာအချို့ ဖြစ်လာတာကို တွေ့ရသလို လုပ်ပိုင်ခွင့်ကျော်လွန်လုပ်ကိုင်တာတွေကြောင့်  ပြဿနာများစွာကို မြင့်တွေရပါတယ်။ လမ်းထဲဝင်လို့ မရ အောင် ပိတ်ဆို့ထားခြင်း၊ လမ်းတွင်းနေသူများကို စစ်ဆေးရာတွင် ရင့်သီးခြင်းနှင့် သတ်မှတ်ချိန်မရောက်မီ လမ်းအတွင်းလိုတာထက်ပိုပြီး တင်းကျပ်ထားခဲ့သဖြင့် ကျန်းမာရေး၊ လူမှုရေးနှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာတွေမှာ အဆိုပါ ယာယီ ကြီးကြပ်သူတွေကြောင့် ထိခိုက်ဆုံးရှုံးမှုတွေရှိခဲ့လို့ ပြစ်တင်ဝေဖန်မှုတွေထွက်ခဲ့သလို့ ၁၉၈၈ ခုနှစ်က အ လား တားဆီးမှုတွေရှိခဲ့လို့သက်ဆိုင်ရာ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေက ပြစ်တင်ထောက်ပြရတဲ့အထိ ဖြစ်ခဲ့ တာကိုလည်း ယခုကာလမှာတွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

ဒီကာလမှာ ထူးထူးခြားခြား လက်နက်တွေမိတဲ့ သတင်းကလည်း ဒီလိုကာလမှာ အများပြည်သူကြား ကြောက်စရာလန့်စရာ ကိစ္စတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဧပြီ ၂၉ရက်က  ပြည်သူတစ်ဦးသတင်းပေးချက်အရ မြောက်ဥက္က လာပမြို့နယ်ထဲက နေအိမ်တစ်ခုကို  ဝင်ရောက်စစ်ဆေးခဲ့ရာမှာ သေနတ်တွေအပါအဝင် ဆက်စပ်ပစ္စည်းတွေကိုပါဖမ်းဆီးရမိခဲ့တာပါ။ ထုတ်ပြန်ချက်တွေမှာတော့ တရားမဝင်လေသေနတ် လေးလက်၊ ကော်စေ့ဖြင့်ပစ်ခတ်သည့်ကော်ပစ္စတိုသေနတ် နှစ်လက်၊  လေသေနတ်ကျည် ၂၅၄၈ တောင့်၊ သံဘောစေ့မျိုးစုံ ၅၆၅၀ စေ့၊ ဓားမျိုးစုံ ၂၅လက်၊ ပုဆိန် တစ်လက်၊ ဂျင်ကလိ ၁၉ ချောင်းနှင့် ကျည်မျိုးစုံ ၁၁၁၃ တောင့်တို့ကိုမိခဲ့တယ်ဆိုပြီး အဓိကသံသယရှိသူကို ပဲခူးမှာ နောက်တစ်ရက်မှာဖမ်းမိခဲ့တယ်ဆိုပါတယ်။

ဒီအမှုကို တပ်ဘက်က လာရောက်စစ်ဆေးခဲ့ပြီး ဒီလိုကာလမှာ ဒီလိုလက်နက်တွေအများကြီး စုဆောင်း ထားတဲ့ရည်ရွယ်ချက်ကလည်း သံသယရှိစရာကောင်းနေပါတယ်။ ယခုချိန်ထိစစ်ဆေးချက်တွေကို ထုတ်ပြန် ခြင်း မရှိသေးလို့ အများပြည်သူက စိတ်ဝင်တစားစောင့်ကြည့်နေတဲ့ အတွက် ဒီလိုလက်နက်စုဆောင်းခြင်းရဲ့ နောက် ကွယ်က ရည်ရွယ်ချက်က ဘာလဲ ဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

