【 တစ်ပတ်အတွင်း နိုင်ငံတကာသတင်း သုံးသပ်ချက် 】 ယူကရိန်းတန်ပြန်ထိုးစစ်မှာ ဘယ်သူအထိနာနေသလဲ

ယခုတစ်ပတ် နိုင်ငံတကာသတင်းတွေက စိတ်ဝင်စားစရာအပြည့်ပါပဲ။ယူကရိန်းတန်ပြန်ထိုးစစ်က ပိုအားကောင်းလာနေသလို ထိခိုက်ကျဆုံးမှု သတင်းတွေကလည်း ဆက်တိုက်ထွက်နေပါတယ်။သတင်းတွေထဲမှာ သဘာဝဘေးသတင်းတွေ၊ အကြမ်းဖက်သတင်းတွေ၊ မတော်တဆမှုတွေကြောင့် သေဆုံးခဲ့ရတဲ့သတင်းတွေနဲ့ ဒီတစ်ပတ်ဟာ ယခင်ရက်သတ္တပတ်များလိုပဲ စိတ်ပျက်စရာသတင်းတွေနဲ့ ပြည့်နှက်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီတစ်ပတ်မှာ စိတ်ဝင်စားစရာဖြစ်ခဲ့တာက ရုရှားဘက်က သတင်းတွေပါပဲ။ဇွန် ၁၈ ရက်က ထုတ်ပြန်တဲ့ ဗြိတိန်ကာကွယ်ရေးထောက်လှမ်းရေးဌာန (Intel) ရဲ့ သတင်းထုတ်ပြန်မှုမှာ ယူကရိန်းတန်ပြန်ထိုးစစ်အတွင်း နှစ်ဘက်အကျအဆုံးများနေပြီး ရုရှားဘက်မှာဆိုရင် ဘတ်ခ်မွတ်တိုက်ပွဲနောက်ပိုင်း အများဆုံးကျဆုံးမှု ဖြစ်နေတယ်လို့ ထုတ်ပြန်ခဲ့လို့ ယူကရိန်းတန်ပြန်ထိုးစစ်မှာ ရုရှားဘက်က အထိနာနေသလား၊ ယူကရိန်းဘက်က အထိနာနေသလားဆိုတာ စိတ်ဝင်စားစရာဖြစ်လာပါတယ်။

ဒီလို စစ်ဘက်ဆိုင်ရာသတင်းက ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေးကို သက်ရောက်မှုပြင်းထန်စေနိုင်တဲ့အတွက် ဒီတစ်ပတ်မှာ ယူကရိန်းတန်ပြန်ထိုးစစ်အလားအလာနဲ့ နိုင်ငံတကာမှာ ဖြစ်ပျက်နေတာတွေကို ဆက်စပ်ဖော်ပြချင်ပါတယ်။

            တန်ပြန်ထိုးစစ် ဘယ်အခြေအနေကိုရောက်နေပြီလဲ ?

ဇွန် ၁၀ ရက်မှာ တန်ပြန်ထိုးစစ် စနေပြီဆိုပြီး ယူကရိန်းသမ္မတ ဇီလင်စကီးက ပြောခဲ့တဲ့အတွက် ယူကရိန်းတန်ပြန်ထိုးစစ်ဟာ ရက်သတ္တပတ် တစ်ပတ်ကျော်လာပြီဖြစ်ပါတယ်။ဒီကြားထဲမှာ အတည်မပြုနိုင်တဲ့ နှစ်ဖက်စလုံးက သတင်းထုတ်ပြန်မှုတွေကြောင့် နှစ်ဘက်အကျအဆုံးနဲ့ စစ်ပွဲမှာ တိုးတက်မှုတွေကို အတိအကျသိနိုင်ဖို့ ခက်ခဲလှပါတယ်။အစောပိုင်းထုတ်ပြန်ချက်တွေကိုကြည့်ရင် ရုရှားကတော့ သူ့ထုံးစံအတိုင်း ယူကရိန်းထိုးစစ်ကို အောင်မြင်ခဲ့တယ်၊ ယူကရိန်းဘက်က ထိုးစစ်ဖြစ်တဲ့ တောင်ပိုင်း ဒွန်နက်ခ်ဒေသ ရှေ့တန်းတစ်လျှောက် အချက်အခြာနေ ရာ ၅ ခုမှာ ယူကရိန်းထိုးစစ်ကို တားဆီးနိုင်ခဲ့တယ်ဆိုပြီး ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ဒီထုတ်ပြန်မှုမှာ တပ်ဖွဲ့ဝင် ရာနှင့်ချီ သေဆုံးစေခဲ့တယ်၊ ယူကရိန်းတင့်ကား ၁၈၆ စီးနဲ့ သံချပ်ကာယာဉ် ၄၁၈ စီးကို ရုရှားတပ်တွေက ဖျက်ဆီးနိုင်ခဲ့တယ်ဆိုပြီး ပူတင်က စိန့်ပီတာစဘတ်၊ ရုရှား နိုင်ငံတကာစီးပွားရေးဖိုရမ်မှာ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ထိုးစစ်ဆင်မှု ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ အဆိုပါပမာဏထိ ဖျက်ဆီးနိုင်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံတကာမှာ ဝေဖန်မှုတွေ ထွက်ရှိလာပါတယ်။ပူတင်ရဲ့အပြောကို အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး လွိုက်အော်စတင်က ရုရှားစစ်တပ်အနေနဲ့တော့ ပျက်စီးနေတဲ့ ယူကရိန်းတင့်ကားနဲ့ သံချပ်ကာ ကား ၅ စင်းလောက်ကိုပဲ ဒေါင့်ပေါင်းစုံ၊ နေရာပေါင်းစုံက မျိုးစုံရိုက်ပြပြီး အကြိမ်ပေါင်းထောင်ချီ ပြသနေရတဲ့ အဆင့်ပါလို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

တန်ပြန်ထိုးစစ်ဆင်နွှဲနေတဲ့ ယူကရိန်းဘက်ကတော့ ပူတင်လို မပြောဘဲ သက်သေအထောက်အထားနဲ့ ပြခဲ့ပါတယ်။ဇွန် ၁၁ ရက်မှာတော့ တန်ပြန်ထိုးစစ်မှာပါတဲ့ 68th Jaeger တပ်မဟာကနေ ဗီဒီယိုတစ်ခုကို တင်ခဲ့ပါတယ်။အဲဒီဗီဒီယိုမှာ ရုရှားလက်အောက် ကျရောက်ခဲ့တဲ့ ရွာ ၃ ရွာကို သိမ်းယူခဲ့ပြီး ယူကရိန်းအလံ လွှင့်တင်ထားတာ ပါဝင်ပါတယ်။

နောက်ပိုင်း အချက်အလက်ဆန်းစစ်သူတွေ အတည်ပြုချက်အရ ဒွန်နက်ခ်ဒေသမှာရှိတဲ့ ဘလက်ဟွန်ဒိန်းဒေသလို့ ဆိုပါတယ်။ရုရှားစစ်တပ်ဘလော့ဂါတွေကလည်း အဲဒီဒေသကို ယူကရိန်းတိုက်ခိုက်ရေးသမားတွေ ဝိုင်းပတ်ပိတ်ဆို့တာခံရမှာစိုးလို့  စွန့်လွှတ်ခဲ့တာလို့ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