စီးပွားရေးနဲ့ ကိုဗစ်အလွန် ပြင်ဆင်မှု

မကြာမီက ဒဂုံတောင်ပိုင်းက စက်ရုံတစ်ခု ပိတ်လိုက်ရမှာ မပိတ်ခင်က စက်ရုံရှေ့မှာ ပိတ်ဆို့ပြီးဆန္ဒပြခဲ့တဲ့ အတွက်အော်ဒါတွေ အချိန်မီမပေးနိုင်လို့ နာမည်ပျက်ပြီး ပိတ်လိုက်ကြောင်းကြေညာတာကိုတွေ့ရပါတယ်။ ဒီ နောက်ပိုင်းမှာ စက်ရုံတွေဘက်က ပိတ်မယ်ဆိုတဲ့ အသံတွေ ထွက်လာသလို  မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရှိတဲ့ ကိုရီးယား စက်ရုံ တွေ တခြားနိုင်ငံကို ရွှေ့တော့မယ်ဆိုတဲ့ အသံတွေ ထွက်လာတာကိုလည်းတွေ့လာရပါတယ်။ ဒီသတင်းအပေါ် သက်ဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူက မဟုတ်ပါဘူးလို့  ထွက်ငြင်းခဲ့တာကိုတွေ့ရပါတယ်။

ကိုဗစ်-၁၉ ကြောင့် အထိနာခဲ့တာက စီးပွားရေးကဏ္ဍပါ။ မြန်မာတစ်နိုင်ငံထဲ ဖြစ်တာမဟုတ်ဘဲ တကမ္ဘာ လုံးဖြစ်တဲ့အတွက် ဘယ်သူကို ဘယ်သူမှ မကယ်နိုင်ဘဲ တောင်မင်းမြောက်မင်းမကယ်နိုင်တဲ့ အခြေအနေဖြစ် သ လို  ကမ္ဘာစက်ရုံလို့ တင်စားတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံကနေ ဂျပန်စက်ရုံတွေ ရွှေ့ပြောင်းဖို့ထိဖြစ်လာတဲ့အတွက် ဒီစက်ရုံတွေ ကိုအိမ်နီးချင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ ဗီယက်နမ်၊ထိုင်းစတဲ့ နိုင်ငံတွေကို ရွှေ့ပြောင်းလာဖို့ အပြိုင်အဆိုင်စွဲဆောင် နေချိန် မှာမြန်မာနိုင်ငံက အလုပ်သမား အလုပ်ရှင်ပြဿနာတွေ၊ အရပ်ဘက် အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍက ဒီလိုလာရောက်ရင်းနှီးမြုပ်နှံသူတွေကို ဟန့်တားစေသလို ယူဆသူတွေလဲ ရှိလာခဲ့ပါတယ်။ 

ကိုဗစ်-၁၉ ကြောင့် အလုပ်ရုံစက်ရုံတွေကို ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ  ပြဿနာတွေကြောင့် ပိတ်ခဲ့ရ သလို အလုပ်လက်မဲ့အလုပ်သမားတွေလည်း များလာခဲ့ပါတယ်။ အစောပိုင်းက COVID -19 Fund အဖြစ် နိုင်ငံ တော် လှည့်ပတ်ရန်ပုံငွေမှ ကျပ် ဘီလျံ ၅၀ နှင့် လူမှုဖူလုံရေး ရန်ပုံငွေ မှ ကျပ် ဘီလျံ ၅၀ စုစုပေါင်း ကျပ်ဘီလျံ ၁၀၀ နဲ့ထူထောင်ပြီးအစိုးရက ကိုဗက် ၁၉ ကြောင့် ထိခိုက်တဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်း၊ဟိုတယ်ခရီးလို့လုပ်ငန်းနဲ့ ဆက် စပ်လုပ်ငန်း တွေ၊စားသောက်ကုန်လုပ်ငန်းများ၊ အထည်ချုပ်၊ ဖိနပ်ချုပ် လုပ်ငန်းများကို ကျားကန်ပေးဖို့ ချေးငွေကို အတိုးနှုန်း ၁ရာခိုင်နှုန်း၊ ချေးငွေကာလ တနှစ် သတ်မှတ်ကာ အနိမ့်ဆုံး ချေးငွေ သိန်း ၃၀ ကနေ သိန်း ၆၅၀ အထိ ထုတ်ချေးပေးခဲ့ပါတယ်။ ပထမအသုတ်အဖြစ် လုပ်ငန်း ၈၅ ခုကို ချေးငွေများထုတ် ပေး ခဲ့ပြီးနောက် ဧပြီ ၂၈ ရက် မှာ ဒုတိယအသုတ်အဖြစ် လုပ်ငန်း ၁၁၃ ခုကို ချေးငွေ ထုတ်ခွင့်ပြု ပါတယ်။

ဒါအပြင် ဧပြီ ၂၈ ရက်မှာဘဲ အစိုးရက COVID-19 ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် စီးပွားရေး သက်ရောက်မှု များအပေါ်ကုစားရေး အစီအစဉ် (CERP) ကိုထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ဒီထဲမှာ ငွေကြေးဆိုင်ရာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု၊ အစိုးရ အသုံးစရိတ်များတိုးမြှင့်တာနဲ့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုစနစ်ကို ခိုင်မာအောင် ပြုလုပ်တာအထိပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီထဲမှာစီမံကိန်း ရည်မှန်းချက် ၇ ခု၊ မဟာဗျူဟာ ၁၀ ခု၊ လုပ်ငန်း အစီအစဉ် ၃၆ ခု နှင့် ဆောင်ရွက်မှု ၇၆ ခုပါ ဝင်ပြီးအဓိက အား ဖြင့် ကမ္ဘာကပ်ရောဂါကြောင့် ဖြစ်လာတဲ့ စီးပွားရေး သက်ရောက်မှုကို မြန်မာနိုင်ငံ၏ စီးပွား ရေးမထိခိုက်စေဖို့ နဲ့ ထိခိုက်မှု သက်သာစေဖို့ဘဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီထဲမှာပါတဲ့ ပြုပြင်မှုတွေမှာ ထူးထူးခြားခြား ခေတ်အဆက်ဆက် ဆောင်ရွက်ရခက်တဲ့ ဘဏ်တိုးနုန်း လျော့ချတဲ့လုပ်ရပ်ကို ဒီကာလ ထဲ မှာဘဲ နှစ်ခါတိတိလျော့ချလုပ်ဆောင်ခဲ့တာကြောင့် ဗဟိုဘဏ်အတိုးနူန်းက တစ်နှစ်ကို ၇ရာခိုင်နူန်းအထိ ရောက်ခဲ့ သလို သက်သာလာခဲ့တဲ့ အတွက်  ဘဏ်ထဲ ထုနဲ့ထည်နဲ့ ဝင်နေပြီး ပမာဏများတဲ့ ငွေရင်းတွေ ပြန်ထွက်လာနိုင်တဲ့ အတွက်  ငွေရင်းနည်းနေတဲ့ မြန်မာ့စီးပွားရေးအတွက် အခြေအ နေကောင်းတွေ ပြန်လည်မျှော်လင့်လို့ရလာနိုင်ပါတယ်။ 

တခြားတစ်ဖက်မှာလည်း ကိုဗစ်-၁၉ ကြောင့် အလုပ်သမားတွေရဲ့ ဝင်ငွေ လျော့ကျမှု၊အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်မှုတွေကိုသက်သာစေဖို့  ဧပြီ ၂၈ ရက်မှာဘဲ အစိုးရက ဧပြီ ၂၀ ရက်မှ စတင်ပြီး ယာယီရပ်နားခဲ့သည့် စက်ရုံ များမှအလုပ်သမားများကို လူမှုဖူလုံရေးကြေး ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း ထုတ်ပေးမယ်ဆိုပြီးထုတ်ပြန်ခဲ့တာကို တွေ့ရပါ တယ်။ဒါအပြင် မေ ၁ ရက်နေ့မှာ အလုပ်သမားနေ့ပြောတဲ့ နိုင်ငံတော်သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့်မိန့်ခွန်းမှာ ကမ္ဘာ့ကပ် ရောဂါ ကိုဗစ်-၁၉ ရိုက်ခတ်မှုကြောင့် ပိတ်သိမ်းသွားသော အလုပ်ဌာနများမှ လူမှုဖူလုံရေး အာမခံကြေး ထည့်ဝင် ထားသောအလုပ်သမားများအတွက် တစ်နှစ်တာ ထောက်ပံ့ရေး စီမံထားတယ်ဆိုပြီး ပြောခဲ့တာကိုလည်း တွေ့ရ ပါတယ်။