ဗြိတိန်ထောက်လှမ်းရေး ထုတ်ပြန်ချက်တွေမှာတော့ ယူကရိန်းတန်ပြန်ထိုးစစ်ကို ရုရှားဘက်ကနေ တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့တယ်ဆိုပြီး ထုတ်ပြန်မှုတွေရှိနေပေမယ့် ရုရှားဘက်က အပြင်းအထန်ခုခံနေရတာကို တွေ့ရတယ် ဆိုပါတယ်။ဇွန် ၁၃ ရက်မှာတော့ ယူကရိန်းက ဒုံးကျည်ပစ်ခတ်မှုကြောင့် ရုရှားတပ်မ ၃၅ စစ်ဦးစီးချုပ် ဆာဂေး ဂေါ်ရီချက်ဗ် ကျဆုံးခဲ့ပါတယ်။ဒါဟာ ယူကရိန်းစစ် တစ်နှစ်ကျော်အတွင်း ရုရှားအကြီးတန်းအရာရှိတစ်ဦး ပထမဆုံးကျဆုံးခဲ့တာဖြစ်လို့ ပူတင်အတွက် အရှက်တကွဲဖြစ်ရပ်ပါပဲ။

သတင်းတွေအရဆိုရင် ယူကရိန်းတန်ပြန်ထိုးစစ် ပြင်းထန်နေလို့ ရုရှားဘက်က ပြင်ဆင်ထားတဲ့ ပထမခံစစ်လိုင်း စိတ်သိပ်မချရတော့လို့ ဒုတိယလိုင်းက တပ်တွေကို ပထမလိုင်းဆီနေရာ ရွှေ့ပေးရနေတယ် ဆိုပါတယ်။

ယူကရိန်းတပ်တွေကလည်း ပြန်သိမ်းထားတဲ့ နယ်မြေတွေကို တောင့်တင်းအောင် ပြန်လုပ်ပြီး ရှေ့ကိုတိုးလာနေလို့ အပြင်းအထန်တိုက်ခိုက်မှုတွေဖြစ်နေတယ် ဆိုပါတယ်။အထူးသဖြင့် မီလီတိုပို၊ ဘာဒီယန့်နှင့် မာရီယူပို စစ်မျက်နှာတွေမှာ တိုက်ခိုက်မှုတွေ ပြင်းထန်နေပြီး ယူကရိန်းတပ်တွေက ကီလိုမီတာ ၂၀၀ အကွာကနေ တာဗရီယာရှေ့တန်းစစ်မျက်နှာကို ချီတက်လာနေရာမှာ တစ်ကီလိုမီတာတောင် မဝေးတော့ဘူးဆိုပြီး ဇွန် ၁၇ ရက်က ယူကရိန်းကာကွယ်ရေးတပ်များ ပြောခွင့်ရသူ ဗယ်လာရီ ရှာရှန်ကိုက ပြောခဲ့ပါတယ်။သူက တန်ပြန်ထိုးစစ်ကြောင့် နှစ်ဘက်လုံးထိခိုက်ကျဆုံးမှုက ကြောက်ခမန်းလိလိဖြစ်နေပြီ ဆိုပါတယ်။

ယူကရိန်းတပ်တွေက ဆက်လက်ထိုးစစ်ဆင်နေရာမှာ ဇာပိုရီဇာဟီးယားတောင်ပိုင်းက ကျေးရွာတွေကို သိမ်းပိုက်နိုင်တာတွေ ရှိနေပါတယ်။ယူကရိန်းဒုကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး မာလီယာက တန်ပြန်ထိုးစစ် နှစ်ပတ်အတွင်း အခြေချဒေသ ၈ ခုကို လွတ်မြောက်စေခဲ့တယ်ဆိုပြီး ဇွန် ၁၉ ရက်က ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဒါဟာ ဘယ်ဒီရန်းစ် (Berdiansk) နှင့် မီလီတိုပို (Melitopol) တန်ပြန်ထိုးစစ်လမ်းကြောင်းကနေ လွတ်မြောက်ခဲ့တာပါ။ရာထူးအဖြုတ်ခံရပြီး ရှေ့တန်းကို အပို့ခံထားရတဲ့ ရုရှားအာကာသအေဂျင်စီအကြီးအကဲဟောင်း ဒီမီထရီ ရိုဂိုဇင်ကလည်း “အမျိုးမျိုးပြောဆို ဝေဖန်နေတာတွေရပ်ပြီး ဇာပိုရီးရှားရှေ့တန်းစစ်မြေပြင်က အခြေအနေကို လေ့လာစုံစမ်းကြပါလို့ ပြောချင်တယ်။တိုက်ပွဲတွေက အရမ်းပြင်းထန်ပြီး သွေးထွက်သံယိုတွေ နှစ်ဘက်စလုံးမှာ များနေတယ်” လို့ ဇွန် ၁၉ ရက်မှာ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဒီလို တန်ပြန်ထိုးစစ်တွေ ပြင်းထန်နေချိန်မှာ နှစ်ဘက်လုံးက ဒုံးကျည်တွေနဲ့ ပစ်ခတ်မှုတွေ အပြန်အလှန်ရှိခဲ့ပါတယ်။ရုရှားဘက်က ယူကရိန်းကို အာဖရိကငြိမ်းချမ်းရေးမစ်ရှင်အဖွဲ့လာစဉ်မှာ ဒုံးကျည်တွေ၊ အီရန်လုပ် ဒရုန်းတွေနဲ့ တိုက်ခိုက်တဲ့အတွက် ကိယက်ဗ်မြို့တော်မှာ လေကြောင်းရန် အချက်ပေး ဥသြသံတွေနဲ့ ပေါက်ကွဲသံတွေ ဆူညံခဲ့ပါတယ်။ဒီတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အရပ်သားနှစ်ဦးသေဆုံးပြီး အဆောက်အဦတွေ ပျက်စီးခဲ့ပါတယ်။

ယူကရိန်းဘက်ကလည်း ဇွန် ၁၀ ရက်မှာ ဟန်နီချက်စကီခရိုင်ထဲက အဇော့ပင်လယ်ဆိပ်ကမ်း ဟိုတယ်ကို ဒုံးကျည်နဲ့ပစ်ခတ်ခဲ့လို့ ရုရှားခန့်ထားတဲ့ ခါဆွန်ပြည်နယ်အစိုးရနဲ့  ရုရှားပြည်ထဲရေးအဆင့်မြင့်အရာရှိ သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်တာကို တွေ့ရပါတယ်။ဒါ့အပြင် ဇွန် ၁၈ ရက်မှာ ဟန်နီချက်စကီဆိပ်ကမ်းမြို့က ခဲယမ်းမီးကျောက်ဂိုထောင်များကို ဖျက်ဆီးပစ်ခဲ့တယ်ဆိုပြီး ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

ယူကရိန်းတန်ပြန်ထိုးစစ် စချိန်မှာပဲ ရုရှားဘက်ယိမ်းတဲ့ အာဖရိကငြိမ်းချမ်းရေး ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့က ကိယက်ဗ်ကိုလာသလို နောက်တစ်ရက်မှာ မော်စကိုသွားတဲ့ အဲဒီအဖွဲ့ကို ရုရှားကို လက်နက်ထောက်ပံ့တဲ့ တောင်အာဖရိကသမ္မတက ဦးဆောင်သွားရောက်ခဲ့တာကို တွေ့ရပါတယ်။ဒီအာဖရိကအဖွဲ့ရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးအစီအစဉ်ကို ယူကရိန်းရော၊ ရုရှားပါ ပယ်ချခဲ့ပါတယ်။

ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးဖို့ဆိုရင် ယူကရိန်းနယ်မြေထဲက ရုရှားတပ်တွေ ပြန်ဆုတ်ပေးရမယ်လို့ ယူကရိန်းသမ္မတကပြောသလို၊ ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ကလည်း နိုင်ငံတကာအသိအမှတ်ပြု ယူကရိန်းနယ်စပ်မျဉ်းကို လက်ခံဖို့ အခြေခံထားတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးအဆိုပြုချက်ကို ငြင်းဆန်ထားပါတယ်။ဒီအတွက် နိုင်ငံတကာကတော့ ဒီလိုငြိမ်းချမ်းရေးအဖွဲ့တွေသွားတာ အလုပ်ဖြစ်မယ်လို့ မထင်ထားပါဘူး။