အစိုးရအနေနဲ့ဒီလိုမူဝါဒပိုင်းကပြင်ဆင်မှုတွေ ရှိနေပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ အဓိကကုန်သွယ်ဘက် တရုတ် နဲ့အဓိကကုန်သွယ်တဲ့ နယ်စပ်ဂိတ်တွေမှာ တရုတ်ဘက်က မြန်မာဘက်မှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ဖြစ်နေတဲ့ အတွက် တရုတ်အစိုးရက နယ်မြေဖြတ်သန်းခွင့်ကို ဧပြီ ၂၃ ရက်က ပိတ်ထားခဲ့လို့ ကုန်သွယ်ရေးမှာ ရာသီသီးနှံကုန်တွေ တင်တဲ့ မြန်မာဘက်ကုန်သည်‌တွေ ထိခိုက်မှုများနေပါတယ်။ ဒါအပြင် တရုတ်ဘက်က လာရောက်တဲ့ သူတွေကို လည်း မြန်မာဘက်မဝင်ဖို့ တင်းတင်းကြပ်ကြပ်တားမြစ်ထားတဲ့ အတွက် ကုန်သွယ်ရေးက ခန့်မှန်းလို့မရဖြစ် နေပါတယ်။ 

လက်ရှိ မြန်မာစီးပွားရေးအခြေအနေက ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုမှာ အားနည်းနေခဲ့သလို ကျန်းမာရေးနဲ့ စီးပွား ရေး မှာမျှော့သွေးစမ်းသလို ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ အာဏာပိုင်တွေရဲ့ ကိုဗက် ၁၉ အလွန်ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုက အနာနဲ့ ဆေး တည့်မလား၊ ပို အခက် တွေ့ မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာ ဖြစ်သလို  ကိုဗစ်-၁၉ ကာလ ကြာရှည်လာရင် ဘာတွေ ဆက်ဖြစ်လာမလဲဆိုတာကိုလည်း ဆက်စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီသတင်းတွေက ယခုရက်သတ္တပတ် အတွင်းမှာ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ သတင်းတွေ ဖြစ်တဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းချုပ် ကုသရေး ကို ထိထိရောက်ရောက် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေးနှင့်စပ်လျဉ်း၍တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ညှိနှိုင်းပူးပေါင်းကော်မတီ ဖွဲ့စည်းလိုက် တဲ့ သတင်း၊ဘန်ကောက်မြို့မှာ  အသက် ၅၃ နှစ်အရွယ် မြန်မာအိမ်အကူ အမျိုးသမီးတစ်ဦး တိုက်ပေါ် က ခုန်ချသတ်သေမှုဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ သတင်း၊ COVID-19ရောဂါကို တွန်းလှန်နေချိန်မှာ  တိုက်ပွဲများရပ်ထားရန် တပ်မတော်နှင့်ရှမ်းနီအမျိုးသား တပ်ဖွဲ့(SNA)တို့ကိုသျှ မ်းနီစာပေအသင်းကမေတ္တာရပ်ခံလိုက်တဲ့ သတင်း၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိသီလရှင်ကျောင်းအချို့တွင်  ဆွမ်းရိက္ခာပြတ်လပ်မှုများ ရှိနေတဲ့ သတင်းတွေလည်း စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းခဲ့တယ်ဆိုတာတင်ပြရင်း….။

မာလင်း

မေ - ၁

( Zawgyi )

ယခုရက္သတၱပတ္အတြင္း ျမန္မာသတင္းအေတာ္မ်ားမ်ားက ကိုဗစ္-၁၉ လို႔ေခၚတဲ့ ကို႐ိုနာဗိုင္းရပ္စ္နဲ႔ ဆက္ ႏြယ္ေနတဲ့ သတင္းေတြဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသတင္းေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ စီးပြားေရးသတင္းေတြ ၊က်န္းမာ ေရး သတင္းေတြ၊ ျပည္ေတာ္ျပန္သတင္းေတြ၊ ကိုဗစ္-၁၉ အလြန္ကာလအတြက္ ျပည္တြင္းစီးပြားေရးအတြက္ ျပင္ ဆင္ၾကတဲ့သတင္းေတြက ယခုရက္သတၱပတ္ရဲ႕စိတ္ဝင္စားစရာ အခင္းအက်င္းျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။