တိုက်ပွဲတွေပြင်းထန်ပြီး တစ်ဖက်ဖက်က အထိနာမှ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ဆွေးနွေးပွဲဖြစ်လာမယ်လို့ နိုင်ငံတကာက ယူဆထားပါတယ်။ဘယ်ဘက်က အထိနာမလဲဆိုတာ ခန့်မှန်းဖို့ ခက်နေသလို ရုရှားအထိနာရင် နျူကလီးယားလက်နက်သုံးနိုင်လို့ ကမ္ဘာပါအခက်တွေ့ဖွယ်ရှိသွားနိုင်ပါတယ်။

ဒီတစ်ပတ်မှာ စိတ်ဝင်စားဖွယ် ကမ္ဘာ့အခင်းအကျင်းတစ်ခုက တရုတ်ကို အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဘလင်ကန် သွားရောက်ခဲ့တာပဲဖြစ်ပါတယ်။အဲဒီခရီးစဉ်မတိုင်ခင်မှာ ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြားမှာ နှစ်ဖက်စစ်တပ်က ရေတပ်သင်္ဘောတွေ အပြန်အလှန်ခုတ်မောင်းတာ၊ အမေရိကန်ထောက်လှမ်းရေးလေယာဉ်ရှေ့ကနေ တရုတ်တိုက်လေယာဉ်က ဖြတ်ပျံတာတွေကြောင့် နှစ်နိုင်ငံတင်းမာမှုမြင့်တက်နေသလို ထိုင်ဝမ်နဲ့ အမေရိကန် ကုန်သွယ်ရေး သဘောတူစာချုပ် ချုပ်ဆိုတာ၊ တရုတ်က ထိုင်ဝမ်လေကြောင်းဇုန်ထဲ တိုက်လေယာဉ်တွေ ပျံသန်းပြတာတွေကြောင့် ဒီခရီးစဉ်အပေါ် နိုင်ငံတကာက စိတ်ဝင်စားနေခဲ့ပါတယ်။

ဇွန် ၁၈ ရက်က ပေကျင်းမှာ နှစ်နိုင်ငံနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတွေ တွေ့ဆုံရာမှာ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ချင်ဂန်းက တရုတ်၏ အမေရိကန်အပေါ်ထားရှိသော မူဝါဒသည် တစ်သမတ်တည်း တည်ငြိမ်လျက်ရှိကြောင်းပြောခဲ့ပြီး နှစ်ဘက်စလုံးက ဆက်ဆံရေးကို လမ်းကြောင်းမှန်ပေါ် ပြန်ရောက်အောင် တည်ငြိမ်အောင် လုပ်သင့်တယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မက်သရူးမိုင်လာက ဒီတွေ့ဆုံမှုနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ထုတ်ပြန်မှုမှာ လွတ်လပ်ပွင့်လင်းပြီး နိုင်ငံတကာတရားဥပဒေစိုးမိုးရေး အခြေခံတဲ့ တည်ငြိမ်ရေးဆိုတဲ့ ကမ္ဘာ့အမြင်ကို မြှင့်တင်ဖို့ အမေရိကန်ပြည်သူတွေရဲ့တန်ဖိုးထားမှုတွေနဲ့ အကျိုးစီးပွားအတွက် အမေရိကန်နိုင်ငံက ရပ်တည်ပြီး မဟာမိတ်၊ မိတ်ဘက်တွေနဲ့ အလုပ်အတူလုပ်သွားမှာဖြစ်တယ်လို့ ဖော်ပြခဲ့တာကို တွေ့ရပါတယ်။နှစ်ဖက်စလုံးက ကိစ္စတော်တော်များများနဲ့ပတ်သက်ပြီး လုပ်ငန်းအဆင့်မှာ အလုပ်အတူလုပ်ကြမယ်လို့ဆိုပြီး သဘောတူညီမှုတချို့ ရရှိခဲ့တယ် ဆိုပါတယ်။  

ဒီတစ်ပတ်မှာဖြစ်ခဲ့တဲ့ သတင်းတွေထဲမှာ ဒီလိုသတိထားမိတဲ့ သတင်းတွေရှိတဲ့အပြင် အခြားသတင်းတွေလည်း သတိထားမိတာ ရှိခဲ့ပါသေးတယ်။

သဘာဝဘေးသတင်းတွေဖြစ်တဲ့ အိန္ဒိယနဲ့ ပါကစ္စတန်ကို ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း ဘိုင်ပါဂျွိုင် ဝင်ရောက်တိုက်ခတ်ခဲ့လို့ လူနှစ်ဦးသေဆုံးပြီး နေအိမ်တွေနဲ့ လမ်းတွေ ရေဖုံးသွားခဲ့တာ၊ အိန္ဒိယက လူဦးရေအထူထပ်ဆုံးဖြစ်တဲ့ ဥတာပရာဒက်ရှ်နဲ့ အရှေ့ပိုင်း ဘီဟာပြည်နယ်တွေမှာ အပူလှိုင်းကျလို့ လူ ၁၀၀ နီးပါး သေဆုံးခဲ့တာ၊ Kakhovka ဆည် ဖောက်ခွဲခံရမှုမှာ ယူကရိန်းဘက်က သေဆုံးသူ ၁၆ ဦးနဲ့ ရုရှားထိန်းချုပ်ထားတဲ့ဘက်မှာ သေဆုံးသူ ၂၉ ဦးရှိခဲ့တာ၊ နီပေါမှာ ရေကြီးလို့ ၂ ဦးသေပြီး ၂၈ ဦးပျောက်ဆုံးနေတာ၊ အီရန်မှာ ပြည်နယ် ၁၂ ခုရေကြီးလို့ ၇ ဦးသေဆုံးပြီး ၂ ဦးပျောက်ဆုံးနေတာ၊ ဘရာဇီးမှာ မုန်တိုင်းတိုက်ခတ်လို့ ၁၃ ဦးသေဆုံးပြီး ၂၀ ခန့် အနည်းဆုံးပျောက်ဆုံးနေတာ၊ နိုင်ဂျီးရီးယားမြောက်ပိုင်းမှာ မော်တော်မှောက်လို့ မင်္ဂလာပွဲမှပြန်လာသူ ၁၀၃ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့တာ၊ တွန်ဂါအနီး ပြင်းအား ၇.၂ ရှိ ငလျင်ကြီးတစ်ခုလှုပ်ခတ်ခဲ့တာ၊ အမေရိကန်မှာ ဂီတပွဲတော်တစ်ခုထဲ သေနတ်ပစ်ခတ်မှုဖြစ်လို့ ၂ ဦးသေဆုံးပြီး ၃ ဦးဒဏ်ရာရခဲ့တာ၊ ဖိလစ်ပိုင်မှာ အကြီးဆုံးမီးတောင်ဖြစ်တဲ့ မေယွန်မီးတောင်ပေါက်ကွဲဖို့ လှုပ်ရှားလာနေတဲ့အတွက် ဒေသခံတွေရွှေ့ပြောင်းနေရတာ၊ သြစတြေးလျမှာ မင်္ဂလာဆောင်မှ ပြန်လာသည့် ဘတ်စ်ကားတိမ်းမှောက်လို့ ၁၀ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့တာ၊ ယူဂန်ဒါမှာ စာသင်ကျောင်းတစ်ခုတိုက်ခိုက်ခံရပြီး ၃၇ ဦး သေဆုံးခဲ့တာ စတဲ့ သတင်းတွေလို သတိထားစရာဖြစ်ခဲ့တယ်ဆိုတာ ဖော်ပြရင်း ယခုရက်သတ္တပတ် နိုင်ငံတကာသတင်း သုံးသပ်ဖော်ပြမှုကို ဒီမှာပဲရပ်လိုက်ပါတယ်။

မင်းထက်